Videospeler inladen...

Liberale "soloslim" in Brussel legt kloof binnen Open VLD bloot: "We zitten bijna met socialisten in onze partij"

De manier waarop de Brusselse regeringsonderhandelingen zijn aangepakt, ligt een aantal mensen binnen Open VLD zwaar op de maag. Dat Gwendolyn Rutten de Brusselse soloslim niet kon smaken, was al bekend. Maar ook bij enkele andere liberalen heerst wrevel. "De linkse samenstelling in Brussel ligt moeilijk voor onze kiezers."

"Een haar in de boter", zo noemde Wetstraatwatcher Ivan De Vadder het gisteren, het gerommel binnen Open VLD over de Brusselse regeringsvorming. Kersvers Brussels minister Sven Gatz bevestigde dat vanochtend met zoveel woorden: "Het is duidelijk dat er spanning is."

Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten had eerder deze week geprobeerd om de Franstalige liberalen van MR alsnog bij de onderhandelingen te betrekken, om het soortelijk gewicht van de liberalen te vergroten binnen de regering. Dat zou dan weer vaart hebben kunnen zetten achter een aantal dossiers die hen genegen zijn, zoals de discussie over het 5G-netwerk (supersnel mobiel internet) dat er zou moeten komen.

Maar de onderhandelaars - voor Open VLD waren dat Guy Vanhengel en Sven Gatz - trokken net op dat moment een sprintje, waardoor MR definitief uit de boot viel. Het mag wel duidelijk zijn dat Rutten dat geenszins kon smaken. In wat vrij algemeen wordt beschouwd als een stevige tik op de vingers, verloor Sven Gatz vandaag prompt zowat al zijn bevoegdheden als Vlaams minister aan zijn collega Lydia Peeters, op de bevoegdheid "Brussel" na.

Onderhandelingen bemoeilijkt

Nu is Open VLD, na het verdwijnen van CD&V en CDH, de enige centrumrechtse partij in de Brusselse regering en dat ligt bijzonder gevoelig voor de partij, zeker gezien de verkiezingsuitslag in Vlaanderen. "De linkse samenstelling in Brussel ligt moeilijk voor onze kiezers", bevestigt een ervaren rot binnen de partij.

Normaal gezien ben je als onderhandelaar toch niet beschaamd om het regeerakkoord aan je partijgenoten te tonen?

Een lid van de Brusselse Open VLD

Het probleem is bovendien dat, met ook regeringsvormingen in Vlaanderen, Wallonië en op het federale niveau, vandaag alle coalities wat aan elkaar gelinkt worden. Als MR in Brussel uit de coalitie wordt gehouden, bemoeilijkt dat ook op de andere niveaus de onderhandelingen, benadrukte de Brusselse MR-politica Françoise Schepmans gisteren al.

"Beschaamd"

Maar ook binnen de Brusselse liberalen heerst wrevel over de eigen koers die Gatz en Vanhengel hebben uitgetekend. Hun collega's kregen pas vandaag rond 11 uur de teksten van het regeerakkoord in hun mailbox. "Normaal gezien ben je als onderhandelaar toch niet beschaamd om dat aan je partijgenoten te tonen?", stelt een van hen zich de retorische vraag. 

Het Brusselse regeerakkoord is volgens diezelfde bron "nog erger dan verwacht". "Ze konden toch niet om onze partij heen in deze coalitie? Dan moet je je afvragen wat je daar kunt uithalen, waarop je kunt inzetten. Vanhengel en Gatz hadden veel macht in handen, maar hebben zich zwakke onderhandelaars getoond." 

Partijzeepbel

Volgens sommigen toont de hele discussie vooral de kloof aan tussen het "links-liberale" en het centrumrechtse deel van Open VLD. Hier en daar heerst het gevoel dat enkele mooie trofeeën van de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar, zoals de burgemeestersjerpen in Gent en Mechelen, niet het verhoopte positieve effect hebben gehad bij de federale en Vlaamse verkiezingen.

"Er is een verschil gegroeid tussen de steden, waar we in progressieve coalities zitten, en de rest van het land", analyseert een liberaal met heel wat kilometers op de teller. "Daardoor zijn een aantal typisch liberale thema's, zoals werk en economie, wat achteruitgedrongen. Het is zo moeilijker geworden om overal de [centrumrechtse] partijlijn aan te houden. En het zorgt ook voor het beeld dat we er gewoon altijd bij willen zijn."

Ik vind: na de verkiezingen moet je eerst een goede analyse maken en voorzittersverkiezingen horen daarbij

Francesco Vanderjeugd, Open VLD

In de Brusselse afdeling wordt het nog scherper gesteld: "Deze regeringsvorming heeft blootgelegd dat we met een bijna socialistisch deel binnen onze partij zitten. Er is een groeiend verschil tussen het DNA van onze leden en een interne partijzeepbel." 

Eén liberaal verwijst naar een uitspraak van Herman De Croo, die de "partijverruimers" bij Open VLD ooit bestempelde als "reizigers zonder bagage". Een andere partijtopper sust dan weer: "Ach, die links-rechtstegenstelling heb je binnen elke partij, dus ook bij pakweg Groen of CD&V."

"Vervroegde voorzittersverkiezingen"

Kopzorgen voor Rutten dus en die lijken ook na vandaag nog niet onmiddellijk van de baan te zijn. Open VLD'er Francesco Vanderjeugd besloot vanochtend te midden van alle heisa over Brussel dat het een goed moment was om de druk op zijn voorzitter nog wat op te drijven. Vanderjeugd, zelf expliciet kandidaat-voorzitter, stuurt aan op vervroegde voorzittersverkiezingen.

"Ik vind: na de verkiezingen moet je eerst een goede analyse maken en voorzittersverkiezingen horen daarbij. Dan heb je nadien een nieuw bestuur en een nieuwe lijn en die neem je dan mee bij de onderhandelingen."

Vanderjeugd is bijvoorbeeld van mening dat Open VLD een oppositiekuur moet durven overwegen, een voorstel dat hij een dag na de verkiezingen had geopperd bij het partijbestuur. "Maar ik heb de indruk dat dat helemaal van tafel is. De partijtop wil vooral eerst kijken hoe we kunnen deelnemen aan een regering."

Al de interne discussies binnen zijn partij noemt Vanderjeugd trouwens deel van een "verwerkingsproces", na de verkiezingen. "In een familie kan het ook wel eens stuiven."

Beluister hier het gesprek met Francesco Vanderjeugd in "De ochtend" op Radio 1:

Bekijk het verslag over de Brusselse regeringsvorming uit "Het Journaal" hier:

Videospeler inladen...

Meest gelezen