Schoenmuseum "Eperon d’Or" in Izegem wint Onroerenderfgoedprijs
Het art-decogebouw "Eperon d’Or", vroeger schoenfabriek en nu stadsmuseum in Izegem, krijgt zowel van jury als publiek de Onroerenderfgoedprijs, de opvolger van de Monumentenprijs.
Izegem, "stad van bustels en skoen”, zoals ’t Hof Van Commerce rapt én thuisbasis van Vlaams minister-president en minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois, haalt de Onroerenderfgoedprijs 2018 binnen. Winnaar is de "Eperon d’Or", het opvallende art-decogebouw nabij het station, waar vroeger een schoenfabriek zat en nu een borstel- en schoenenmuseum, een streekbezoekerscentrum en het Huis van de Economie.
Oud en nieuw
"Eperon d’Or" krijgt zowel de prijs van de jury als die van het publiek, op basis van een poll waar bijna 10.000 mensen aan deelnamen. “In dit project komen oud en nieuw op een evenwichtige manier samen,“ staat in het juryverslag. Enerzijds zijn elementen met erfgoedwaarde nauwgezet gerestaureerd, anders vormen hedendaagse toevoegingen een elegante aanvulling en maken van dit gebouw een multifunctioneel geheel.
"Een prachtig herbestemmingsproject dat mensen op een toegankelijke manier kennis laat maken met het industriële verleden van de streek,” zegt Vlaams minister-president en minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois, die de prijs op vrijdagavond 5 oktober uitreikte.
Mijn eigen grootvader was schoenmaker
Het is de derde editie van de Onroerenderfgoedprijs - opvolger van de Monumentenprijs - die recente realisaties beloont op gebied van monumenten- en landschapszorg en archeologie. De prijs staat dit jaar in het teken van erfgoed dat publiek toegankelijk is.
Er waren 29 inzendingen, waaruit de jury drie laureaten koos: behalve de "Eperon d'Or" zijn dat de Heilige Geestsite in Mechelen en het belevingscenrum Het Moment van de Abdij van Averbode in Scherpenheuvel-Zichem. Mechelen en Averbode krijgen beiden 2.500 euro, de “Eperon d’Or” 15.000 euro.
Hofleverancier van handgemaakte schoenen
“Eperon d’or” of “Gulden spoor”, een ontwerp van de Izegemse architect Charles Laloo voor de schoenfabrikanten Vandommele, dateert uit 1930. Tot in de jaren 40 maakten zo’n 200 arbeiders er schoenen met de hand: duur, exclusief vakwerk dat ook internationaal erg gegeerd was. "Eperon d'Or" was leverancier van het Belgische en Luxemburgse hof, wat blijkt uit de schilden op de gevelfries. Later werden machines ingezet. In 1967 sloot de fabriek; ze beet in het zand tegen de lage lonen in Italiaanse schoenmakerijen.
Na het hoofdstuk schoenen diende het gebouw onder meer als opslagplaats voor olie en hout. In 1999 werd het hoofdgebouw beschermd als monument; in 2005 kocht de stad Izegem de vroegere schoenfabriek. In 2011 startte de grondige restauratie en verbouwing, en vorig jaar ging de “Eperon d’Or” open in zijn nieuwe hoedanigheid van museum en bezoekerscentrum. Komende maand is het de plek waar het Internationaal Schoenencongres plaatsvindt.
Bekijk hier een reportage over het schoen- en borstelverleden van Izegem (Vlaanderen Vakantieland, 1991):
