Hypermoderne elektrische bus moet jongeren "datawijs" maken

Stel u voor: een groep jongeren zit vast in een bus die zopas is gehackt. Om uit de bus te geraken, moeten ze raadsels rond data ontcijferen. Dit doen ze op verschillende tablets en smartphones. Vinden ze de antwoorden niet op tijd, dan riskeren ze heel lang vast te zitten in de bus. Dit is één van de games die jongeren in de "Databuzz" voorgeschoteld krijgen. Aan de hand van deze games leren ze hoe ze met hun persoonlijke gegevens moeten omgaan.

"We wilden al lang iets doen om de datageletterdheid bij de jongeren te verhogen, want data bieden enorm veel opportuniteiten", zegt VUB-professor Wendy Van den Broeck, die het onderzoek leidt. "Maar de gegevens die jongeren achterlaten op het internet, kunnen ook misbruikt worden door mensen met slechte bedoelingen. Zo worden ze klaargestoomd om als burger van de toekomst te kunnen leven."

De jongeren die we tijdens de lancering gesproken hebben, zijn wel degelijk bezig met de gegevens die ze bijvoorbeeld op Instagram achterlaten. "Vroeger had ik een open account, iedereen kon zien wat ik op mijn pagina zette, maar ik heb dat veranderd", zegt Alice Van Damme. Haar klasgenote Emma Dewinter beseft ook dat de socialemedia-apps heel veel data van ons verzamelen, maar ze staat daar niet bij stil. "Als ik op Instagram zit, en ik vind iets leuk, ben ik geneigd om dat te liken en te delen. Maar ik besef niet meteen dat die gegevens worden bijgehouden." 

Daarom is een project zoals de "Databuzz" volgens Van den Broeck belangrijk. "Persoonlijke data worden makkelijk online gedeeld. Jongeren staan er niet bij stil dat wat ze online delen ook niet zal verdwijnen. Ze zijn er ook heel kwetsbaar voor, denk maar aan jongeren die gepest worden omdat foto's van hen ongewenst gedeeld worden."

Naast onze persoonlijke gegevens bestaat er ook zoiets als "big data": gegevens die gebruikt worden om bijvoorbeeld de vervuiling in de steden te analyseren, zoals op de grote schermen in de bus. Van den Broeck: "Daar is het de bedoeling dat de leerlingen de luchtkwaliteit rond hun scholen in kaart brengen. Dit is een voorbeeld van hoe data ons heel veel kunnen leren." 

VUB-rector Caroline Pauwels vindt het belangrijk dat haar universiteit investeert in dit soort projecten. "We moeten onze jongeren toekomst­bestendig maken wat betreft het gebruik van data en artificiële intelligentie. We moet onze verantwoordelijkheden nemen ten opzichte van de jongeren."

Scholen die geïnteresseerd zijn in de "Databuzz", kunnen zich op deze website inschrijven.

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":