"Op 50 krijg je stilaan de rekening gepresenteerd, maar het is nooit te laat om er iets aan te doen": de gezondheidstips van topdokter Guy T'Sjoen

Het is een volkswijsheid: eens de 50 voorbij, komen de kleine en grotere kwaaltjes. "Vijftig is de leeftijd waarop duidelijk wordt of je wel of niet gezond hebt geleefd: je krijgt daar vanaf dan stilaan de rekening voor gepresenteerd", bevestigt dokter T’Sjoen. "Het goede nieuws is dat het nooit te laat is om gezonder te gaan leven."

Mannen krijgen gemiddeld vroeger hart- en vaatziekten dan vrouwen. Ze zijn er ook kwetsbaarder voor, omdat ze meer roken en ongezonder leven. Ook vrouwen krijgen hartkwalen, maar dan tien jaar later. Zij zijn er van nature tegen beschermd door het hormoon oestrogeen. Tot de menopauze, dan valt met het oestrogeen ook de bescherming tegen hartziekten weg.

Mannen stapelen ook op een andere manier vet op dan vrouwen, meer in de buikregio. Dat vet veroorzaakt daar sluimerende ontstekingen, die slecht zijn voor de bloedvaten. Het "appelprofiel" van de doorsnee man is ongezonder dan het “perenprofiel” dat vrouwen doorgaans hebben, met vet op heupen en dijen.

De cijfers liegen er niet om, 66 procent van de volwassen Belgen heeft een te hoog lichaamsgewicht. Onderstaande tabel geldt voor mannen én vrouwen.

• 50 procent heeft overgewicht (lees: een Body Mass Index (BMI) gelijk aan 25 of tussen 25 en 29).
• 16 procent heeft obesitas (lees: een BMI gelijk aan of meer dan 30).
• 66 procent van de Belgen heeft dus geen gezond gewicht

Die patiënten met overgewicht en type 2 diabetes ziet professor T’Sjoen elke dag. "Tot 80 procent van de hart- en vaatziekten én diabetes kunnen we voorkomen door onze levensstijl aan te passen. Doen mensen dat niet, dan blijft het vaak dweilen met de kraan open", zegt hij.

Helaas: de levensstijl aanpassen is voor veel patiënten het moeilijkste. De auteur heeft twee antwoorden klaar, twee recepten die werken en die iedereen eigenlijk kent: gezond eten én bewegen.

"Je lichaam is een machine en je voeding is je brandstof. Stel dat je de beste auto in de wereld hebt en je giet daar de slechtste benzine in, dan verklaart iedereen je voor gek." Het is een van de zinnen in het boek die je doen nadenken.

Sinds de jaren vijftig en de opkomst van de supermarkten is voedsel altijd en overal te vinden. Tachtig procent van dat voedsel is bewerkt, en bevat veel zout en suiker. Amper twintig procent is nog natuurlijk, herkenbaar en gezond. 

"In mijn jeugd was er alleen op zondag taart. Nu is het elke dag feest," zegt topdokter T'Sjoen. Taart, chips en frisdrank zijn geen uitzondering meer. Kortom: we eten meer en ongezonder, en komen daardoor onvermijdelijk aan.

In het boek 'Fit op 50” staan geen nieuwe remedies. Wel veel uitleg over de basis: eiwitten, koolhydraten, vetten. En recepten die herkenbaar zijn, gezond en gevarieerd. 

Eenvoudige tips ook, zoals deze :

In essentie is de boodschap van "Fit op 50": eet niet te veel en eet vooral groenten.  Precies in die eenvoud verschilt de boodschap van T’Sjoen van veel andere diëten, waar de leek uiteindelijk in verloren loopt. 

“We stoppen niet met bewegen omdat we oud worden. We worden oud omdat we stoppen met bewegen." Wie een gezond gewicht wil, moet ook werk maken van zijn verbranding en dus bewegen. Stappen en fietsen zijn prima. Maar ook spieropbouw en mobiliteit zijn belangrijk.

"De dag waarop je niet meer in staat bent om zelfstandig je sokken aan te trekken heb je een probleem. Voor veel vijftigers is dat al het geval", zegt de arts.

Hij beklemtoont het belang van spierkracht. Die heb je volgens hem nodig als je wil afvallen, én het is goed voor de cholesterol. Door aan je spiermassa te werken, stijgt namelijk de goede, beschermende cholesterol (HDL).

In het boek staan 11 oefeningen. Die worden, zo stelt T'Sjoen, bij voorkeur buiten uitgevoerd, want dat is ook nog eens goed voor de mentale gezondheid. Je hebt er geen ingewikkelde gymtoestellen voor nodig: hij traint met simpele en goedkope elastieken als weerstandsbanden en gebruikt zijn eigen lichaamsgewicht als weerstand.

De voordelen ervan zijn volgens hem duidelijk: meer spierkracht en spiermassa. Waardoor je ook na het sporten blijft verbranden. Zelfs 's nachts verbrand je dan vet en verlies je dus gewicht.

Of hoe je ook als vijftiger, mits een beetje moeite, over enkele weken fit aan de feestdis kan verschijnen.