Videospeler inladen...

Elektrische wagen op batterijen is beste voor het klimaat, veel vragen bij aardgas

Eerder hebben we uitgebreid getest welke auto de minst kwalijke impact heeft op de luchtkwaliteit. Maar wat is nu de beste koop voor het klimaat? Een elektrische op batterijen of waterstof? Eentje op aardgas (CNG), dat als de groenste fossiele brandstof wordt beschouwd? Of toch maar een diesel of een benzine? Onze zoektocht leidde tot een duidelijke winnaar en een verrassende verliezer.

Eerst nog even duidelijk maken wat een klimaatvriendelijke auto is. De auto die het best is voor het klimaat, is de auto die het minste broeikasgassen uitstoot. Het bekendste broeikasgas is COā‚‚. COā‚‚ is een afvalproduct bij de verbranding van fossiele brandstoffen zoals diesel, benzine en gas. Hoe meer COā‚‚ je auto in de lucht pompt, hoe slechter voor het klimaat. Het komt er dus op aan de uitstoot van COā‚‚ en andere broeikasgassen zoveel mogelijk te beperken.Ā Ā 

We nemen vijf autotypes onder de loep: een elektrische auto op batterijen, een andere op waterstof, eentje met aardgas (CNG) en tot slot een benzine- en een dieselauto. De basis van ons onderzoek is een Europese studie uit 2018,Ā aangevuld met recente wetenschappelijke onderzoeken en de bemerkingen van drie academici: Sebastian Verhelst (UGent), Marc Pecqueur (Thomas More, KU Leuven) en Maarten Messagie (VUB).

Bouw: elektrische auto's lopen achter

We volgen de hele levenscyclus van de auto's en kijken telkens hoeveel COā‚‚ daarbij vrijkomt. Te beginnen bij hun bouw, over de aanmaak van hun brandstof en het verbruik tijdens het rijden.Ā  Tot slot ook de COā‚‚ die ontsnapt bij het onderhoud, het afbreken en het recycleren van de auto's. We gaan er in deze vergelijking vanĀ uit dat alle auto's op hun hele leven 200.000 kilometer zullen rijden. (lees verder onder de grafiek)

Bovenstaande grafiek toont de COā‚‚-uitstoot bij de bouw van de auto en - in het geval van de elektrische en waterstofauto - hun batterij en brandstofcel. Hoe langer de wolk, hoe slechter voor het klimaat.

We starten met de bouw van de auto.Ā  In het algemeen geldt: hoe ingewikkelder de auto, hoe meer energie nodig is om hem te bouwen en hoe meer COā‚‚ daarbij vrijkomt. Het klinkt tegenstrijdig maar bij het maken van een elektrische en een waterstofauto, komt er meer COā‚‚ vrij dan bij het maken van eenĀ diesel, benzine of CNG.

Autoā€™s op benzine, diesel en gas zijn het makkelijkst te maken. Daarbij komt dus minder COā‚‚ vrij dan bijvoorbeeld bij de bouw van een elektrische auto waarvoor je nog een batterij moet maken. Voor een auto op waterstof moet je een batterij en een brandstofcel bouwen. In die brandstofcel wordt waterstof terug omgezet in stroom om de motor aan te drijven.

Bij de bouw van een elektrische auto komt er 60% meer COā‚‚ vrij dan bij de bouw van een diesel of benzine

Marc Pequeur, Thomas More, KU Leuven

"ElektrischeĀ voertuigen bouwen is veel complexer en duurder en vraagt ook meer energie. Hoe meer energie je nodig hebt, hoe meer COā‚‚ daarbij in de lucht komt. Batterijen vragen enorm veel energie om te maken.Ā In dit geval moet je toch rekenen dat er ongeveer 60% COā‚‚-uitstoot bij komt. Een waterstofauto heeft zowel een batterij -zij het een kleinere- als een waterstoftank en een brandstofcel die energie vraagt om te maken en dus ook COā‚‚ uitstoot bij de productie," zegt Marc Pecqueur.Ā 

(lees verder onder de video)

Videospeler inladen...

Brandstoffen aanmaken: aardgas (CNG) is de grote verliezer

Als onze auto klaar is, moeten we ook "brandstof" hebben om er mee te rijden.Ā  De brandstof moet aangemaakt worden. Naar olie en gas moet je boren, het oppompen transporteren en/of raffineren.

Aardgas (CNG) is best een klimaatvriendelijke brandstof als je ermee rijdt. Maar het probleem zit bij de ontginning. Aardgas bestaat namelijk voor 80 tot 90% uit methaan en dat is een broeikasgas datĀ  28 keer agressiever is dan COā‚‚.Ā  Nu is het zo dat bij het boren, transporteren en verwerken van aardgas altijd een deel weglekt.

Aardgas dat lekt, heeft een broeikaseffect dat 28 keer sterker is dan COā‚‚

Marc Pecqueur, Thomas More, KU Leuven

Die lekken werden wel in rekening gebracht, maar zijn blijkbaar ernstig onderschat. Nieuwe studies en beelden van de Sentinel 5P-satelliet (die methaan kan meten en in kaart brengen)Ā  tonen aan dat er veel meer aardgas/methaan weglekt dan totĀ hiertoe gedacht.Ā  Professor Maarten Messagie waarschuwt dat volgens een recente studie in de VS ruim 2 procent van de totale Amerikaanse aardgasontginning weglekt. Dat is een drastische bijstelling naar boven.

Maarten Messagie over methaan: "Een lek van 1 gram methaan komt overeen met de uitstoot van 25 tot 28 gram COā‚‚."

(lees verder onder de video)

Videospeler inladen...

Het Amerikaanse onderzoek kwam tot de conclusie dat er ruim 60% meer methaan ontsnapt dan de overheden tot nog toe aannamen. Ook op Britse boorplatforms in de Noordzee blijken de lekken ruim 100% groter dan verwacht. Amerikaanse onderzoeksjournalisten van de New York Times trokken naar meerdere gasvelden en konden het onzichtbaar weglekkende methaan filmen met een speciale camera. Dat leverde spectaculaire, maar vooral ook verontrustende beelden op.

(lees verder onder de illustratie)Ā 

Opname met infraroodcamera door de journalisten van The New York Times: het onzichtbare ontsnappende methaan wordt plots wel heel erg zichtbaar.

Het weglekkende methaan gooit de klimaatvriendelijkheid van CNG-auto's op aardgas helemaal om.Ā De voorsprong die ze hadden op diesels en benzines door de lagere COā‚‚-uitstoot tijdens het rijden, smelt volledig weg. Er groeit hoe langer, hoe meer twijfel of CNG-voertuigen wel zoveel beter zijn voor het klimaat dan diesels of benzines. Mogelijk zijn ze zelfs slechter.Ā 

Elektriciteit aanmaken: zeker niet met steenkoolcentrales

Maar ook voor de elektrische auto's is het oppassen. Veel hangt af van de technologie waarmee de elektriciteit is gemaakt.Ā  StroomĀ uit windmolens, kerncentrales, waterkracht of zonnepanelen zorgt amper voor COā‚‚-uitstoot. Een heel verschil met stroom uit gas- of... uit steenkoolcentrales. Die is enorm belastend en kan de elektrische auto tot de ergste vijand maken van het klimaat.Ā  Ā De ene stroom is echter de andere niet, zoals blijkt uit de Europese studie van 2018, die de basis vormde voor ons onderzoek. Meer details vindt u in bijgevoegde tekst.

In onze vergelijking hebben we het over louter ā€œgroene stroomā€. Dat is stroom uit windmolens en zonnepanelen. We kozen hiervoor omdat iedereen 100% groene stroom kan laden (via een groen energiecontract, of via eigen zonnepanelen, bijvoorbeeld). 100% groene diesel, benzine of gas zijn in ons land niet verkrijgbaar (op Ć©Ć©n biogastankstation in het Brusselse gewest na).Ā 

Een elektrische auto die rijdt op stroom uit steenkoolcentrales is de ergste vijand van het klimaat

Krachtbronnen verbruiken: benzine raakt in de problemen

Als we puur en alleen naar het verbruik van onze "krachtbronnen" kijkenĀ  (benzine, diesel, aardgas of elektriciteit) dan is de elektrische auto zonder twijfel de beste omdat hij gewoon niets van COā‚‚ uitstoot tijdens het rijden. Ook de waterstofauto stoot geen COā‚‚ uit.

Bij de klassieke verbrandingsmotoren is dat helemaal anders. Door de verbranding van hun fossiele brandstoffen komt er heel wat COā‚‚ vrij. Maar als je ze onder mekaar vergelijkt, scoort CNG (samengedrukt aardgas) het beste. Een auto op aardgas zou tot 20% minder COā‚‚ uitstoten dan een benzinewagen. Diesel komt op de tweede plaats en benzine op de derde. Diesel is beter voor het klimaat dan benzine omdat er in een liter diesel meer energie zit dan in een liter benzine. Je hebt dus minder liter diesel nodig om even ver te rijden als met een benzine. En COā‚‚-uitstoot is recht evenredig met het verbruik.Ā  Door dat hoge verbruik strandt benzine vlak naast de aardgasauto's, die door de lekkages al een zware belasting legden op het klimaat.

(lees verder onder de grafiek)

Deze grafiek toont de COā‚‚-uitstoot bij de bouw van de auto, bij de aanmaak van de brandstof en bij het verbruik.Ā 

Videospeler inladen...

Onderhoud en afbraak maken het verschil niet: benzine, gas en diesel blijven achterop.

Ten slotte moeten we nog rekening houden met het onderhoud, de afbraak en de recyclage van de autoā€™s.Ā Ook hier geldt: hoe ingewikkelder het werk, hoe meer COā‚‚-uitstoot daarbij vrijkomt.Ā 

Op gebied van onderhoud wordt de kloof tussen de auto's op fossiele brandstoffen en de elektrische auto's (op batterijen en op waterstof) alleen maar groter: elektrische auto's hebben bijna geen onderhoud nodig.Ā 

(lees verder onder de grafiek)

"Op gebied van afbraak zijn er geen grote verschillen tussen de auto's,ā€ zegt Sebastian Verhelst. "Als we kijken naar het onderhoud vanĀ de voertuigen en de afbraak, dan is dat eigenlijk maar een relatief kleine fractie van de COā‚‚-emissie over de hele levensduur. Dus dat gaat uiteindelijk het verschil niet maken."Ā Ā Ā Ā 

En de winnaar is: de elektrische auto op groene stroom

Dat maakt dat de uitslag bekend is: "Als we het totaalplaatje bekijken, zijn elektrische autoā€™s op groene stroom de beste,ā€ zegt Marc Pecqueur. ā€œZe stoten het minst COā‚‚ uit. Dan komen de waterstofautoā€™s en, raar maar waar, op het einde pas komt CNG. Diesel en benzine zitten tussen de elektrische, de waterstof en de CNG.

Voor het milieu Ć©n het klimaat zijn elektrische auto's op groene stroom absoluut de beste keuze

Videospeler inladen...

Die volgorde verandert amper wanneer we ook de luchtkwaliteit mee in rekening brengen. Voor het milieu en het klimaat bereiken elektrische auto's op groene stroom met gemak de eerste plaats, gevolgd door waterstofauto's op groene waterstof. De wagens op fossiele brandstoffen liggen mijlenver achterop. Met een opvallende verrassing: de zeer zwakke prestatie van auto's op aardgas, die zich niet beduidend onderscheiden van diesels of benzines. De "groene" fossiele brandstof blijkt dus heel wat minder groen dan gedacht.

Herbekijk hieronder de journaalreportage en het interview met Luc Pauwels:

Videospeler inladen...

Dit onderzoek is gebaseerd op berekeningen met de betrokken experten en meerdere artikels en wetenschappelijke studies over de methaanlekkage:

Meest gelezen