CHECK - Keken chirurgen een potje voetbal tijdens operatie en foefelde de VS met de vlag van Iran? Welke WK-verhalen zijn echt, welke fake?
We zitten twee weken ver in het Wereldkampioenschap voetbal. En zoals dat gaat bij events van die grootteorde doen er tal van verhalen de ronde. Maar zijn ze echt of niet? Keken chirurgen echt naar een potje voetbal tijdens een operatie? En foefelden de Verenigde Staten met de vlag van Iran? VRT NWS neemt drie verhalen onder de loep.
Ja, WK-wedstrijd werd getoond in operatiekwartier
"Wanneer voetbal belangrijker is dan het redden van iemands leven", staat te lezen bij een afbeelding die viraal gaat op Twitter. Op de foto zien we een operatiekwartier met een grote monitor die de wedstrijd tussen Wales en Iran toont terwijl enkele artsen een man opereren. Verschillende grappenpagina's zoals Troll Football of Out of Context Football deelden het beeld al en het werd duizenden keren geretweet en becommentarieerd.
"We zijn één voorzet verwijderd van het doorsnijden van een slagader", klinkt het in een van de commentaren. Maar ook veel ongeloof en twijfel. Gaat het om de patiënt of de dokters die koste wat het kost de wereldbeker willen volgen? En is de foto niet gewoon bewerkt?
Het gaat wel degelijk om een echte foto die vorige week gemaakt werd in een ziekenhuis in de Poolse stad Kielce. Een bijzondere "service" voor de patiënten, zo schrijft de polikliniek op haar Facebookpagina.
De man op de foto zou spinale anesthesie hebben gekregen, dat is een verdoving in de onderrug waardoor het onderlichaam gevoelloos wordt, maar de patiënt wel bij bewustzijn blijft. Om voor wat afleiding tijdens de operatie te zorgen, werd de voetbalwedstrijd opgezet. Het gaat voor alle duidelijkheid dus niet om entertainment voor de chirurgen die met hun aandacht bij de operatie waren. Dat hopen we tenminste.
Beluister meer factchecks en straffe verhalen in onze podcast: Het uur van de Waarheid
Hoe honderdduizenden foto's van schaars geklede vrouwen het straatprotest in China verdoezelen
Conclusie
- Op het internet gaat een foto viraal van een operatiekwartier waar de wedstrijd Wales - Iran te zien zou zijn. De afbeelding wordt gedeeld met grapjes als "wanneer een voetbalwedstrijd belangrijker is" of "een voorzet verwijderd van het doorsnijden van een slagader". Er heerst ook twijfel over de echtheid van de foto.
- De foto werd vorige week gemaakt in een ziekenhuis in Kielce, Polen. Dat bevestigt het ziekenhuis op Facebook.
- Het gaat om een ingreep met spinale anesthesie waardoor de patiënt niets voelt in het onderlichaam, maar wel bij bewustzijn is. De wedstrijd werd opgezet als afleiding voor hem (en dus niet voor de artsen) tijdens de operatie.
- We beoordelen de inhoud van de foto dan ook als authentiek en waar mits de juiste context gegeven wordt.
Ja, Amerikaanse voetbalbond paste Iraanse vlag aan
In groep B waren op de laatste speeldag alle ogen gericht op de VS tegen Iran. Behalve het feit dat beide ploegen nog steeds aanspraak maakten op een plek in de volgende ronde, kennen beide landen ook een gespannen geopolitieke geschiedenis. Recente voorbeelden van de moeilijke diplomatieke situatie vind je hier terug.
Het is dan ook niet onlogisch dat er de voorbije week felle kritiek ontstond toen de Amerikaanse voetbalbond op zijn website en in zijn berichtgeving op sociale media plots de Iraanse vlag had aangepast. In de Amerikaanse versie miste de vlag plots het tulpvormige symbool voor de Islamitische Revolutie. Onder andere de tawhid, de islamitische geloofsbelijdenis dat er geen god buiten Allah is, zit in het symbool verwerkt.
De posts werden na een dag alweer aangepast waardoor het niet voor iedereen duidelijk was dat het incident had plaatsgevonden. Toch kwam de Amerikaanse voetbalbond nog op het voorval terug. Volgens een woordvoerder was de tijdelijke aanpassing een steunbetuiging aan de vrouwelijke demonstranten in Iran.
Het Iraanse team kon helemaal niet lachen met de stunt en vroeg zelfs de uitsluiting van de VS bij FIFA aan. Daar werd voorlopig geen gevolg aan gegeven. De VS won de wedstrijd van Iran met 1-0 en gaat door naar de volgende ronde.
Conclusie
- De voorbije week ging berichten rond waarin werd geclaimd dat de Amerikaanse voetbalbond alle islamitische symbolen van de Iraanse vlag had gehaald op zijn website en sociale media. Wie ging zoeken, vond nochtans de originele vlag.
- Het bleek om een 24-uursactie van de VS te gaan. Een woordvoerder deelde mee dat de aanpassing een protest tegen de onderdrukking van demonstrantes in Iran was.
- Iran vroeg de schorsing van het Amerikaanse voetbalteam bij de FIFA aan, maar kreeg geen gehoor. Het werd in de onderlinge wedstrijd ook uitgeschakeld door de VS.
- We beoordelen de stelling dat de Amerikaanse voetbalbond de Iraanse vlag aanpaste als waar.
Onduidelijk of Messi bewust Mexicaans shirt wegschopte
"Heb je Messi de grond zien kuisen met onze shirt en vlag? Hij mag bidden dat ik hem niet vind", tweette de Mexicaanse bokser Alvarez Canelo vorige week zaterdag kwaad nadat zijn land met 2-0 verloor van Argentinië.
Canelo verwees daarvoor naar een kort filmpje dat opdook van Messi in de kleedkamer. In het fragment is te zien hoe de Argentijnse stervoetballer heel kort een groen shirtje, vermoedelijk een van Mexico, met zijn rechtervoet aanraakt. Maar zoals verschillende internetgebruikers opmerken was hij eigenlijk met zijn linkervoet zijn rechterschoen aan het uitdoen en raakte hij daarbij per ongeluk het T-shirt. Een vlag is op de beelden niet te zien.
In een ander fragment zien we een vierende Messi trouwens achter het shirt staan en niet erop, zoals ook beweerd wordt (zie tweet hierboven).
Dat er een wedstrijdshirt van de tegenpartij in de kleedkamer ligt, is in het profvoetbal ook niet ongewoon. Vaak worden na afloop van een wedstrijd shirts uitgewisseld.
Canelo heeft zich ondertussen al geëxcuseerd voor zijn opmerkingen tegenover Messi. "De afgelopen dagen werd ik meegesleept door de passie en liefde die ik voor mijn land voel", schrijft hij op Twitter. "Daarbij maakte ik ongepaste opmerkingen, hierbij wil ik dan ook mijn excuses aanbieden aan Messi en alle Argentijnen. We leren iedere dag iets nieuws en deze keer was het mijn beurt."
Messi of zijn entourage reageerden nog niet op het voorval.
Conclusie
- De Mexicaanse bokser Canelo Alvarez startte vorige week een internetrel door te beweren dat de Argentijnse sterspeler Lionel Messi na afloop van de gewonnen wedstrijd tegen Mexico een shirt en vlag van de Mexicanen wegtrapte in de kleedkamer.
- Op beelden is te zien hoe Messi een kort tikje geeft tegen een groen shirt, maar dat lijkt hij te doen in een poging met zijn linkervoet zijn rechterschoen uit te doen.
- In een ander beeldfragment zien we een vierende Messi achter, en dus niet op, een Mexicaanse wedstrijdoutfit staan.
- Op basis van het beschikbare beeldmateriaal beoordelen we de stelling dat Messi een vlag en shirt van Mexico bewust wegschopte als eerder onwaar.
Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.
Meer informatie over de factchecks van VRT NWS lees je in dit artikel.
Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.
Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be of vul je vraag in op de website van deCheckers.