Wetstraatwatcher Ivan De Vadder over pensioenextra's voor Kamervoorzitters: "Laakbaar gedrag, de vraag is nu of het ook fraude is"

"Eigenlijk moet je vaststellen dat twee van de hoogste burgers van het land en ook een aantal hoge ambtenaren iets onwettigs hebben gedaan. Dat staat letterlijk in het document dat gisteren is verspreid", zegt De Vadder.

"De pensioenen in de publieke sector zijn op een bepaald moment geplafonneerd op 92.000 euro per jaar. Dat komt neer op ongeveer 7.500 per maand bruto. Maar zelfs dan is dat een riant pensioen in vergelijking met wat de meeste mensen krijgen. Daarbovenop hebben een aantal ambtenaren, maar dus ook die 2 politici geprofiteerd van een bijkomend pensioen. Dat is onwettig, want die limiet staat in de wet."

"Als de cijfers kloppen, komt het voor Herman De Croo neer op bijna een verdubbeling van dat al riante pensioen. In het geval van Siegfried Bracke zou het neerkomen op 3.000 euro bruto erbovenop. Ik denk dat dat veel mensen in het hart raakt. Dit is laakbaar gedrag, de vraag is: is dit ook fraude? Wist je dat je de wet aan het omzeilen was? Heb je dit ook zelf in gang gestoken?"

In hun eerste reacties claimden De Croo en Bracke dat ze niet op de hoogte waren. Kan dat? "Zal ik daar een gezond verstand-redenering op toepassen?", zegt De Vadder. "Als je nu argumenteert dat je het niet wist en het ook niet gezien hebt, dan kan ik alleen maar veronderstellen dat je wellicht zoveel geld krijgt, dat je niet eens merkt dat er een verdubbeling is van wat je normaal geacht wordt te krijgen, dat het een soort nonchalance is. Het onderzoek zal moeten aantonen of er sprake is van intentie en dus fraude."

Hoe de regeling in jaren 90 precies tot stand is gekomen, blijft voorlopig onduidelijk. "Hebben de Kamervoorzitters geërfd wat in het verleden al bestond? Waren zij zich ervan bewust? In 2003 is de regeling nog voordeliger gemaakt en dat was wel in de periode dat Herman De Croo voorzitter was. Ook daar rijst de vraag: wist hij dat of heeft hij dat zelfs in gang gestoken?"

In de loop van de namiddag gaf Kamervoorzitter Eliane Tillieux meer uitleg aan "Villa Politica". Ze maakte duidelijk dat de regeling voor de ambtenaren wel degelijk illegaal was, maar of dat ook geldt voor de twee oud-Kamervoorzitters is minder duidelijk. "Dan wordt er met woorden gespeeld als 'het gaat over een uittredingsvergoeding'. Ook dat roept meer vragen op dan antwoorden.

"Bij mijn weten mag je niet tegelijk een pensioen trekken en een uittredingsvergoeding. Je moet eerst je uittredingsvergoeding opnemen, en pas daarna kan je beginnen aan je pensioen. Als dat tegelijk is gebeurd, is er opnieuw iets aan de hand."

Hoe moet het nu verder? "Wat niet anders kan nu, is die regeling stopzetten, het geld terugvorderen en op zoek gaan naar de oorzaak. "

"In mijn boek "Wanhoop in de Wetstraat" schrijf ik dat politici kunnen proberen om de kloof te dichten met de burger, maar dat het uiteindelijk gaat vertrekken bij 2 essentiële punten: hoe ga je om met belastinggeld en hoe reageer je als je fouten hebt gemaakt? Dat zal uitmaken hoe mensen reageren en of ze je vertrouwen. Ik denk dat heel wat mensen de uitleg niet zullen geloven."

Toch benadrukt De Vadder dat het niet zo is dat alle politici graaiers of zakkenvullers zijn. "Je moet hopen dat er toch iets gebeurt waardoor die kloof kan hersteld worden. Er is geen andere weg. Veel politici met wie ik spreek, beseffen dat ook. Zij veroordelen dit en willen ook dat hierop gereageerd wordt. Je mag niet iedereen over dezelfde kam scheren."

Nog in het nieuws gisteren: Marc Leemans (62), die op 1 januari 2024 stopt als ACV-voorzitter, laat zich ontslaan, zodat hij in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) kan stappen. Vanuit alle hoeken en partijen kwam er felle kritiek op de regeling.

Ivan De Vadder maakt wel een onderscheid met de zaak van De Croo en Bracke. "Het is bedenkelijk en laakbaar, maar strikt genomen niet binnen het onwettelijke. Juridisch beantwoordt hij aan de voorwaarden."

"De reactie van de vakbond geeft aan dat dit een wijdverspreid fenomeen is waarbij de vakbond zichzelf geen vragen stelt dat het wordt toegepast. Het systeem bestaat al 50 jaar, maar stilaan begint men te schrikken dat men het nog toepast en dat men dat ook zo openlijk toegeeft."

Tot slot blijft de stikstof-crisis binnen de Vlaamse regering maar aanslepen. Een marathonvergadering leverde geen akkoord op. Minister-president Jan Jambon (N-VA) blijft proberen, maar de vraag is of het in de komende dagen wel zal lukken. 

"Laat ik even een lans breken voor een regering die tot een akkoord probeert te komen", zegt De Vadder. "Je kan daar heel veel over zeggen en vaststellen dat het ook over ego’s gaat en over strategische electorale bekommernissen, maar uiteindelijk hoort dat bij het democratische spel, waarbij partijen vertrekken vanuit een andere ideologie en visie en proberen -met de moed der wanhoop- om tot een compromis te komen."

"Dat oogt niet goed. Mensen hebben graag dat er wordt samengewerkt en dat er oplossingen worden gevonden, maar dit hoort wel bij wat een democratie hoort te zijn."