Comfortabele, stiptere en vooral meer treinen: het spoor heeft na 10 jaar opnieuw een beheersovereenkomst

“Een historisch moment.” Zo noemt minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) de ondertekening van de beheerscontracten met NMBS en Infrabel. Het overkoepelende doel daarvan: 30 procent extra reizigers in tien jaar tijd. Een stevige doelstelling waar met 43,8 miljard euro een pittig budget voor klaarstaat. De aankondiging van vandaag was langverwacht: het vorige beheerscontract dateert al van 2008 en verliep in 2012.

De inhoud van de nieuwe overeenkomst is niet min. Om de nieuwe doelstellingen te bereiken, voorziet ze in extra treinen die ook meer onderweg zullen zijn. In Brussel komt dat neer op 5 uur extra per dag, tussen grote steden zo’n 3 uur, en op lokale lijnen 2 uur. Een uitbreiding van de vloot met gemiddeld 520 treinen extra per dag binnen tien jaar, moet daarbij helpen. 

Daarnaast komt er ook een opgefrist prijzensysteem. De voordelige formules voor jongeren, mensen met een verhoogde tegemoetkoming en senioren blijven bestaan. Nieuw zijn de aangepaste kortingen voor wie reist buiten de spits of gewoon op regelmatige basis. Er komen ook abonnementen die aangepast zijn aan telewerken en schoolabonnementen voor kinderen die afwisselend bij gescheiden ouders wonen. Tot slot roepen de nieuwe afspraken ook een groepskorting vanaf vier personen in het leven.

Een aanpassing van de geplande prijsstijging van 10 procent in februari, komt er niet: die gaat gewoon door.

De komende tien jaar zal ook de helft van de totale vloot worden vernieuwd. Dat moet leiden tot meer comfort, meer zitplaatsen en meer beenruimte. Maar ook: extra bagage-opslag, ledverlichting, airconditioning en betere gsm-ontvangst. Bedoeling is dat de stiptheid van die beter uitgeruste treinen binnen tien jaar op 91 procent ligt.

Ook aan de toegankelijkheid wordt gewerkt: minstens één wagon per trein moet zelfstandig toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Op het einde van de rit moeten daarnaast 176 van de 550 stations in ons land aangepast zijn aan de noden van mensen met een beperkte mobiliteit. Een inspanning waarvoor 2 miljard klaarstaat, maar waarbij nog altijd mensen uit de boot vallen: samen zijn die stations namelijk goed voor 76 procent van de reizigers. “Uiteraard is dat jammer”, vertelt Wim Auwerx van Dito vzw, een vereniging voor mensen met een beperking. “Dat elke reiziger het openbaar vervoer kan betreden, klinkt als een luxesituatie. Maar eigenlijk zou het de logica zelve moeten zijn.”

Günther Blauwens, voorzitter van ACOD-Spoor, is ook maar matig enthousiast. “De middelen die hier worden vooropgesteld zullen niet volstaan en er is geen garantie dat de komende regeringen de afspraken zullen naleven”, vertelt hij in “De wereld vandaag” op Radio 1.

Maar dat de nieuwe beheersovereenkomst een termijn van tien jaar bestrijkt, stemt Blauwens dan weer wel tevreden. “Beheerscontracten voor vier jaar waren absurd. Als je een aankoop moet doen, ben je al gemakkelijk tien jaar bezig. Op dat vlak geef ik graag pluspunten aan de huidige minister en de regeringspartijen die hem daarin gesteund hebben.”

Dat het nieuwe beheerscontract vergeleken met vorige versies bijzonder ambitieus oogt, is volgens de vakbonden nog geen reden tot juichen. De komende maanden moeten volgens ACOD-Spoor, ACV Transcom en VSOA Spoor “massale aanwervingen” gebeuren. "Zonder extra personeel is het niet realistisch om een kwaliteitsvolle dienstverlening aan te bieden", klinkt het. 

De volgende stap is dus een sociaal akkoord. “We hebben met de directies van Infrabel en NMBS afgesproken om samen te zitten vanaf januari en elkaar diep in de ogen te kijken”, aldus Bauwens. De bonden hameren al maandenlang op betere arbeidsomstandigheden, een goed evenwicht tussen werk en privéleven en een aantrekkelijker salaris.