Nog altijd geen akkoord binnen handbereik op klimaatconferentie in Madrid: "Nog verder van huis dan gisteren"
Op de klimaatconferentie in Madrid zoeken de onderhandelaars nog altijd naar een akkoord. De eigenlijke bedoeling was dat de conferentie gisterenavond afgerond werd, maar dat is dus niet gelukt. "Volgens veel landen zijn we nog verder van huis dan bijvoorbeeld gisteren", vertelt VRT-journaliste Leen De Witte in Madrid. Maar wat mogen nu eigenlijk verwachten?
Wat ligt er op tafel?
De laatste onderhandelingen in Madrid verlopen stroef. Normaal gezien werd er verwacht dat de onderhandelaars gisterenavond of afgelopen nacht een akkoord bereikten, maar die deadline is dus niet gehaald.
Een akkoord lijkt nog niet meteen binnen handbereik: "Volgens veel landen zijn we nog verder dan huis dan gisteren. Het ontwerpakkoord dat Chili voorstelde, is niet sterk genoeg," zegt Leen De Witte. De onderhandelingen lopen spaak op de formulering van de klimaatambities. Momenteel zijn de onderhandelaars uit elkaar gegaan. Maar wat ligt er op tafel?
Enerzijds komt er een gemeenschappelijke slotverklaring, waar iedereen zich in moet kunnen vinden, anderzijds lopen er nog altijd discussies over de emissiehandel tussen landen. En er is het Noord-Zuidverhaal: de arme landen in het zuiden vragen extra geld om de schade die ze lijden door de klimaatopwarming te compenseren (het loss and damage-vraagstuk), maar wie wil betalen?
Waarom moet het beter?
Voorzitter Chili en gastland Spanje willen graag een krachtige slottekst waarin een brede coalitie van landen sterkere ambities uitspreekt dan wat in het klimaatakkoord van Parijs is opgenomen.
Pas in de loop van volgend jaar (voor september) moeten de zogenoemde NDC's (de officiële klimaatdoelen van elk land) definitief op papier komen, maar nu blijkt dat de klimaatdoelen van Parijs best wat scherper mogen, pleiten sommigen ervoor om nu al naar scherpere doelen te gaan.
Sinds Parijs vier jaar geleden is de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen immers blijven stijgen, en we dreigen de Parijse doelstellingen (de opwarming ruim onder de twee graden houden) niet te halen als we niet snel verscherpte ambities tonen. Meer nog, zo waarschuwt de VN, momenteel stevenen we af op een opwarming met 3 graden Celsius, zelfs als elk land zijn beloftes van Parijs zou nakomen. Als we voortdoen zoals de voorbije jaren, gaan we zelfs naar 4 tot 5 graden extra tegen 2100.
Zelfs als de beloftes onder het klimaatakkoord van Parijs effectief worden ingevuld, gaan we nog naar 3 graden extra
Wie steekt zijn nek uit voor hogere ambities?
Het moet dus beter, en de VN plakt ook een concreet cijfer op de scherpere emissiereducties die nodig zijn: elk jaar zou de globale CO2-uitstoot met 7,6 procent naar beneden moeten, als we het ideale scenario van Parijs (anderhalve graad erbij) willen halen. Dat is zo goed als onmogelijk, als we kijken naar de uitstoot van de voorbije jaren.
De Europese Unie stelde afgelopen nacht wel al een goed voorbeeld met de Green Deal, en Chili hoopt dat het Europese voorbeeld navolging krijgt, maar evident is dat niet: veel landen zijn daar helemaal niet zo happig op.
Wie neemt zijn verantwoordelijkheid? Een van 's werelds grootste CO2-vervuilers, de VS, alvast niet. Ook China, India en Japan zouden er weinig voor voelen om de doelen nu al te verhogen. VN-baas Antonio Guterres zei dat vooral de grote CO2-vervuilers de lat hoger moeten leggen. Bij Afrika en een groep arme landen, waaronder ook enkele eilandstaten, groeit intussen de wrevel over de afwachtende houding die verschillende landen aannemen.
Momenteel zou een 80-tal landen bereid zijn om de ambities volgend jaar effectief te verhogen, maar die zouden maar voor 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot verantwoordelijk zijn.
In de ideale wereld zouden we vanaf nu elk jaar 7,6 procent minder CO2 mogen uitstoten wereldwijd
Australië onder vuur
Ook de angel van de internationale koolstofmarkten blijft: die internationale emissiehandel is nog een uitloper van Kyoto, maar wordt nu nog verder heronderhandeld om misbruik met bijvoorbeeld dubbele tellingen tegen te gaan.
Alleen willen sommige landen daar niet in meegaan omdat ze er nog voordeel uit willen halen. Vandaag kwam Australië onder vuur te liggen omdat het nog van die oude emissierechten wil gebruiken. "Ze zouden dan ogenschijnlijk hun klimaatdoelen halen, terwijl ze in werkelijkheid geen nieuwe actie ondernemen om de CO2-uitstoot te verminderen", zegt Richie Merzian, een voormalige Australische klimaatonderhandelaar. "In plaats van naar Madrid te komen om meer ambitie te onderhandelen, zijn ze aan het lobbyen om minder te doen." Maar de Australische minister van Energie, Angus Taylor, zegt "dat we alleen zo snel kunnen gaan als de techniek ons toelaat."
Niet enkel Australië, ook Brazilië krijgt kritiek. Het land heeft baat bij het behoud van de oude emissieregels, en is daarom tegen een nieuw, transparanter systeem.
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
Onze klimaatexperte Ann De Bie is in Madrid, bekijk hier haar bijdrage in "Het Journaal":
