Een reconstructie van de pas beschreven Australische krokodil.
José Vitor Silva

Australische krokodil jaagde op (kleine) dinosaurussen

Australische onderzoekers hebben een nieuwe soort krokodil beschreven aan de hand van twee geopaliseerde fossielen die gevonden werden bij Lightning Ridge in New South Wales. Een van de fossielen werd meer dan een eeuw geleden gevonden en het andere 70 jaar later, maar omdat er toen weinig bekend was over fossiele krokodillen uit Australië, werden de fossielen niet correct geïdentificeerd. Dat is nu wel gebeurd, en het bleek om een nieuwe soort te gaan.  

De nieuwe soort is zo'n 96 tot 100 miljoen jaar oud en daarmee een van de oudste directe voorouders van de huidige krokodilachtigen die we kennen.

De soort werd Isisfordia molnari genoemd, naar doctor Ralph Molnar, een Australische paleontoloog die onder meer met onderzoek naar fossiele krokodillen veel bijgedragen heeft aan de wetenschap in Australië. De genusnaam verwijst naar Isisfordia duncani, de eerste soort Isisfordia die in 2006 werd ontdekt in de outback van de staat Queensland, nabij het stadje Isisford.

Isisfordia molnari werd tussen 1,5 en 2 meter lang en gedacht wordt dat het een semi-aquatische jager was die in hinderlaag lag, zoals de moderne krokodillen, alligators en kaaimannen. In tegenstelling met de hedendaagse krokodillen behoorden ook kleine dinosaurussen, zoals Weewarrasaurus pobeni, waarschijnlijk tot zijn prooidieren. 

De fossielen van de nieuwe soort krokodil (niet op schaal), met links een stuk van de hersenpan, het achterste deel van de schedel, en rechts een deel van het kaaksbeen met een aantal tanden.
Lachlan Hart

Verkeerde naam

In een persmededeling van de University of Queensland legt Lachlan Hart, een doctoraatsstudent aan de University of New England en de leider van het onderzoek, uit hoe de nieuwe soort ontdekt werd.

"Het eerste krokodillenfossiel uit Lightning Ridge, een gedeeltelijk kaaksbeen met tanden, werd in 1917 ontdekt, toen er nog maar weinig geweten was over krokodillen uit het 'Tijdperk van de dinosaurussen' in Australië. Het geraakte tot in het Australian Museum, en kreeg daar een benaming die later onjuist bleek te zijn. Vervolgens vonden de opaalopkopers Peter en Lisa Caroll een deel van de hersenpan van een fossiele krokodil uit Lightning Ridge, en ze verkochten het aan het Australian Museum. Maar er waren nog steeds zo weinig Australische krokodillenfossielen uit die tijd bekend, dat de onderzoekers ook moeite hadden om dit nieuwe stuk te identificeren", zo zei Hart. 

"Nadat Isisfordia duncani in 2006 in Queensland ontdekt werd, liet dit ons toe een beter zicht te krijgen op de eerdere vondsten uit Lightning Ridge. Hoewel ze erg op elkaar leken, vonden we meerdere verschillen die de soort uit Lightning Ridge onderscheidden van die uit Queensland", aldus Hart. 

De schedel van Isisfordia duncani uit Queensland in boven- en onderaanzicht met in het groen de overeenkomstige positie van de twee fossielen van Isisfordia molnari uit New South Wales.
University of New England

Opalen uit Lightning Ridge

Zoals andere fossielen uit Lightning Ridge zijn de fossielen van Isisfordia molnari geopaliseerd, wat wil zeggen dat het oorspronkelijke materiaal uit de beenderen en tanden vervangen is door opaal, de nationale edelsteen van Australië en een mineraloïde vorm van silica of siliciumdioxide.  

Andere beroemde geopaliseerde fossielen uit Lightning Ridge zijn onder meer de recent gepubliceerde plantenetende dinosaurussen Fostoria dhimbangunmal en Weewarrasaurus pobeni, waarvan de fossielen bewaard worden in het Australian Opal Centre, een openbaar museum dat een nieuw gebouw gaat zetten in Lightning Ridge voor zijn belangrijke verzamelingen en wetenschappelijke programma's. 

"Lightning Ridge is een van de belangrijkste sites voor fossielen in Australië", zei Jenni Brammall, paleontoloog en verantwoordelijke speciale projecten aan het Australian Opal Centre. 

"Dit nieuwe onderzoek draagt bij tot een complex en intrigerend beeld van niet alleen de dinosaurussen uit die tijd, maar van de dieren en planten waar ze mee leefden en van de ecosystemen waarvan ze deel uitmaakten", zo zei Brammall in de persmededeling. 

De nieuwe krokodillensoort is gepubliceerd door onderzoekers van de University of New England, het Australian Opal Centre en het University of Queensland's Dinosaur Lab in het tijdschrift PeerJ.

Meest gelezen