Clichés ontkracht: nieuw samengestelde gezinnen hebben niet méér problemen dan klassieke: "Gaat soms zelfs beter"
Nieuw samengestelde gezinnen doen het over het algemeen even goed als klassieke gezinnen. Dat blijkt uit onderzoek van het Vlaams Departement Welzijn. Het onderzoek peilde onder meer naar taakverdelingen thuis en de sfeer binnen het gezin. De nieuw samengestelde gezinnen gaven op die vlakken niet meer problemen aan dan klassieke gezinnen. Soms hebben ze wel iets meer bezorgdheden, zoals bij de opvoeding van de kinderen.
Stel: je hebt kinderen uit een vorige relatie en start een nieuwe. Dan ben je al een nieuw samengesteld gezin. Soms is de gezinsstructuur nog iets ingewikkelder: je hebt allebei kinderen uit een vorige relatie, of je krijgt ook als nieuw koppel kinderen. Als je in je omgeving rondkijkt, kan je ongetwijfeld enkele van die situaties opsommen.
Nieuw samengestelde gezinnen zijn dan ook al lang geen unicum meer. Volgens de laatste cijfers uit 2016 zijn iets meer dan 1 op de 10 gezinnen in Vlaanderen samengesteld. In absolute aantallen gaat het om 95.000 gezinnen. Bij de helft daarvan heeft maar 1 volwassene kinderen uit een vorige relatie, bij de andere helft hebben beiden dat.
Toch zijn er nog heel wat misvattingen over nieuw samengestelde gezinnen. Ze worden vaak als ingewikkelder en problematischer aanzien, maar dat is onterecht, blijkt uit nieuw Vlaams onderzoek.
Een welverdiende 8,5
Het Vlaams Departement Welzijn peilde bij ruim 200 nieuw samengestelde gezinnen naar hoe zij het leven ervaren. Onder meer op het vlak van verdeling van de taken thuis, de opvoeding van de kinderen en de sfeer binnen het gezin. Wat de samenstelling van hun gezin betreft geven de nieuw samengestelde gezinnen zichzelf een 8,5 op 10. Dat is iets minder dan klassieke gezinnen, waar de score gemiddeld 9,2 is.
Moeders rapporteren minder spanningen over de verdeling van het huishouden, en vaders zeggen dat ze meer doen
Soms doen samengestelde gezinnen het zelfs beter dan klassieke gezinnen, meer bepaald op het vlak van de huishoudelijke taken. "De moeders rapporteren minder spanningen en conflicten over de verdeling van de huishoudelijke taken", zegt onderzoekster Veerle Audenaert. "En de vaders zeggen dan weer vaker dat ze een gelijk deel doen. En ook vaker dat ze meer doen dan ze zelf eerlijk vinden", lacht de onderzoekster. Concreet zegt 74,3 procent van de mannen in samengestelde gezinnen dat ze de taakverdeling eerlijk vinden. Dat is 7 procent meer dan bij klassieke gezinnen. Als het gaat om de mening dat ze méér doen dan eerlijk, klagen zelfs dubbel zoveel mannen bij samengestelde gezinnen daarover. Het gaat om 8,9 procent tegenover 4,2 procent.
Stress over de opvoeding
Toch zijn er natuurlijk ook bezorgdheden bij nieuw samengestelde gezinnen, voornamelijk over de opvoeding van de kinderen. "Vooral moeders vinden dat een beetje moeilijker", zegt Audenaert. "Ze hebben veel vragen over hoe de kinderen zich voelen, of de kinderen zich goed in hun vel voelen. Ze vragen zich af hoe ze grenzen kunnen stellen."
Moeders hebben veel vragen over hoe de kinderen zich voelen
In de cijfers geeft inderdaad meer dan 30 procent van de moeders in samengestelde gezinnen aan dat ze "veel" of "tamelijk veel" zorgen hebben over de opvoeding van de kinderen. Dat is ruim 10 procent méér dan bij klassieke gezinnen.
"Bij de stiefvaders zien we dat ze iets minder betrokken zijn bij de opvoeding van de kinderen", gaat de onderzoekster verder. Maar de mannen die dat aangeven, zijn zelf dus niet de biologische vader van de kinderen waar ze het over hebben. Dat lijkt dus eerder te betekenen dat die mannen de vaderrol niet te veel willen overnemen, omdat er nog een andere man in het spel is, de échte vader. "We zien dat ze minder gaan bijdragen. Maar dat is eigenlijk niet problematisch. Want de kinderen hebben nog hun eigen biologische vader natuurlijk", aldus Audenaert.
Minder getrouwd, minder alles in één pot
Over het algemeen lijken nieuw samengestelde gezinnen dus harder op klassieke gezinnen dan de clichés suggereren. Het grootste verschil is meestal de organisatie van het gezin. "Samengestelde gezinnen zijn minder vaak gehuwd, wonen vaker ongehuwd samen en huren veel vaker de gezinswoning. Ze leggen ook minder vaak al het inkomen in één pot", zegt Veerle Audenaert. "Maar hoe langer ze samen zijn, hoe meer ze ook hierin gaan gelijken op klassieke gezinnen."
Cijfers zeggen niet alles
Hoewel het onderzoek een representatief deel van de samengestelde gezinnen in Vlaanderen heeft bevraagd, heeft het natuurlijk ook zijn beperkingen. Samengestelde gezinnen in cijfers gieten is namelijk nooit een gemakkelijke opdracht. Dat zegt ook plusoudercoach Anja Pairoux in "De Madammen" op Radio 2. "Ik ben altijd voorzichtig met zulke cijfers", zegt Paroux. "De samengestelde gezinnen verbloemen hun situatie heel graag , want ze zijn bang voor het oordeel van de buitenwereld. Dat ervaar ik enorm veel. Eens ik die ballon doorprik, komt alles pas los. Cijfers zeggen niet alles."
Hoe gaat het eraan toe in de praktijk? Lees hier het verhaal van Stijn en Sarah.
Meer weten over andere samenlevingsvormen zoals nieuw samengestelde gezinnen? Volg de hele week nog de onlinereeks #mijnthuis op vrtnws.be