Duitsland wil af van spelalfabet met enkel "Germaanse namen" uit de nazitijd
De Duitse deelstaat Baden-Württemberg wil dat het hele land komaf maakt met het spelalfabet dat in 1934 werd ingevoerd door het naziregime. Toen werden alle verwijzingen naar Joodse namen vervangen door meer Germaans klinkende termen. De Joodse organisaties in Duitsland zijn tevreden over het resultaat, maar een federale instelling moet nog wel de goedkeuring geven.
U kent dat wel: soms moet u uw naam spellen via de telefoon en u gebruikt daarvoor steeds de eerste letter van een bekend woord. De J van Jordanië, de O van Oslo en de S van Sierra maakt de persoon aan de andere kant duidelijk hoe mijn naam geschreven wordt. U kunt dat vrij kiezen, maar in de meeste landen wordt dat gestandaardiseerd om het voor iedereen verstaanbaar te maken.
Veel westerse landen gebruiken het Amerikaanse systeem dat nu in het NAVO-bondgenootschap gebruikt wordt. Een voorbeeld: NAVO wordt dan gespeld als November Alfa Victor Oscar.
Duitsland hanteert een eigen systeem en daar knelt het schoentje. In 1934 werd dat systeem door het naziregime "verduitst". Alle Joodse namen werden vervangen door een Germaans equivalent. De S van Samuel werd dus Siegfried, David werd Dora en Zacharias Zeppelin. Na de oorlog zijn een aantal van die wijzigingen teruggeschroefd, maar het systeem bleef grotendeels intact en veel Duitsers bleven het oude systeem gebruiken. Dat moet nu anders, vinden velen in Duitsland.
"Diepe antisemitische ingesteldheid"
Het is Michael Blume, de ombudsman tegen antisemitisme in de Zuid-Duitse deelstaat Baden-Württemberg, die de kat de bel heeft aangebonden. Volgens hem is het tijd om het nazisysteem van spelling los te laten, zeker nu er een groeiende afkeer is voor Joden en andere etnische en religieuze minderheden. Dat dit oude nazisysteem zo lang gebruikt is, is op zich "een bewijs van een diepe antisemitische en racistische instelling in Duitsland", zegt Blume in een interview met de radiozender Deutschlandfunk.
Blume wil zo snel mogelijk terug naar het oude systeem van de Weimar-republiek in de jaren 20, dus met de Joodse namen, maar ook dat is tijdelijk. Tegen 2022 wil hij dat er een nieuw systeem komt dat gebaseerd is op neutrale stadsnamen die iedereen kent. De Joodse gemeenschap in Duitsland is alvast erg tevreden met de plannen.
Zo eenvoudig is dat echter niet. In Duitsland waakt de instelling DIN strikt over normen en standaardisering van de kleinste tot de grootste dingen. DIN staat voor Deutsches Institut für Normung (Duits instituut voor normen) en dat zou het dus eens moeten worden over een nieuw model voor fonetische spelling. Of de Duitse burgers hun vertrouwde codes daarna zullen wijzigen, zal dan nog moeten blijken.