Wordt een plakje halloumi-grillkaas binnenkort duurder en iets exclusiefs? Europa beschermt de "piepkaas"

Piepkaas?

Halloumi is een kaas apart. Je kunt hem bakken en grillen zonder dat hij helemaal uit elkaar smelt. De kaas blijft zijn vorm en stevigheid behouden. Je voelt hem ook zachtjes piepen tussen je tanden als je erin bijt, wat hem onder kinderen soms de naam "piepkaas" oplevert.

De echte halloumi, zoals hij al eeuwen op het eiland Cyprus gemaakt wordt, bestaat uit een mengsel van schapen- en geitenmelk. Gaandeweg zijn de producenten ook koemelk gaan gebruiken, omdat die makkelijker voorradig is.

De kaas krijgt nu van Europa het label "Beschermde Oorsprongsbenaming" (BOB), dat we bijvoorbeeld ook kennen van Champagne of Parmaham. Daardoor mag enkel kaas uit Cyprus voortaan de naam halloumi dragen. De kaas mag bovendien maximaal 49% koemelk bevatten.

Berlare is boos

Bij onder meer De Zuivelarij in Berlare zijn ze daar niet zo blij mee, zegt zaakvoerder David De Coster aan het Radio 2-programma "De inspecteur". Hij produceert al een 7-tal jaar de Berlaarse variant "Berloumi". De kaas wordt gemaakt van Berlaarse melk en bevat iets minder zout, maar is voor de rest heel gelijkaardig aan het origineel.

“Door dat Europese label zullen wij onze merknaam op termijn moeten veranderen”, zegt De Coster. “De naam Berloumi lijkt te hard op halloumi. Je mag een schuimwijn ook geen Champugne noemen, dat lijkt te hard op Champagne.”

De Zuivelarij heeft momenteel een Benelux-bescherming voor de naam Berloumi, maar zal die op termijn kwijtspelen door de Beschermde Oorsprongsbenaming.

Bovendien mag De Coster het woord halloumi ook niet meer gebruiken in zijn communicatie, waardoor klanten zijn kaas minder makkelijk zullen vinden. “Als mensen in een recept het woord halloumi zien staan, gaan ze daarnaar op zoek in de winkel of online. Ze zullen misschien niet spontaan de link leggen met Berloumi.”

Prijs omhoog

Het zit er volgens De Coster dik in dat halloumi binnenkort wat duurder wordt. Zeker omdat de kaas de laatste jaren wereldwijd aan populariteit wint.

Komt daarbij dat heel wat Cypriotische producenten nu zelf met een probleem zitten: “Cyprus heeft gewoon niet genoeg geiten en schapen om de nodige melk te produceren. Heel wat grote bedrijven daar gebruiken voornamelijk koemelk, waardoor ook verschillende Cypriotische kaasproducenten de naam halloumi niet meer zullen mogen gebruiken.”

Het aanbod zal dus wellicht dalen, wat meestal tot een hogere prijs leidt. Tenzij je natuurlijk kiest voor een niet-Cypriotische kaas, want ook die zal nog altijd in de rekken liggen. Maar dan wel onder een andere naam, zoals bijvoorbeeld "grillkaas".

Lange lijst

“Europa zet de kaas nu op een lange lijst van andere beschermde producten”, zegt Hendrik Vos, professor Politieke Wetenschappen aan de UGent. “Een lekkere lijst vooral, met onder andere ook de Lierse Vlaaikes, de Geraardsbergse mattentaart of de Parmaham. Maar er staan ook niet-eetbare zaken op, zoals de bloem de Gentse Azalea.”

De Cyprioten lobbyen al jaren voor de bescherming van hun halloumi, al gebeurt dat volgens Vos niet achter de schermen of in groezelige achterkamers. “Een lokale autoriteit kan daarvoor een dossier indienen bij Europa. Als een product ergens gemaakt wordt, men heeft het gevoel dat het speciaal is, én het wordt elders nagemaakt, dan kun je Europa vragen om het te beschermen."

In het geval van de halloumi heeft het verhaal ook een politieke dimensie: “Het Turkse en het Griekse deel van Cyprus liggen al jaren overhoop. Nu hebben ze iets om hun gezamenlijke economische belangen te verdedigen. Misschien kan de productie van halloumi wel voor meer eenheid zorgen op het eiland.”

Ook professor Vos verwacht dat de echte halloumi duurder zal worden, al was het maar omdat schaarste zorgt voor hogere prijzen. De naamsbeperking geldt in principe wel alleen binnen Europa.

In andere werelddelen kunnen ze dus naar hartenlust "halloumi" blijven produceren. “Behalve in landen die een groothandelsverdrag hebben met Europa, zoals bijvoorbeeld Canada. Die volgen de Europese regels wel. Sommige Beschermde Oorsprongsbenamingen worden ook erkend door de Wereldhandelsorganisatie. Champagne bijvoorbeeld mag nergens anders ter wereld gemaakt worden", besluit Vos.