Gevangenisdirecteur over aangekondigde staking van onbepaalde duur: "Bereiden ons voor op het ergste"

Gisteren nog organiseerden de vakbonden een spontane actie in de gevangenissen van onder meer Antwerpen en Hasselt uit onvrede na een overleg met minister van Justitie Paul van Tigchelt (Open VLD). Dat de minister tijdens het overleg hamerde op de minimale dienstverlening en de opvordering op de dag van de staking zelf, schoot bij de vakbonden in het verkeerde keelgat. 

Penitentiair personeel kan namelijk pas na de eerste 48 uur opgevorderd worden. "Nochtans zouden de vakbonden volgens de wet er wel voor moeten zorgen dat er voldoende personeel is in die eerste uren. Maar in de praktijk wordt die wet onvoldoende gerespecteerd", zegt Serge Rooman, directeur van de gevangenis in Merksplas, in De Ochtend op Radio 1. 

Het personeel van gevangenissen legt regelmatig het werk neer om de overbevolking in de gevangenissen aan te kaarten. Daar heeft Rooman begrip voor, maar de acties zelf creëren vaak onmogelijke en onveilige omstandigheden, zowel voor het personeel dat wel komt werken, als voor de gedetineerden. 

Volgens de gevangenisdirecteur heerst de perceptie dat men het stakingsrecht aantast als men de toepassing van de minimale dienstverlening verstrengt. "Dat is niet zo. Het stakingsrecht blijft nog altijd overeind. Maar tegelijk garandeert men ook dat al de mensen die wel aanwezig zijn tijdens een staking, veilig zijn."

"Een aantal veiligheidsposten in de gevangenis moeten voldoende bezet zijn als men wil dat alle aanwezigen er veilig kunnen verblijven of werken. Maar in onze gevangenis is vaker zo dat er net te weinig personeel is op zulke momenten. Dat kan dramatische gevolgen hebben", zegt Rooman. 

Net daarom is de minimale dienstverlening zo cruciaal, benadrukt hij. "Een paar stakingen geleden was onze alarmpost gedurende meerdere uren onbezet. Dat is onverantwoord. Dat betekent dat er niemand aan de knoppen zit om ons bij een noodgeval adequaat te helpen. Dat kan van levensbelang zijn."

Bovendien brengt een gebrek aan minimale dienstverlening de basisrechten van de gedetineerden in het gedrang, klinkt het. "Het gaat om medische zorg en wandelingen van 1 uur. Dat zijn basisrechten van elke burger die in detentie komt."

Zo had de spontane actie van gisteren ook een impact op de normale gang van zaken in de gevangenis van Merksplas. "De dag kon niet worden opgestart. En we moesten de medicatie via de luiken in deuren doorgeven, terwijl dat bij bepaalde medicijnen eigenlijk onder toezicht moet gebeuren."

De foltering in de gevangenis van Antwerpen heeft ook een indruk nagelaten bij Rooman. "Dat drama speelt zeker mee in de weken die ons tegemoet komen. Gevangenisdirecteurs weten dat zulke zaken kunnen gebeuren wanneer minder dan het afgesproken penitentiair toezicht aanwezig is."

"Niemand wil dat zoiets opnieuw gebeurt. Dergelijke incidenten laten diepe wonden en trauma's achter, zowel bij de gedetineerden als bij het personeel."

Met de aangekondigde staking die maandag om 22 uur voor onbepaalde duur van start gaat, "bereidt hij zich voor op het ergste". "We gaan moeten bekijken hoe we de volgende dagen gaan overleven en hoe we het minimum kunnen doen voor diegenen die in onze gevangenis werken en verblijven."