Klassieke tripartite: wonderformule in crisistijden of opstapje naar volwaardige regering?
In hun nota pleiten SP.A-voorzitter Conner Rousseau en PS-voorzitter Paul Magnette voor een klassieke tripartite van socialisten, liberalen en christendemocraten. Politicoloog Nicolas Bouteca (Universiteit Gent) gelooft niet echt in de slaagkansen van de formule omdat ze niet over een meerderheid in het parlement beschikt. Tenzij je zo'n minderheidsregering van de drie traditionele partijen beschouwt als opstapje naar een volwaardige regering, en dus als een nieuwe poging om de formatieklok stil te zetten.
"Ik ben toch wel wat verrast", reageert Nicolas Bouteca in "De wereld vandaag", op Radio 1. "Plots is er een derde weg uit de hoed getoverd."
De twee andere formules die tot nu toe naar voren geschoven werden, zijn paars-geel (liberalen, socialisten, CD&V en N-VA) en Vivaldi (groenen, socialisten, christendemocraten en liberalen, red.). "Dit is een klassieker in de Belgische politiek: de drie traditionele partijen die samen in een coalitie stappen in een crisissituatie", weet Bouteca nog. Al is er één belangrijk verschil: "Vandaag zijn die nog maar een schim van zichzelf."
Het ligt niet voor de hand om met zo'n minderheidsregering in deze crisisperiode te gaan besturen
Een tripartite zonder meerderheid in het parlement: hoe realistisch is zo'n scenario? "We hebben geen ervaring met minderheidsregeringen", duidt Bouteca. "Het ligt niet voor de hand om met zo'n minderheidsregering in deze crisisperiode te gaan besturen."
Volgens Bouteca moet je ernaar streven om in een crisisperiode zoals nu een zo breed mogelijk draagvlak te hebben. Dat een minderheidsregering van socialisten, liberalen en christendemocraten afwisselend moet hengelen naar steun bij bijvoorbeeld de N-VA of de groenen, lijkt al evenmin evident. Denk maar aan netelige dossiers zoals het al dan niet langer openhouden van de kerncentrales of investeringen doen terwijl je met een joekel van een begrotingstekort zit.
"Eigenlijk blijven de twijfels bij Open VLD en CD&V een beetje dezelfde", denkt Nicolas Bouteca luidop. Bij Open VLD is dat een relancebeleid voeren zonder rugdekking van de N-VA, bij CD&V het feit dat zo'n tripartite geen meerderheid aan Vlaamse kant heeft.
Het zou kunnen een opstapje naar een volwaardige regering zijn
Maar Rousseau en Magnette zouden wel eens andere bedoelingen kunnen hebben. "Het zou een opstapje naar een volwaardige regering kunnen zijn. We hebben dat ook al gezien in het verleden. De minderheidsregeringen die er zijn geweest hebben dan één of verschillende extra partijen aan boord genomen." Nicolas Bouteca noemt de regering Tindemans I van christendemocraten en liberalen in de jaren 70, die in 1974 werd uitgebreid met het Rassemblement Wallon (RW).
Hoe een klassieke tripartite morgen zou kunnen worden uitgebreid, is uiteraard nog koffiedik kijken, want dan komen de verschillende wensen van de coalitiepartners weer aan bod. Zo zouden CD&V en Open VLD weer in de richting van de N-VA kunnen kijken, en de PS van Magnette in de richting van Vivaldi.
Hoe dan ook kan het een manier zijn om een einde te maken aan 543 dagen zonder volwaardige regering (sinds einde 2018). "Zo kan je de tikkende klok stil zetten en rustig op zoek gaan naar uitbreiding", denkt Nicolas Bouteca.
Politicoloog Bouteca: "Onverwacht dat twee socialisten nu soort van derde weg uit hun goed toveren"
Bekijk hieronder het verslag van de dag door Pieterjan De Smedt in "Terzake":
