KU Leuven ontwikkelt vragenlijst om risico op burn-out te meten
Onderzoekers van de KU Leuven hebben een vragenlijst ontwikkeld om burn-out vast te stellen en het risico erop te meten. Daarmee is er een wetenschappelijke methode die het probleem in kaart kan brengen, stellen ze. Uit een meting bij 1.500 werkende Vlamingen blijkt dat één op de zes werknemers kampt met burn-outklachten of er risico op loopt. Het risico is het grootst bij 18- tot 34-jarigen en bij arbeiders en administratief personeel.
Wanneer heeft iemand een burn-out? Het is voor artsen niet eenvoudig om de diagnose te stellen. Vaak komen mensen met lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn of slaapproblemen naar de huisarts. Ook voor hulpverleners en begeleiders is het moeilijk om te weten hoeveel risico iemand loopt op burn-out en hoe het genezingsproces vordert.
"De wetenschappelijke basis van burn-out-onderzoek is de Maslach Burnout Inventory (MBI), maar die methode is al 30 jaar oud en dus niet meer hanteerbaar", zegt professor arbeidspsychologie Wilmar Schaufeli (KU Leuven).
Daarom heeft de onderzoeksgroep Arbeids-, Organisatie- en Personeelspyschologie van de KU Leuven een nieuwe vragenlijst ontwikkeld, de "Burnout Assessment Tool". Aan de hand van 23 vragen zou het voor hulpverleners in één oogopslag duidelijk worden of iemand een burn-out heeft of er risico op loopt. De meting levert een eindscore op die binnen drie zones valt: groen, oranje en rood.
Vooral arbeiders en administratief personeel kampen met burn-outs en lopen een hoger risico
"De grote troef is dat er duidelijke grenswaarden zijn bepaald: als de score in de oranje zone zit, dan is er een reëel risico op burn-out. Wie in de rode zone zit, is meer dan waarschijnlijk opgebrand", zegt doctoraatsstudent Steffie Desart (KU Leuven). Door het risico te meten, kunnen ook burn-outs worden vermeden. "De meeste mensen wachten te lang met hulp zoeken. Maar het moment dat je moeite krijgt om je te concentreren, dat je cynisch wordt, dat je misschien meer ruziemaakt thuis... Dat zijn allemaal signalen om aan de alarmbel te trekken."
Eén op de zes werknemers loopt risico op burn-out
Met de nieuwe vragenlijst wordt het mogelijk om het probleem van burn-out op een betrouwbare manier te meten. De onderzoekers van de KU Leuven hebben hun vragenlijst getest bij 1.500 werkende Vlamingen. Daaruit blijkt dat 9,5 procent risico loopt op burn-out en 7,6 procent meer dan waarschijnlijk een burn-out heeft. In totaal gaat het over ruim één op de zes.
Uit de resultaten blijkt ook dat bepaalde groepen een groter risico lopen. Zo is het risico het grootst bij werknemers tussen 18 en 34 jaar en mensen met een lager opleidingsniveau. Vooral administratief bedienden en arbeiders zouden volgens het onderzoek vatbaar zijn voor burn-out. "Dat komt hoogstwaarschijnlijk doordat hun autonomie op het werk heel beperkt is en dat de werkdruk toegenomen is", zegt professor arbeidspsychologie Hans De Witte (KU Leuven).
Concentratieproblemen, vermoeidheid, cynisch worden... Bij de eerste signalen zouden mensen al aan de alarmbel moeten trekken
"De kern van het probleem ligt bij het werk zelf. Mensen lopen kans op een burn-out wanneer de eisen op het werk te hoog liggen én er te weinig hulpbronnen zijn om met die belasting om te gaan. De concrete jobs van mensen binnen deze risicogroepen liggen dus aan de basis van de burn-out."
Tot nu toe is de meting alleen in Vlaanderen uitgevoerd, maar de onderzoekers willen de vragenlijst ook internationaal op de kaart zetten. Het onderzoek is al opgestart in Nederland, en ook in andere landen, waaronder Duitsland, Frankrijk en Rusland, lopen projecten om de meting wetenschappelijk te valideren. Door de vragenlijst in verschillende landen te testen, moet het instrument nog accurater worden.
De vragenlijst is raadpleegbaar op de website, maar de beoordeling kan enkel worden toegekend in het bijzijn van een arts.
Herbekijk hieronder de reportage in Het Journaal:
