Hongarije als Europees "tand­walhalla": "Als ze in een week doen wat bij ons maanden duurt, maak ik me zorgen"

Steeds meer Belgen zoeken medische hulp in het buitenland. Een ingreep of behandeling is er vaak goedkoper en dankzij het internet wordt het steeds makkelijker om te vergelijken en te vinden wat je zoekt. Deze week belichten we enkele populaire bestemmingen voor dit “medisch toerisme” waarbij een vakantie gekoppeld wordt aan een medische behandeling. Vandaag: Hongarije. Een populaire reisbestemming, maar ook een van de belangrijkste spelers op het vlak van tandtoerisme in Europa.

Steeds meer Belgen keren met een nieuw gebit terug uit Hongarije. Het Oost-Europese land staat dan ook bekend als het "tandwalhalla". In de straten van de hoofdstad Boedapest vind je de ene tandkliniek na de andere. Ook talloze websites lokken je met slogans over "goedkope en kwalitatieve tandbehandelingen". Hongarije wordt al zo’n tien jaar lang als een erg belangrijke speler beschouwd op vlak van tandtoerisme in Europa. Het land telt wereldwijd het hoogste aantal tandartsen per hoofd van de bevolking.

Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek van Hongarije (KSH) hebben 4,6 miljoen toeristen in 2014 meer dan 12 miljoen nachten doorgebracht in het land, waarvan er 440.000 rechtstreeks gelinkt worden aan tandtoerisme.

De sector zelf ziet het veel groter. Zij beweren dat zo’n 300 klinieken met 3.000 werknemers elk jaar tot 70.000 medische toeristen verwelkomen. Volgens de sector is bijna 90 procent van het jaarlijks inkomen van het Hongaarse gezondheidstoerisme gebaseerd op tandtoerisme.

Al lijkt dat erg onwaarschijnlijk, deze sector is dan wel groot, toch trekt Hongarije met zijn kuuroorden ook gigantisch veel wellnesstoeristen.  

Hoe groeide Hongarije uit tot tandwalhalla?

Het medisch toerisme naar Hongarije bestaat al verschillende decennia. In het begin staken vooral de inwoners uit de buurlanden de grens over voor tandzorg. Zo verscheen aan de grens met Oostenrijk de ene na de andere tandartspraktijk. Er was grote vraag bij Oostenrijkers naar goedkopere tandzorg. Daarnaast trokken ook Duitsers voor goedkopere tandingrepen naar Hongarije.  

In het begin tierden de tandpraktijken vooral welig in West-Hongarije. Er wordt gezegd dat de tandtoeristen ook een uitstapje naar Boedapest konden appreciëren. Zo begon de stad ook zelf te investeren in tandklinieken, en werd Boedapest een belangrijke plaats voor tandtoerisme.

Vooral Oostenrijkers en Duitsers als patiënt

Na de val van de Berlijnse Muur werd het toerisme wat minder, maar door de makkelijke bereikbaarheid van de luchthaven in Boedapest, de lage prijzen van de vliegtickets en de hoge prijzen voor tandingrepen elders in Europa vinden de laatste tien à twintig jaar opnieuw steeds meer tandtoeristen hun weg naar de hoofdstad.

Duitsers en Oostenrijkers zijn nog steeds de grootste groep die voor tandzorg naar Hongarije trekken. Zij reizen nog altijd naar het westen van het land. De luchthaven in Boedapest lokt dan weer toeristen uit onder andere het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Italië, Nederland en Ierland. Ook Belgen hebben intussen hun weg naar Boedapest gevonden.

Exacte cijfers over hoeveel Belgen naar Hongarije trekken voor tandzorg bestaan er niet. De zorgverzekering komt niet tussen in dit soort ingrepen, dus er worden ook geen cijfers over bijgehouden.

Belgen reizen vooral naar Hongarije voor de niet-terugbetaalde behandelingen zoals facetten, kroon- en brugwerk. Voor de tandleken onder ons: een facet is een schildje dat aan de buitenzijde van de tand zit. Een kroon is een volledige tand die over de eigen tand wordt geplaatst, of over een implantaat. Het zijn dus niet de dringende of preventieve ingrepen die Belgen naar het buitenland lokken. 

Hoe gaat "tandtoerisme" in zijn werk?

Jan-Willem Van der Zouw is politieagent, maar daarnaast ook eigenaar van Mondzorg Hongarije, een website die tandreizen aanbiedt aan Belgen en Nederlanders. "We krijgen steeds meer vragen uit België”, vertelt hij. "De prijzen swingen hier vaak de pan uit. In Hongarije is alles veel goedkoper en ook een vliegticket kost niet veel, dat maakt het totaalpakket erg aantrekkelijk."

We krijgen steeds meer vragen uit België. In Hongarije is alles veel goedkoper, dat maakt het totaalpakket erg aantrekkelijk

Eigenaar van Mondzorg Hongarije Jan-Willem Van der Zouw

Van der Zouw werkt al vijf jaar samen met een vaste kliniek in Hongarije. "In onze kliniek zijn er acht behandelkamers, we werken er met twaalf tandartsen samen en op elk vlak hebben we een specialist."

De patiënten die op hem een beroep doen, moeten verschillende keren naar Hongarije reizen. "Ik vraag eerst of ze een keer kunnen kennismaken met de arts en de kliniek bekijken. Als dat hen bevalt, kunnen we verder", vertelt Van der Zouw. 

(Lees verder onder de foto)

Tandarts in Sopron, stad in Hongarije

Zijn klanten vinden het interessant om een vakantie aan de ingreep te koppelen. "In de eindfase, als de ingrepen wat minder pijnlijk zijn, doen ze vaak nog uitstapjes", aldus Van der Zouw. "Sommigen trekken met de caravan naar het toeristische Balatonmeer. Dat is zo’n uurtje rijden van de kliniek en zo koppelen ze er een fijne vakantie aan."

Sommigen trekken met de caravan naar het toeristische Balatonmeer. Zo’n uurtje rijden van de kliniek en zo koppelen ze er een fijne vakantie aan

Jan-Willem Van der Zouw

Ook de kwaliteit van de ingrepen is een belangrijke motivatie voor de tandtoeristen, volgens de reisorganisator. "De opleidingen in Hongarije staan erg hoog aangeschreven. Bovendien is het materiaal dat ze gebruiken in de klinieken zeer hoogstaand."

Nadelen van Hongaarse tandzorg

Toch geeft de reisorganisator aan dat er ook risico’s aan verbonden zijn. "De kwaliteit van de klinieken kan erg verschillen. Ik zou nooit op eigen houtje een tandartspraktijk opzoeken. Je hebt ook praktijken die snel geld willen verdienen op de kap van de patiënt. Ze werken met minder goede materialen en besparen bijvoorbeeld op prothesen." 

Je hebt ook praktijken die snel geld willen verdienen op de kap van de patiënt. 

Jan-Willem Van der Zouw

Een ander nadeel is de taal. "Je spreekt natuurlijk niet in je moedertaal en je moet je comfortabel voelen om te praten in het Engels, Duits of Frans", geeft Van der Zouw aan. "Maar als er complicaties optreden, kunnen de patiënten nog steeds bij ons terecht", verzekert hij. "Er loopt wel eens iets mis. Kleine zaken lossen we op in Nederland, voor grotere dingen vliegt de patiënt opnieuw over."

Hongaarse tandarts: "Niets dan voordelen"

Voor de Hongaarse tandartsen is de toeloop van toeristen uiteraard een goede zaak. In een onderzoek van wetenschapster Eszter Kovacs uit 2013 geven de Hongaarse tandartsen zelf aan dat ze betere apparatuur kunnen kopen door de vele patiënten en dat er meer jobs gecreëerd worden. Ook verlaten minder tandartsen het land, waardoor een "brain drain" volgens hen vermeden wordt.

Daarenboven zorgt het tandtoerisme voor groei in andere toeristische sectoren, wat dan weer leidt tot economische groei. Niets dan tevredenheid bij de tandartsen, al geven ze zelf toe dat door tijdsdruk de nazorg voor de patiënt beter zou kunnen. 

Tandarts in Sopron, stad in Hongarije

"Meer patiënten met complicaties uit het buitenland"

Ook tandartsen zelf merken dat er meer patiënten naar het buitenland reizen voor tandzorg. "Vooral Hongarije en Turkije zitten in de lift voor tandingrepen bij de Belgen", zegt Véronique Christiaens, dokter parodontologie en orale implantologie van UZ Gent. "We zien vooral meer patiënten met complicaties uit het buitenland terugkeren." 

Voor een derde van de Belgische prijzen kunnen deze ingrepen in het buitenland worden uitgevoerd

Dokter UZ Gent Véronique Christiaens

"Voor een derde van de Belgische prijzen kunnen deze ingrepen soms in het buitenland worden uitgevoerd", weet Christiaens.  Maar ook zij merkt een verschil in kwaliteit op. "Er zijn erg goede collega’s in het buitenland, maar helaas ook commerciële praktijken. Ik denk dat mensen kritisch moeten zijn als ze de erg lage prijzen zien." 

Tandzorg naar Belgische standaarden?

Dokter Christiaens maakt zich vooral zorgen omdat er niet altijd naar "onze standaarden" wordt gewerkt. "Het is belangrijk dat je op een gezond gebit start. Als er bijvoorbeeld nog een tandvleesontsteking aanwezig is wanneer men het implantaat plaatst, voel je als patiënt niet dat er iets mis is. Pas veel later, als men een slechte smaak in de mond krijgt of etter, trekt men aan de alarmbel. Vaak is de schade al zo ver gevorderd, dat de volledige kroon of het implantaat verloren is."

"Daarnaast moet het lichaam voldoende tijd krijgen om te herstellen van de ingrepen." De dokter vraagt zich af of ze het gebit van de patiënt wel altijd voldoende laten genezen. Ook trekt ze in twijfel of er wel duidelijk gecommuniceerd kan worden door de taalbarrière, wanneer zowel de patiënt als de arts zich niet in hun moedertaal uitdrukken.

In de buitenlandse praktijken gebruiken ze meestal andere materialen, vaak enkel lokaal te verkrijgen. Dan is het niet evident om het juiste onderdeel te krijgen om de klachten van de patiënt te verhelpen 

Dokter Véronique Christiaens

Als grootse struikelblok ziet ze de nazorg. "In de buitenlandse praktijken gebruiken ze meestal andere materialen en protheses, vaak enkel lokaal te verkrijgen. Dan is het niet evident om het juiste onderdeel te krijgen om de klachten van de patiënt te verhelpen wanneer ze naar ons komen", gaat de dokter verder. 

(Lees verder onder de foto)

Copyright 2018 The Associated Press. All rights reserved

Net als veel van haar collega's is Christiaens geen voorstander van tandingrepen in het buitenland. "Ik zou patiënten adviseren om daar erg voorzichtig mee te zijn. Als ze slechts een derde van de prijs vragen, kan dit ten koste gaan van de zorg en de kwaliteit van de materialen", waarschuwt ze. 

De patiënt is vrij, maar moet zich bewust zijn van de gevolgen en risico’s van zijn keuze

Dokter Véronique Christiaens

"Tandheelkunde staat in België op een hoog niveau. Zo gaat een kroon 15 tot 20 jaar mee en een implantaat 20 tot 25 jaar", zegt de dokter nog. "Als ze in het buitenland aanprijzen dat in één week kan wat bij ons verschillende maanden duurt, dan maak ik me zorgen", besluit Christiaens. "De patiënt is vrij, maar moet zich bewust zijn van de gevolgen en risico’s van zijn keuze."

Meest gelezen