De Straat van Hormuz: slagader van wereldwijde oliehandel in het nauw?

Door de oplopende spanningen in het Midden-Oosten dreigt de wereldwijde scheepvaart er nog een probleem bij te krijgen. Doordat Houthi-rebellen hun raketten richten op schepen die door de Rode Zee willen varen, kozen grote reders er de afgelopen maanden al voor om het Suez-kanaal links te laten liggen en om veiligheidshalve helemaal rond het Afrikaanse continent te varen. 

Nu zaait Iran extra onrust door een groot containerschip, de MSC Aries, te enteren in de Straat van Hormuz. Dat deed Iran als vergelding voor de Israëlische aanval op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus. De MSC Aries werd het doelwit van de Iraanse Revolutionaire Garde omdat het schip in mede-eigendom is van de Israëlische miljardair Eyal Ofer.

Door deze demarche jaagt Iran niet alleen Israël op de kast, maar het zet hiermee ook de wereldwijde handel onder druk. Door een schip in de Straat van Hormuz aan de ketting te leggen, gaat er ook een dreiging uit naar de rest van de wereld. 

De Straat van Hormuz is immers één van de belangrijkste vaarroutes ter wereld, vooral voor de energievoorziening van de wereld. Via deze doorgang, tussen Iran en Oman, worden namelijk massa’s gas en olie vanuit de oliestaten langs de Perzische Golf naar grote delen van de wereld verscheept in grote tankers. Zowat een kwart van alle olie passeert langs de straat en voor aardgas is dat zowat een vijfde van de wereldconsumptie.

Waar reders voor de Rode Zee nog een alternatieve reisweg hebben, is er voor de Straat van Hormuz geen andere uitweg. Dat merkt Wilfried Lemmens van de Koninklijke Belgische Redersvereniging ook op. Want dagelijks varen er ook Belgische schepen langs die zeestraat. “Om olie te gaan halen uit de Emiraten en Koeweit en die kant van Saudi-Arabië kunnen we niet anders varen.” Het enige alternatief is extra olie te halen vanuit andere landen, zoals Nigeria, merkt Lemmens op.

Door de oplopende spanningen in het Midden-Oosten waren de olie- en gasprijzen deze week al flink gestegen en dit nieuwe incident is mogelijk olie op het vuur. Daarnaast is het afwachten wat de invloed zal zijn op de prijzen om containers van en naar Europa te verschepen. Wilfried Lemmens verwacht niet dat dit ene incident daarop een invloed zal hebben. "Bovendien zijn die prijzen de afgelopen tijd gezakt door de slabakkende economie."

Lemmens maakt zich namens de Koninklijke Belgische Redersvereniging in de eerste plaats zorgen over de veiligheid van Belgische schepen en hun bemanningen. Als reder wil je immers niet meemaken wat MSC vandaag meemaakt: bij het enteren van de MSC Aries zijn vandaag 25 bemanningsleden betrokken. 

"Om te zien of de dreiging voor de Belgische schepen niet te erg toeneemt, staan de reders voortdurend in overleg met het ministerie van Defensie. En mocht het te erg worden, dan zullen we verdere maatregelen overwegen.”

Lemmens merkt op dat de Belgische marine deel uitmaakt van de Europese EMASoH-missie in de Straat van Hormuz. Die heeft net tot doel de veiligheid voor zeeschepen te verhogen, na verschillende aanvallen op olietankers daar. Die missie staat op dit moment zelfs onder het commando van een Belgische admiraal. 

Bovendien is het Belgische fregat de Louise-Marie op dit moment onderweg naar de regio om er koopvaardijschepen te beschermen.