Van bacteriële infecties tot insectenplagen: zo hou je het plonsbadje van jouw kinderen veilig

"Ik zou niet aanraden om dat water te lang te laten staan", zegt Ludo Feyen, zaakvoerder bij Labo Derva, dat gespecialiseerd is in wateranalyses. "Bij die kleine kinderbadjes zou ik zelfs zeggen: vullen, kinderen even laten spelen en dan weer leeggieten." 

Het risico op vervuild water wordt groter naarmate je een zwembadje langer laat staan. "Zeker als het niet afgedekt is: er passeert altijd wel eens een vogel of een kat 's nachts. Dan wordt de kans op een bacteriële vervuiling natuurlijk groter." Al geeft Feyen wel toe dat dat niet per se tot een besmetting hoeft te leiden. "Maar het risico stijgt wel."

Water na een dag vervangen, dat gaat voor Rudy Calders, microbioloog bij het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) van de provincie Antwerpen, dan weer wat te ver. "Het is inderdaad niet onmogelijk dat bacteriën het water vervuilen. Maar ik zou er niet te dramatisch over doen. Wie het een paar weken laat staan, zal wel last krijgen van algengroei en misschien ook van insecten."

Volgens Calders is het gevaarlijker om te zwemmen in een recreatievijver dan in een zwembadje in de tuin. "Die kwaliteit fluctueert meer. Een zwaar onweer volstaat om die fors te doen dalen."

Feyen kan nochtans heel wat zorgwekkende verhalen vertellen over huiduitslag door haarwortelinfecties en over buitenoorontstekingen als gevolg van vervuilde zwembaden en jacuzzi's. Maar veel hangt daar af van de weerstand van de mensen die het water gebruiken, weet Feyen. "Kleine kinderen laat je in elk geval best geen uren in zo'n badje plonsen. Hun weerstand verlaagt naarmate ze langer in dat water zitten." 

Een volmondige 'ja' bij Calders: "Jaren geleden hebben wij eens een hele reeks willekeurige stalen genomen van zwembadwater bij mensen thuis, van grote tot kleine badjes", vertelt Calders. "Daaruit bleek dat dat bacteriologisch allemaal best meeviel. Maar een belangrijke verklaring was dat bijna alle geteste mensen desinfectiemiddelen gebruikten in hun zwembad, van speciale chloorpillen over waterstofperoxide tot speciale filters."

Ook Feyen is grote voorstander van desinfectieproducten, zij het met een belangrijke kanttekening: "Veel mensen weten niet hoeveel ze moeten gebruiken van dat product, of gebruiken gewoon standaard veel te veel." Voor je het weet ga je van bacteriële vervuiling naar chemische vervuiling, weet Feyen. "Dus als je bijvoorbeeld waterstofperoxide gebruikt, zorg dan dat je daarin goed begeleid bent." 

In de ogen van Calders kan je een zwembad(je) dat gedesinfecteerd is een pak langer laten staan. "In theorie moet je dat water om de vier weken vervangen, maar wie doet dat? Normaal verdwijnen die zwembadjes tegen 15 augustus uit de tuin, als het seizoen voorbij is. Dat lijkt mij een doenbare termijn."

En waar kan je zulk chemisch bewerkt water laten weglopen? "Voor zo'n klein zwembad? Gewoon in het riool", zegt Feyen. "De chemische stoffen zijn er al lang uit tegen dat het water bij het waterzuiveringsstation komt."

"Regenwater is altijd besmet met bacteriën", zegt Calders. "Dat is niet te vermijden. Dus daarvoor kunnen desinfectiemiddelen wel soelaas bieden." 

Maar Feyen ziet wel nog een tweede probleem bij het gebruik van regenwater: "Afhankelijk van uw dakbedekking, de afwerking van de dakgoot, het type regenpijp en buizen tot in uw regenput is regenwater ook gecontamineerd met chemische stoffen." 

Hij is categoriek: "Als goede huisvader zou ik mijn kinderen daar niet laten zwemmen." Hij wijst liefst naar de wettelijke norm: "Zwemwater moet van drinkwaterkwaliteit zijn." 

De temperatuur van stilstaand water in tuinslangen kan in de zomer hoog oplopen. En daarin kan de legionellabacterie gedijen. Als het water dan nadien verneveld wordt, bijvoorbeeld via een tuinslang, tuindouche of sproeier, kan dat infecties veroorzaken. Legionellabacteriën kunnen leiden tot de veteranenziekte, een chronische longaandoening die dodelijk kan zijn.

Calders en Feyen bevestigen dat dat risico bestaat, meer nog voor 30-plussers dan voor kinderen, die doorgaans niet veel last hebben van legionellabesmettingen.

"Maar ik zou dat niet dramatiseren", zegt Calders. "Bij goed weer gebruik je zo'n tuinslang meestal dagelijks, zodat de kans op besmetting klein is." Feyen hanteert daar een gouden regel: "Laat je tuinslang na gebruik nooit aangekoppeld. Zo kan die slang leeglopen en neem je het risico op besmetting weg."