Waarom werden inwoners Verviers niet geëvacueerd? En is er dan geen hulpverlening? 4 vragen na onze reportage 

De reportage over de armste wijken in Verviers na de verwoestende overstromingen roept heel wat vragen op. Waarom werden de inwoners niet geëvacueerd? Krijgen ze nu elders onderdak en financiële steun? En wat met bescherming tegen plunderaars? We beantwoorden de vier meest prangende vragen. 

Vorige week trok reporter en fotograaf Yassine Atari naar de armste wijken in Verviers. Het is een van de zwaarst getroffen steden door de overstromingen. De ramp is het grootst in de allerarmste wijken. Mensen die vaak al arm en werkloos zijn, hebben niets meer. Daarbovenop kregen enkele winkeluitbaters en inwoners te maken met plunderaars. Ze voelen zich in de steek gelaten door de politie en het lokale bestuur.

De reportage heeft heel wat reactie met zich meegebracht. De redactie van VRT NWS ontving de afgelopen dagen tientallen steunbetuigingen, vragen en opmerkingen van bezorgde kijkers. We nemen vier van de meest gestelde vragen onder de loep.

Bekijk hier de reportage van Yassine Atari in Verviers, de tekst gaat daarna verder: 

Videospeler inladen...

Waarom werden de inwoners niet geëvacueerd voor het noodweer?

"Niemand was hier gewaarschuwd", vertelt een verslagen inwoonster in de reportage. Haar vader is een van de vier doden in dezelfde straat ten gevolge van de plotse overstroming in Verviers. Een winkeluitbater vertelt dat de politie wel in andere gemeenten inwoners aan huis is gaan waarschuwen.

"Onze agenten zijn inderdaad niet bij de inwoners van Verviers langsgeweest om hen te verwittigen en te evacueren", zegt de korpschef van de politiezone Vesder (Verviers, Pepinster en Dison), Alain Barbier. "De gouverneur van Luik verspreidde op woensdag 14 juli een kaart waarop overstromingsgevoelige zones zijn aangeduid. Die kaart zou al dateren van 2013. Verviers was níét aangeduid op die kaart. De overheid maakt een analyse en wij voeren dan uit. Er was geen bevel om te evacueren. Wij kunnen dat niet op eigen houtje beslissen."

Er was geen bevel om te evacueren

Alain Barbier, korpschef zone Vesder

De woordvoerder van de provinciegouverneur zegt niet op de hoogte te zijn van de kaart met overstromingsgevoelige zones, en of Verviers daar al dan niet op aangeduid stond. De prioriteiten liggen nu ergens anders. "We zitten nog volop in crisisfase en proberen nu eerst alle inwoners zo goed mogelijk bij te staan. De analyses van hoe er precies gehandeld werd in aanloop naar de overstromingen, moeten nog gemaakt worden. Zodra hier meer duidelijkheid over komt, zullen we communiceren."

Toen de waarschuwing kwam dat de stuwdam in Eupen door de hevige regenval helemaal was volgelopen en moest worden opengezet, waren de agenten van Zone Vesder al volop in de weer om mensen te helpen en te redden. "We zaten al in volle crisis, het was op dat moment te laat om nog te beginnen te waarschuwen", zegt Barbier.

De discussie of het stuwmeer in Eupen eerder had moeten worden leeggelaten door de verwachte regenval is nog niet gaan liggen. Vorige week verdedigde Waalse minister van Klimaat en Infrastructuur Philippe Henry (Ecolo) zich nog tegen de kritiek. "De berekening was gemaakt volgens het somberste scenario. Dat was 60 tot 150 millimeter water en die hoeveelheid kon de dam tegenhouden. Helaas viel er meer dan 200 millimeter in 24 uur, waardoor het stuwmeer op een bepaald moment vol was."

Worden de inwoners beschermd tegen plunderaars?

Het water was nog niet volledig weggetrokken of plunderaars drongen al verlaten winkels en huizen binnen. "De eerste twee à drie nachten hebben we hier zelf onze huizen bewaakt", klinkt het bij de inwoners. "En dan is het plunderaars nog gelukt om spullen mee te nemen." Waar was de politie om de inwoners hiertegen te beschermen? 

"De plunderaars zijn rapper dan ratten", vertelt Barbier. "Het was van in het begin duidelijk dat dit zou gebeuren en we hebben extra manschappen ingezet. In Pepinster en in Verviers zijn er nu continu 50 agenten op het terrein, 40 in uniform en 10 in burger." Al vanaf de eerste dag van de overstromingen wordt de lokale politie versterkt door agenten van FERES, de gecentraliseerde reserve van de Federale Politie, en ploegen uit andere politiezones. Over de hele Vesderzone gaat het per dag om 120 extra agenten, die verdeeld over drie shiften mee patrouilleren om mensen te helpen en uit te kijken voor plunderaars.

De plunderaars zijn rapper dan de ratten

Alain Barbier

Barbier stelt dat ze de plunderingen nu onder controle hebben in Verviers. De plunderingen zouden ook beperkt zijn gebleven. Dat de inwoners zich onveilig voelen en er volgens hen te weinig agenten worden ingezet, is hem nog niet ter ore gekomen ."Maar als dat gevoel leeft bij de mensen, moeten we daar iets aan doen. De wijken die aan bod komen in de reportage - Ensival en Prés-Javais - zijn wel degelijk bemand door ploegen, die twee à drie keer per dag updates geven over de situatie ter plekke."

Is er onderdak voorzien voor mensen die hun huis kwijt zijn?

Duizenden gezinnen in Verviers moeten op zoek naar een nieuwe woning. Hun woningen zijn onbewoonbaar door de overstromingen. Heel wat mensen, zoals in de arme wijk Prés-Javais, zitten al meer dan 10 dagen zonder elektriciteit.

Het is onduidelijk hoeveel initiatieven er zijn om al deze mensen op te vangen. Inwoners vertellen dat ze niet worden ingelicht over opvanginitiatieven. Sommige mensen blijven ondanks de omstandigheden ook liever bij hun woonst. De burgemeester van Verviers, Muriel Targnion (tot juli 2020 lid van PS), en de rest van haar gemeentebestuur konden ons niet te woord staan, ondanks verscheidene pogingen tot contact. 

Wel weten we dat bijvoorbeeld de vzw voor thuislozenzorg, Maison Marie-Louise, een dertigtal mensen opvangt. Dat was gisteren nog te lezen in de krant De Standaard. De vzw, "Verviers, ma ville … solidaire" coördineert de voedselbedeling voor de getroffen inwoners in Verviers.

Komt er nog extra financiële hulp?

De ravage is enorm en het zal nog een tijdje duren voor alles opgeruimd en hersteld is. Spontane vrijwilligers en vrijwilligers van het Rode Kruis trekken naar de getroffen gebieden om te helpen. Het Rode Kruis doet ook een inzamelactie, goed voor bijna 4 miljoen euro momenteel. Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) maakte vorige week bekend dat de Waalse regering een eerste plan van 2 miljard euro heeft opgesteld voor de heropbouw van de getroffen gebieden. Van dat bedrag is onder andere 800 miljoen euro afkomstig van het Waalse relanceplan. Een aantal projecten van dat plan zullen geschrapt worden. 

Vorige week vrijdag heeft de ministerraad een uitzonderlijk noodbudget van 20 miljoen euro vrijgemaakt om de duizenden Belgische slachtoffers te ondersteunen. Dat komt er op voorstel van minister van Maatschappijke Integratie Karine Lalieux (PS) en zal verdeeld worden onder de OCMW's. Die kunnen het best inschatten hoe ze inwoners met het geld kunnen helpen. Voorzitter van OCMW Verviers, Hasan Aydin, laat weten dat ze volop aan het bekijken zijn hoe ze het kunnen inzetten in hun stad. De regering maakt ook 1 miljoen euro extra vrij voor het Rode Kruis.

Vandaag heeft Di Rupo bekendgemaakt wat de Waalse regering als eerste steun voorziet voor de slachtoffers. Zo gaan er miljoenen naar de herhuisvesting van getroffen gezinnen, krijgen gemeenten extra geld om de eerste noden te kunnen lenigen en worden getroffen bedrijven ondersteund om zo snel mogelijk weer van start te gaan. Volgens Di Rupo komen ook 202 van de 262 Waalse gemeenten in aanmerking om een beroep te doen op het Rampenfonds.

Op dezelfde persconferentie heeft premier Alexander De Croo (Open VLD) gezegd dat er een fiscaal gunstregime komt voor bedrijven die giften doen voor de heropbouw na de overstromingen. Om de heropbouw in goede banen te leiden, wordt er ook een speciaal commissariaat opgericht.

Of de stad Verviers nog extra financiële middelen zal bieden is niet duidelijk. Ook voor deze vraag bleven de burgemeester en haar gemeentebestuur onbereikbaar. 

Meest gelezen