Hangt regering van de Britse premier May nu aan een zijden brexitdraadje?
Nadat de voor morgen geplande stemming in het Britse parlement over het brexitakkoord voor onbepaalde tijd werd uitgesteld, heeft de oppositie bloed geroken. Toch is het de kleine Noord-Ierse unionistische DUP-partij die het lot van de regering-May in handen houdt. Tenzij de Conservatieven het zelf over een andere boeg -en een andere premier- gooien.
Voor premier May was het tot vanmiddag simpel: er was de keuze tussen het door haar en de EU onderhandelde brexitakkoord of een harde en wellicht pijnlijke brexit zonder akkoord. Vanmiddag haalde premier May evenwel bakzeil toen ze de voor morgen geplande stemming in het Lagerhuis uitstelde. May gaf toe dat er in het parlement geen meerderheid was voor dat akkoord, al blijft ze er -mits enkele aanpassingen- achter staan.
De oppositie heeft haar kans geroken en haalde in het parlement voluit uit naar de "chaos binnen de regering". Volgens de socialistische Labour "heeft het land geen functionerende regering meer" en moet die opstappen.
De Schotse nationalisten van de SNP willen "dat er een einde komt aan de Tory chaos en dat er een regering komt die zich bezighoudt met economie, banen en de positie van Schotland binnen Europa". Volgens de SNP zijn de Schotten bedrogen toen ze enkele jaren geleden in een referendum tegen de onafhankelijkheid stemden en blijkt nu dat ze toch niet meetellen in Londen. De meeste Schotten stemden in het referendum over de brexit voor het behoud van het Verenigd Koninkrijk in de Europese Unie.
De SNP wil daarom een motie van wantrouwen van Labour tegen de regering-May steunen en daar sluiten ook de Liberaal-Democraten zich bij aan. Zowel de SNP als de Lib Dems zijn pro-Europees, terwijl Labour bijna even verdeeld is over de brexit als de Conservatieve partij van May zelf.
Eigen achterban is gevaar voor May
De regering-May is een minderheidskabinet dat steunt op de gedoogsteun van de Noord-Ierse protestantse unionisten van de DUP. Ook die zijn niet onder de indruk van de aanpak door premier May en eisen dat ze zich harder opstelt tegenover de EU "of dat iemand anders dat dan doet"."Wat de premier nu zegt, is ongeloofwaardig... dit brexitakkoord is onaanvaardbaar", zo zei vicevoorzitter van de DUP Nigel Dobbs vanmiddag.
Het ongenoegen van de DUP slaat op de "backstop" of de noodoplossing waarbij het Britse gebiedsdeel Noord-Ierland ook na de overgangsperiode na de brexit op december 2020 onder de bepalingen van de Europese douaneunie en een aantal EU-reguleringen zou blijven om te vermijden dat er een "harde landgrens" komt tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat de Ierse Republiek. In de ogen van de DUP is dat een eerste stap naar het verlies van de eenheid tussen het VK en Noord-Ierland.
Premier May maakt zich sterk dat ze na gesprekken met de Europese leiders die vrees kan wegnemen, maar dat is lang niet zeker. Het is niet enkel de DUP die over dat akkoord valt, maar ook velen in haar eigen Conservatieve partij. May lijkt haar lot verbonden te hebben met een ordelijke exit uit de EU mits een akkoord en als dat niet kan, zou ze de eer aan zichzelf kunnen houden (en iemand anders de harde brexit laten uitvoeren) of zou de verdeelde Conservatieve partij voor een andere leider kunnen kiezen en dan mogelijk een echte "brexiteer" die niet bang is van een harde brexit.
Dat zou voor de partij het voordeel hebben dat de val van de regering en vervroegde -mogelijk rampzalige- verkiezingen vermeden kunnen worden. Het belang van de partij gaat voor alles, dat mocht ook de legendarische Conservatieve premier Margaret Thatcher in 1990 ondervinden toen ze door haar partijgenoten aan de kant werd geschoven.