AFP or licensors

Snelle Nike-schoen wordt niet gebannen van Olympische Spelen, maar maken atleten met andere sponsors dan nog kans?

Na heel wat ophef en discussie: de Vaporfly-schoenen van Nike, waarmee absolute toptijden worden gelopen, worden niet gebannen van de Olympische Spelen. Hebben atleten die niet door Nike gesponsord worden nu nog een kans? Pieter Fiers van de faculteit Sport en Bewegings­wetenschappen aan de UGent wikt en weegt.

Deze zomer zijn er weer Olympische Spelen. Mogelijk worden de atletiekwedstrijden minder spannend dan anders, want eigenlijk kan u nu al weten welke topatleten aan de top van de rangschikking zullen verschijnen: namelijk atleten die Vaporfly-schoenen van sportmerk Nike aan hun voeten dragen.

Wat is het geheim van de Vaporfly-schoenen

Deze "wonderloopschoenen" voor lange afstanden leerde het grote publiek kennen toen atleet Eliud Kipchoge in oktober een marathon liep in minder dan twee uur tijd. Een bijna magische tijdsgrens werd doorbroken. "Maar ook bij de vorige Olympische Spelen droeg de top drie Vaporfly-schoenen van Nike", vertelt Pieter Fiers van de UGent  in "Nieuwe feiten" op Radio 1. "Als je vanaf dan alle topmarathontijden nagaat, zijn die bijna allemaal gelopen met die schoenen van Nike. Kijk maar naar het wereldrecord bij de mannen én de vrouwen. Ook de zes beste marathontijden aller tijden zijn gelopen in deze schoenen."

Eliud Kipchoge liep in oktober een marathon in minder dan twee uur tijd.
Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.

Vanaf een afstand van 5 kilometer, heb je met de Vaporflyschoen van Nike een voordeel tegenover lopers met een andere schoen

Het is ontegensprekelijk zo: zodra je vijf kilometer afstand loopt, heb je met de Vaporfly een voordeel tegenover atleten die die schoenen niet dragen. "Het is moeilijk exact te zeggen wat het grote verschil is, maar het is wel aangetoond dat het met Vaporfly-schoenen twee tot vier procent minder energie vergt om aan dezelfde snelheid te lopen. Dat zou neerkomen op een twee tot drie procent snellere tijd. In een marathon, zelfs eentje met toplopers, gaat dat al snel om drie minuten. Een fascinerend verschil."

Twee tot drie procent snellere tijd dankzij Vaporfly-schoenen

Wat heeft Nike gedaan om die "wonderloopschoenen" voor elkaar te krijgen? "We weten dat het speciale van de schoen in de zool zit. Die bestaat uit een speciaal soort schuim in combinatie met een koolstofplaat. Het schuim zelf kan energie absorberen en geeft veel meer terug in vergelijking met andere, klassieke loopschoenen. Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat de Vaporfly in vergelijking met andere schoenen minder energie vereist. Het is de combinatie van de koolstofplaat en het schuim die het voordeel geeft, al is het onduidelijk wat het aandeel is van elk element."

Dan toch niet verboden op Olympische Spelen

Gisteren is beslist dat de Vaporfly niet verboden wordt op de Olympische Spelen. De beslissing volgde na een hele hoop discussies. Maar blijft het wel fair, zeker als je weet dat niet iedereen met Vaporfly-schoenen loopt? Zo heeft niet iedereen Nike als sponsor. (lees meer)

2018 Getty Images

Over de reglementering wordt beslist door de Internationale Atletiekfederatie, legt Fiers uit. "Daarin staat dat de schoenen van een atleet geen onfair voordeel mogen opleveren. Maar er staat wel niet bij wat dat voordeel dan wel kan zijn." Voer voor juristen, maar evengoed voor filosofen.

"Dat de Vaporfly-schoenen een voordeel opleveren, dat is zo, maar wat is onfair? Nike heeft heel goed werk gedaan en door het succes van de schoen is er nu eigenlijk een soort "race to the moon" gekomen. Ook andere schoenfabrikanten zetten nu heel hard in op een nieuw zooldesign."

Maar kunnen we dan niet stellen dat elke technische vooruitgang onfair is zolang die niet beschikbaar is voor alle atleten? Denk maar aan atleten die op de Olympische Spelen niet gesponsord worden door Nike. "De internationale atletiekfederatie heeft daarvoor een extra eis toegevoegd: zo moeten alle schoenen ook commercieel beschikbaar zijn. In het geval van de Vaporfly moet elke atleet die schoenen kunnen kopen. De Vaporfly is wel niet goedkoop en je moet goed zoeken om die te vinden, maar hij is wel op de markt beschikbaar."

Je kan niet één dag voor de Spelen met een speciale schoen afkomen

Als andere topmerken met hun eigen wonderschoen willen komen voor de Olympische Spelen, moeten ze zich dus haasten. "Je kan dus niet één dag voor de Spelen met een persoonlijke schoen voor je atleet komen, want de schoen moet commercieel beschikbaar zijn voor iedereen wereldwijd."

Meest gelezen