Johnson & Johnson stelt leveringen aan Europa uit na zeldzame bloedklonters: waarom? En wat betekent het voor ons?
Farmabedrijf Johnson & Johnson (J&J) gaat de uitrol van zijn vaccin in Europa uitstellen. Het bedrijf spreekt van een "proactieve" beslissing nadat de Amerikaanse federale autoriteiten eerder op de dag hadden beslist om de vaccinatie met J&J te pauzeren "uit extreme voorzichtigheid". Zes jongere vrouwen in de Verenigde Staten kregen na vaccinatie namelijk te maken met ongewone bloedklonters. Voor ons land zijn er voorlopig geen gevolgen.
Wat is er beslist in de Verenigde Staten en waarom?
In de grote federale vaccinatiecentra in de Verenigde Staten wordt de vaccinatie met Johnson & Johnson voorlopig opgeschort. Het Amerikaanse gezondheidsinstituut CDC en het geneesmiddelenagentschap FDA raden zo'n pauze namelijk aan.
Ze doen dat naar eigen zeggen uit "extreme voorzichtigheid" omdat er enkele zeldzame gevallen van bloedklonters zijn vastgesteld bij Amerikanen die het vaccin hadden gekregen. Die gevallen worden nu verder onderzocht om te kijken wat er precies aan de hand is en of er een directe link is met het vaccin. De pauze zou maar enkele dagen duren.
In totaal gaat het om zes gevallen van bloedklonters, terwijl er in de VS al bijna zeven miljoen mensen zijn ingeënt met het Janssen vaccin van Johnson & Johnson. De zes zijn allemaal jongere vrouwen (tussen de 18 en 48 jaar oud) die een zeer zeldzame bloedklonter ontwikkelden in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes. Dat gebeurde 6 tot 13 dagen nadat ze waren ingeënt met Johnson en Johnson.
De vaccinatie met Johnson en Johnson wordt in de Verenigde Staten dus opgeschort. Maar volgens het Witte Huis zal dat geen grote impact hebben op de vaccinatieplanning. De mensen die de komende dagen hadden moeten worden ingeënt met J&J, zullen nu worden omgeboekt naar Pfizer en Moderna.
Bekijk hier het verslag van "Het journaal" en lees voort onder de video:
Wat zegt het bedrijf zelf?
Vrij snel na de beslissing van de Amerikaanse autoriteiten, kwam het farmabedrijf Johnson & Johnson zelf met een mededeling. "De veiligheid en het welzijn van de mensen die onze producten gebruiken, zijn voor ons de eerste prioriteit. We zijn ons bewust van een extreem zeldzame aandoening waarbij bloedklonters ontstaan in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes bij een klein aantal mensen die ons vaccin tegen COVID-19 hebben gekregen", klinkt het.
De farmareus onderzoekt ook zelf de gevallen, samen met de Europese gezondheidsautoriteiten. In Europa is de levering van Johnson & Johnson nog maar net begonnen. In dat licht heeft Johnson & Johnson "proactief" beslist om de uitrol van de vaccins in Europa uit te stellen.
Zijn in België al mensen met Johnson & Johnson ingeënt?
In België zijn er op dit moment nog geen mensen ingeënt met het vaccin van Johnson & Johnson. De eerste levering - van 36.000 vaccins - kwam pas deze week binnen. De eerste prikken ermee staan vooralsnog gepland eind deze week of begin volgende week, al valt de definitieve beslissing hierover morgen pas, zegt vaccinoloog én lid van de task force vaccinatie Pierre Van Damme in "De wereld vandaag" op Radio 1. "We gaan bekijken wat het bedrijf zegt en we gaan erover overleggen binnen de taskforce en met de politiek", zegt hij. "Zetten we de vaccins van Johnson & Johnson even in quarantaine of niet? Dat zullen we morgen beslissen.
Beluister hier het gesprek met Pierre Van Damme in "De wereld vandaag" op Radio 1 (en lees voort onder de audio):
Pierre Van Damme over zeldzame bloedklonters na Johnson&Johnson: "Bedrijf duwt zelf proactief op pauzeknop"
Ook het Europees Geneesmiddelenbureau EMA vergadert morgen over het vaccin van Johnson & Johnson."De task force volgt dit op in contact met het EMA, dat de ontwikkelingen en ervaring met Johnson & Johnson op dit ogenblik al nauwlettend opvolgt. We kijken uit naar een reactie van het EMA. Onze vaccinatiecampagne loopt goed, het is belangrijk dat ze snel vooruit blijft gaan, met veilige en werkzame vaccins", klinkt het bij het kabinet van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit).
"Het Journaal" sprak met infectioloog Steven Callens, bekijk hier het interview en lees voort onder de video:
Kunnen er gevolgen zijn voor de vaccinatiecampagne in België?
De uitgestelde levering van Johnson & Johnson in Europa zal voor de vaccinatiecampagne in ons land op korte termijn geen invloed hebben, laat de taskforce vaccinatie weten. "Er werden de komende twee weken geen leveringen van het Johnson & Johnson-vaccin verwacht. Tenzij de hele vaccinatie met Johnson & Johnson wordt stopgezet, bestaat een goede kans dat we deze vertraging niet zullen merken", klinkt het.
Van Damme bevestigt dat er op korte termijn geen impact is. "De eerste weken, tot eind juni, hangen we gelukkig niet te veel van J&J af. Onze sterkhouder blijft Pfizer-BioNTech dat in toenemende mate zal leveren, tot een half miljoen vaccins per week. Over een periode van 6 weken krijgen we zo 3 miljoen vaccins. Onze campagne komt zo niet in het gedrang, ook al omdat we AstraZeneca hebben voor mensen ouder dan 55 én ook de vaccins van Moderna. Daarmee kunnen we het de komende weken trekken, terwijl we meer informatie over J&J vergaren."
Toch erkent Van Damme dat een mogelijke bijsturing of leeftijdsgrens voor Johnson & Johnson (zoals is beslist voor AstraZeneca) op termijn wel degelijk onze vaccinatiecampagne zou vertragen. "Een leeftijdsgrens behoort zeker tot de mogelijkheden. Dat zou gevolgen hebben voor de snelheid van de campagne in juli en augustus met een mogelijke vertraging van 4 tot 6 weken."
Bekijk hier een bijhorend gesprek met Pierre Van Damme in "Terzake" (en lees voort onder de video):
Zijn er gelijkenissen met AstraZeneca?
Zeldzame gevallen van uitzonderlijke bloedklonters na een coronavaccin; dat kwamen we ook al tegen bij het vaccin van AstraZeneca. Vorige week nog concludeerde het Europees Geneesmiddelenbureau - na grondig onderzoek - dat er inderdaad een mogelijke link bestaat tussen een trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes en het vaccin van AstraZeneca..
Volgens het EMA moet de aandoening daarom toegevoegd worden aan de lijst van "zeer zeldzame nevenwerkingen" van het AstraZeneca-vaccin. Ons land ging nog een stapje verder en stelde tijdelijk een leeftijdsgrens in: België gaat het coronavaccin van AstraZeneca een maand lang enkel aan mensen ouder dan 55 toedienen.
"Uit de beperkte gegevens die we nu hebben over het type trombose lijkt het erop dat het een gelijkaardig syndroom is", zegt vaccinologe Corinne Vandermeulen (KU Leuven). De twee vaccins zijn trouwens ook gelijkaardige vaccins.
"De vaccins van Johnson en Johnson en van AstraZeneca zijn allebei vector-vaccins. Zij gebruiken een onschuldig virus om de genetische code van het stekeleiwit (van het coronavirus, red.) in ons lichaam binnen te loodsen. Op die manier kan ons immuunsysteem daar antistoffen tegen maken en is ons lichaam beschermd tegen corona", legt professor Vandermeulen uit.
Volgens Vandermeulen is het evenwel nog te vroeg om nu al conclusies te trekken over een eventuele link tussen het feit dat de vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson vector-vaccins zijn enerzijds en de zeldzame bloedklonters als mogelijke bijwerking anderzijds. "Er is daar echt meer onderzoek voor nodig. "