Na recente dood van 10-jarig meisje in Amerika: hoe vaak en waar komt de pest nog voor?  

In de Amerikaanse staat Colorado doet momenteel niet enkel het coronavirus maar ook de pestbacterie de ronde. Hoewel de kans klein is dat mensen anno 2021 de pest oplopen, stierf recent een 10-jarig meisje aan de ziekte. Hoe vaak en waar komt de pest nog voor? 

Op 22 juli maakt het Departement voor Volksgezondheid en Milieu van de Amerikaanse staat Colorado bekend dat er in zes counties of provincies knaagdieren en vlooien zijn gevonden die drager zijn van de pest. In een van die gebieden, La Plata County, is er begin deze maand ook een 10-jarig meisje overleden aan de builenpest. In diezelfde streek is de ziekte daarna vastgesteld in vlooien. 

Zo’n 1.000 infecties per jaar

Professor biologie, Herwig Leirs, (UAntwerpen) bevestigt dat het meisje uit La Plata is overleden aan de pest. "Gemiddeld zijn er per jaar 7 gevallen van builenpest bij mensen in de Verenigde Staten en sterft er ook 1 iemand aan", zegt hij. "De pest komt voor in het westen van de VS, vooral in de staten Colorado, New Mexico, Utah, Arizona en soms in Californië. La Plata in Colorado is overigens een hotspot voor pestinfecties."

In Europa daarentegen komt de pest niet meer voor

Herwig Leirs, professor biologie (UAntwerpen)

Toch komt de pest nog maar zelden voor. "In de middeleeuwen zijn miljoenen mensen gestorven aan de pest, maar dat is nu niet meer het geval. Per jaar worden over de hele wereld zo’n 1.000 infecties vastgesteld. In landen als Madagaskar en de Democratische Republiek Congo komt het nog regelmatig voor, maar vooral in afgelegen gebieden. Op dit moment heb je in het noordoosten van Congo een epidemie van de builen- en longpest. In 2017 was er in Madagaskar een grote uitbraak, die tot in de hoofdstad reikte, met honderden doden."

"Er zijn wel meer gebieden op de wereld waar de pestbacterie voorkomt bij wilde knaagdieren, onder meer in Kazachstan en Mongolië in Centraal-Azië", gaat hij verder. "Ook in sommige streken van China, Vietnam of Zuid-Amerika wordt pest vastgesteld en worden soms mensen besmet. In Europa daarentegen komt de pest niet meer voor. We weten eigenlijk niet goed hoe het komt dat de pest sinds de 18e eeuw helemaal verdwenen is uit Europa, daar is geen consensus over."

Van dier op mens

De pestbacteriën komen normaal gezien voor bij in het wild levende knaagdieren, zoals prairiehonden. Vlooien die op deze dieren zitten, zuigen het geïnfecteerd bloed op. Als zo’n vlo daarna een ander dier of een mens bijt, kan die ook besmet raken.

Vlooienbeten zijn de meest voorkomende manier van hoe de pest van dier op mens overspringt

"Vlooienbeten zijn de meest voorkomende manier van hoe de pest van dier op mens overspringt", stelt de professor. "In de VS zie je dat er jaarlijks ook huisdieren zoals katten en honden besmet raken op die manier en soms de infectie overdragen op hun baasje. Het is onmogelijk, en ecologisch trouwens helemaal niet wenselijk, om die wilde knaagdieren te beginnen uit te roeien om het te stoppen."

Een prairiehond
Copyright: Jearu/Shutterstock 2012

Bovendien kan de pestbacterie, Yersinia pestis, verschillende vormen van de pest veroorzaken. "Normaal krijg je door een besmette vlooienbeet de builenpest. De lymfeklieren in bijvoorbeeld je lies en oksel gaan dan erg zwellen en builen vormen. Je krijgt ook koorts, hoofdpijn en voelt je algemeen ziek. Als de builenpest niet behandeld wordt, gaan de bacteriën zich over het hele lichaam verspreiden. Dat veroorzaakt de  septicemische pest, bloedpest. Een derde vorm is wanneer de bacteriën de longen bereiken. Die longpest is veel besmettelijker dan de builenpest. Geïnfecteerde mensen hoesten bloeddruppels op die ingeademd kunnen worden door anderen en daar dan ineens longpest veroorzaken."

Antibiotica

Sinds er antibiotica bestaan, is de pest behandelbaar. Zowel mensen als dieren kunnen met die geneesmiddelen volledig herstellen. "Meestal duiken de eerste symptomen op binnen de week na besmetting. Als men dan met de behandeling begint, is er snel een herstel. Maar als je te lang wacht met die behandeling, heb je hoge kans op sterfte", stelt Herwig Leirs.

Het Departement voor Volksgezondheid en Milieu van Colorado adviseert inwoners intussen om huisdieren te behandelen met vlooienbestrijdingsmiddelen, geen dode of zieke dieren aan te raken, uit de buurt te blijven van wilde knaagdieren en bij symptomen zo snel mogelijk medische hulp te zoeken.

Meest gelezen