Onze strijd voor een open, vrij en creatief internet is pas begonnen

Het wereldwijde web vierde onlangs zijn 30ste verjaardag. Feest! Taart! Prentjes van katten! Het is een beetje een verjaardag in mineur. Want het internet staat onder druk. Zo liet de uitvinder van het internet weten dat we nu meer dan ooit moeten strijden voor een open, vrij en creatief internet.

Maar je boy internethistoricus? Die besloot om deze toch wel speciale verjaardag te gaan vieren in Barcelona. Namelijk op de Internet Age Media (IAM) conferentie.

Op IAM komen webdesigners, techfilosofen, internetactivisten en andere freaks en geeks samen om na te denken over de toekomst. De toekomst van onze planeet, en die van het internet.

Het basisprincipe? Wij zijn het internet. Laat ons dan ook actieve burgers zijn, in plaats van passieve gebruikers.

Hier is wat ik geleerd heb tijdens mijn verblijf in Barcelona — behalve dan dat ijskoude vermout op een zonnige dag het lekkerste is wat er bestaat.

Er woedt een Koude Oorlog tussen China en Silicon Valley: twee monopolies die vechten om als eerste controle te verwerven over mensen die nog niet verbonden zijn met het internet. Het proces is erg vergelijkbaar met de kolonisatie van 500 jaar geleden, maar dan online. Niet gehinderd door ethische waarden zien grote technologiebedrijven mensen als rauwe datagrondstof. Dat is #DigitalColonialism.

De oproep van Renata Avila was duidelijk: we moeten dekoloniseren wat we nu hebben en zorgen dat wat er overblijft niet verder gekoloniseerd wordt. Nog een concrete tip? “Ont-google” het internet.

In een wereld waarin steeds meer overheidsdiensten via het internet gaan, wordt ook de digitale kloof steeds groter. Carina Lopes van Future Society gaf het voorbeeld van een man die bijna zijn pensioen was kwijtgespeeld doordat hij 6 weken te laat antwoordde op een mail.

Technologie moet ten dienste staan van de mens, niet omgekeerd. Het internet moet inclusief zijn en geen instrument van uitsluiting.

Steden kunnen veel doen om digitale drempels weg te nemen. Cities for Digital Rights is een alliantie van steden die beloven de digitale rechten van hun burgers te beschermen. Barcelona, New York en Amsterdam onderschrijven het manifesto. Brussel, waar wacht je nog op?

Daniel Sabio stelde zich de vraag: waarom moet alles zo visueel zijn? Dat is een serieuze drempel voor blinden en slechtzienden. Virtual reality is toch niet gelijk aan visual reality? Hoe ontwerpen we ervaringen die ook voor hen waardevol zijn? En wat kunnen van hen leren? Laat ons voor intuïtief en gevoelsmatig internet gaan. De start van de onzichtbare revolutie.

Hey, onze planeet warmt op. En dat is ook de schuld van het internet. Oh nee! Hoe verenigen we onze honger naar leuke katten-GIFs met de limieten van moeder aarde?

Kris De Decker kwam vertellen over zijn Low Tech Magazine. Kris wil een tegengewicht bieden aan het heersende dogma dat alle technologische vooruitgang ook perse goed is. Met zijn blog grijpt hij terug naar slimme technieken uit het verleden, voor duurzame oplossingen voor de toekomst.

Hij heeft zelfs een versie van zijn website die volledig runt op zonne-energie. Een tijdje geen zon in Barcelona? De website gaat offline. Op de website vind je ook een weersvoorspelling zodat je je volgende bezoek aan de website kan plannen. Er brak spontaan gelach en applaus uit. Gelukkig wonen Kris en zijn zonnepaneel in Barcelona. De website zou in België niet al te vaak online zijn.

Ook geniaal was de denkoefening ‘Grow Your Own Cloud’. Dit conceptueel idee beschrijft hoe we in de toekomst onze data voortaan op planten in plaats van in de cloud kunnen opslaan. Hiermee willen de designers protesteren tegen het idee dat de cloud iets immaterieel is. Terwijl het in feite gaat om mega datafabrieken gevoed door giga hoeveelheden kostbare energie.

Om het allemaal tastbaarder te maken hebben de designers een planten- en bloemenwinkel geopend in Kopenhagen. Daar hebben ze een labo waar bezoekers hun data kunnen injecteren in een plantje en dat mee naar huis nemen. Je mag dan wel echt niet je planten vergeten water geven of je bent je foto-album "Thailand 2013" voorgoed kwijt.

Ik woonde een workshop bij "How to Use the Internet Mindfully". We maakten elk een mindmap van ons persoonlijk online surfgedrag. Tot in de kleinste details toe. Awkward. Al snel ziet je mindmap er uit als een soort illuminati samenzweringstheorie — prima, want dat is net waar het internet patent op heeft.

Daarna was het tijd om je bij elke activiteit Marie Kondo-gewijs af te vragen: does this spark joy? Antwoord ja, omcirkelen met groene pen, antwoord nee, omcirkelen met een rode pen. Ik moet dringend een aantal online activiteiten schrappen, was de conclusie.

Een positieve relatie met technologie werd ook gepredikt door Dr. Francesca Ferrando. Meteen ook de prijs voor de bevreemdendste lezing, of liever “digitale meditatie”.

Ze riep op tot een technologische verlichting. Hoe kan het internet empathie versterken in plaats van doen afnemen?

Technologie is niet neutraal maar een positieve kracht. “De kracht van technologie gaat verloren als we er aan verslaafd worden” zei ze. Of althans, zei haar avatar.

Oké, ik weet dat dit een belachelijk lange titel is. En ook een beetje soft. Maar het is wetenschappelijk bewezen. Een kwantumfysicus van CERN heeft het me namelijk verteld. Yep.

Wat is er buiten het universum, vroeg James Beacham zich af. Het begin van een zoektocht die hem tot de deeltjesversneller van de CERN bracht.

Volgens hem is het tijd om de plek van de mens in het universum te herdefiniëren. De mens kan niet langer centraal staan. Onze focus moet weg van de mens en naar het constante, het eeuwige. De dominante hegemonische narratief moet uitgedaagd worden. Het is de enige manier om doorbraken op vlak van kennis te bereiken.

We moeten niet bang zijn. Het grote onbekende is angstaanjagend maar ook bevrijdend. We zijn allemaal glorieuze, tijdelijke, random collecties van kwantumvibraties.

Hij besloot: het is een kosmische waarheid dat we hier allemaal samen zijn. En dat er dus niets anders op zit dan aardig te zijn voor elkaar. En te genieten van die mooie zonsondergang met je geliefde, die andere tijdelijke, random collectie van kwantumvibraties.

En ijskoude vermout te drinken op een zonnige dag in Barcelona. In dit universum, in het volgende, en voor altijd.

Meer columns van het jonge schrijftalent van Open VRT kan je lezen op hun medium.