Regering en bankensector bereiken akkoord: "Minstens één geldautomaat in elke gemeente tegen 2025"
De federale regering en de financiële sector hebben een akkoord bereikt over een betere spreiding van geldautomaten. Dat meldt minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS). In elke gemeente zal minstens één automaat aanwezig moeten zijn.
De Belgische banken bouwen het aantal geldautomaten al jaren stelselmatig af. Veel betalingen gebeuren immers elektronisch of via online overschrijving, waardoor het voor de sector niet interessant is om de dure bankautomaten open te houden.
Het gevolg is dat veel dorpen geen geldautomaat hebben en de inwoners die wel nog afhankelijk zijn van contant geld - vaak kwetsbaren of ouderen - kilometers ver moeten gaan om cash af te halen.
Minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne (PS), minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) en staatssecretaris voor Consumentenbescherming Alexia Bertrand (Open VLD) zaten daarom samen met bankenfederatie Febelfin, Batopin (Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC/CBC) en Jofico (Argenta, AXA, Crelan, VDK Bank en Bpost). Daar is nu een akkoord uit voortgekomen.
Deze vier concrete engagementen worden aangegaan:
- Op 287 extra locaties zullen tegen 2025 geldautomaten worden geplaatst. In 2027 zullen er in België ongeveer 4.000 geldautomaten zijn, die gelijkmatiger verspreid zijn.
- Om de snelle daling van het aantal bankautomaten in dichtbevolkte gebieden te stoppen en de steeds vaker opduikende wachttijden te beperken, zijn garanties bekomen rond het behoud of bijplaatsen van 80 bankautomaten op strategische locaties.
- Elke burger heeft recht op minstens 24 kosteloze geldafhalingen bij om het even welke geldautomaat, dus ook bij banken waar men geen klant is.
- Een bankautomaat die rechtstreeks toegankelijk is via de buitengevel moet 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 beschikbaar zijn voor iedereen. Ten minste één op twee automaten van de NV voor geldautomaten Batopin moet over de functie geld storten beschikken, wat van belang is voor handelaars en vrije beroepen.
Een bankautomaat in elke gemeente
Concreet zal er in elke gemeente minstens één bankautomaat aanwezig moeten zijn. Dat betekent dat de sector geen bankautomaten meer mag weghalen als dat de dekkingsgraad verslechtert en 287 extra geldautomaten moet plaatsen tegen 2025.
BEKIJK - In Zaffelare staat er geen enkele geldautomaat meer: "Oudere en minder mobiele mensen blijven in de kou staan" ("Terzake" - 20 december 2022):
Binnen stedelijke gebieden moet er een automaat te vinden zijn binnen de twee kilometer, in tussengebieden is dat drie kilometer en in landelijke gebieden, met minder dan 300 inwoners per vierkante kilometer, vijf kilometer. Tegen 2027 moeten er in heel het land zowat 4.000 geldautomaten zijn, gelijkmatiger verspreid dan vandaag.
Basisdienstverlening
Minister Dermagne zegt dat het akkoord "de snelle kaalslag van bankautomaten stopt". "De sector zal zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, die de sector uit het oog leek verloren te hebben."
Ook minister Van Peteghem reageert tevreden. "We moeten steeds achteromkijken om zeker te zijn dat iedereen nog mee is", zegt hij. "Bereikbare, beschikbare en betaalbare bankautomaten zijn een basisrecht."
Bereikbare, beschikbare en betaalbare bankautomaten zijn een basisrecht
Staatssecretaris Alexia Bertrand stelt dat de deal "ervoor zorgt dat elke consument vlot toegang heeft tot zijn geld" en vindt het goed dat "winkeliers, kmo's en zelfstandigen de mogelijkheid hebben om veilig geld te storten in een geldautomaat bij hen in de buurt".
Voor Vooruit-fractieleidster in de Kamer Melissa Depraetere komt het akkoord "geen seconde te vroeg". "Dit akkoord stopt de afbouw van bankautomaten en zorgt zelfs voor meer dan 200 extra bankautomaten tegen 2025. Een belangrijke ommezwaai waarbij banken opnieuw een prioriteit moeten maken van hun basisdienstverlening en iedereen toegang moeten geven tot een bankautomaat in de buurt."
"Is dit een eenaprilgrap?": Middenveldorganisaties niet tevreden
Organisaties als OKRA, Financité en Test-aankoop zijn niet onder de indruk van het akkoord, zo melden ze in een gemeenschappelijk persbericht. De organisaties klagen al langer aan dat er een gebrek is aan bankautomaten.
"Al meer dan twee jaar vragen we een (wetgevend) initiatief van de federale regering om de toegang tot cash geld te waarborgen. Het akkoord waarbij de bankensector er zich ertoe verbindt 287 extra geldautomaten te installeren, beantwoordt niet aan onze eisen", klinkt het.
"Door dit akkoord zal de situatie verder verslechteren", zegt Anne Fily, onderzoekster financiële inclusie bij Financité. "Bovendien is het akkoord ook niet bindend en te vrijblijvend van karakter. Er worden geen sancties voorzien als het akkoord niet wordt nageleefd", zegt Delphine Schedin, belangenbehartigster bij de ouderenorganisatie OKRA.
De organisaties vragen inzage in de details van het akkoord, waarbij het aantal locaties en geldautomaten per gemeente worden meegedeeld. "Zo kan elke gemeente de situatie analyseren. We vragen de federale regering ook om de Kamer de kans te geven zich uit te spreken over dit protocol", zo luidt het nog.