UGent: Meerdere moedertalen hebben? Dat kan!
Vandaag is de internationale Dag van de Moedertaal. Maar wat verstaan we onder moedertaal precies? Evy Woumans van de Universiteit Gent maakte daar een studie over. Volgens haar kunnen we meerdere moedertalen hebben en -in tegenstelling tot wat de naam laat uitschijnen- is je moedertaal niet noodzakelijk de taal van je moeder.
Unesco, de organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur van de Verenigde Naties, heeft 21 februari uitgeroepen tot Internationale Dag van de Moedertaal. Hiermee wil deze organisatie aandacht besteden aan de rijke taalvariatie en ook ondersteuning vragen voor kwetsbare talen.
De talenatlas van Unesco telt wereldwijd 6.000 talen, waarvan er 2.500 als kwetsbaar worden omschreven. Voor Unesco zijn talen het instrument om het culturele erfgoed levend te houden.
Als we het hebben over taal is vooral onze moedertaal belangrijk. Maar wat als je ouders twee verschillende talen spreken? Wat als je van kindsbeen af tweetalig wordt opgevoed? Wat is dan je moedertaal? Dat hangt ervan af, zegt Evy Woumans. Zij doet onderzoek naar meertaligheid en concludeert dat het niet zo ongewoon is om meerdere moedertalen te hebben.
Bekijk hier de video van Universiteit van Vlaanderen over moedertaal (en lees verder onder de video):
Je moedertaal is niet noodzakelijk de taal van je moeder.
“In tegenstelling tot wat het woord laat uitschijnen, is je moedertaal niet noodzakelijk de taal van je moeder,” zegt Woumans. “De taal die je bij je geboorte hebt aangeleerd, is eigenlijk je "eerste taal". De taal die je het best beheerst, dat noemen we je "dominante taal". Dat is de taal waarin je denkt en waarin je je het liefst uitdrukt. Ook die eerste taal of dominante taal is niet noodzakelijk de taal van je moeder.”
Een taal leren gebeurt heel spontaan.
Hoe leert een kind een taal? Dat gebeurt heel spontaan, zegt Woumans: “Je pikt de woorden en intonaties die je hoort op en gebruikt die ook zelf. Als er maar één taal met je wordt gesproken, dan is het logisch dat dat je moedertaal of je eerste taal wordt. Maar kinderen kunnen ook meerder talen tegelijk leren. Of je kan verhuizen naar een land waar er een andere taal gesproken wordt. Als je die nieuwe taal vanaf dan gaat gebruiken, dan kan dat je nieuwe moedertaal worden.”
Meertaligheid is een soort van hersentraining.
“Tot de jaren 60 werd gedacht dat kinderen die meerdere talen spraken, geen enkele taal echt goed konden. Nu weten we beter. Het is wel zo dat meertaligen een iets kleinere woordenschat hebben dan iemand die maar één taal spreekt. Tenminste als we het aantal woorden per taal tellen. In totaal kennen meertaligen net meer woorden. Meertaligheid is zelfs een soort van hersentraining, blijkt uit mijn studie. Mensen die vlot meertalig zijn, kunnen beter abstract denken en krijgen minder snel alzheimer.”