Iraakse parlement wil dat Amerikaanse troepen uit land vertrekken na aanval op Iraanse generaal
In Bagdad heeft het Iraakse parlement een resolutie aangenomen waarin de regering gevraagd wordt om een einde te maken aan de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak. Dat is een reactie op de aanval waarbij de VS vrijdagochtend de Iraanse generaal Qassem Soleimani hebben gedood.
De stemming was geen verrassing, want eerder had ontslagnemend premier Adel Abdel Mahdi in het parlement gezegd dat het in het belang van zowel de Verenigde Staten als van Irak was dat de VS-troepen uit het land zouden teruggetrokken worden. Dat hoeft volgens hem ook niet de relaties tussen beide landen te verstoren. Tussen 2011 en 2014 waren er ook geen VS-troepen in Irak en toen waren de relaties ook goed, zei premier Mahdi.
Vanavond hebben de meeste sjiitische fracties dan voor de resolutie gestemd waarin de regering gevraagd wordt om een punt te zetten achter het verdrag dat Amerikaanse troepen in Irak toelaat. Bij de sjiieten heerst grote verbolgenheid over de aanval op de Iraanse generaal Soleimani. De meeste soennitische en Koerdische parlementsleden bleven afwezig, maar dat verhinderde de stemming niet. De sjiieten hebben een grote meerderheid in het parlement omdat die de situatie onder de bevolking reflecteert.
Er is overigens niet enkel woede over de aanval die als een affront voor de Iraakse soevereiniteit wordt beschouwd. Veel Irakezen zijn ook bang dat hun land -toch al een speelbal van Washington en Teheran- zal meegesleurd worden in een oorlog tussen de VS en Iran.
Het blijft intussen onrustig in Bagdad. In de buurt van de Amerikaanse ambassade, in de zwaarbeveiligde "groene zone", zijn vanavond minstens twee raketten neergekomen. Daarbij zijn geen slachtoffers gevallen.
VS-troepen voerden strijd tegen IS
In totaal zijn er nu ongeveer 5.200 Amerikaanse militairen in Irak gelegerd. Die waren grotendeels teruggetrokken door president Barack Obama in 2011, maar keerden in 2014 terug om de strijd aan te binden met de soennitische terreurgroep IS die toen grote delen van Noord-Irak en Syrië in handen had gekregen. De Amerikanen en Europese bondgenoten leidden ook het Iraakse leger op om tegen IS te gaan vechten.
Dat is gelukt, want met steun van de buitenlandse troepen, van de Iraakse Koerden en van door Iran gesteunde sjiitische milities zoals de Hashd al-Shaabi en Kata'ib Hezbollah kon het Iraakse leger IS verslaan en grote steden zoals Mosul heroveren. Onlangs trok VS-president Donald Trump onverwacht de VS-troepen terug uit Syrië en een aantal daarvan zijn nu in Noord-Irak gelegerd.
Zonder het "kalifaat" van IS groeiden de spanningen tussen Amerikanen en pro-Iraanse sjiieten in Irak zienderogen, met de aanval van vrijdagochtend en de dood van de Iraanse militaire leider Qassem Soleimani tot voorlopig hoogtepunt.
De NAVO en Europese landen hebben de opleidingsmissie en de operaties tegen IS overigens opgeschort wegens de situatie in Irak. Dat kan op termijn dus in het voordeel spelen van IS dat zich in afgelegen gebieden in Irak probeert te reorganiseren en dat is nadelig voor zowel het Westen, Irak als voor Iran.
Een eventueel terugtrekken van de VS-troepen zou misschien president Trump niet zo slecht uitkomen. Hij wil al lang een einde maken aan wat hij de "eindeloze oorlogen in het Midden-Oosten" noemt, ongeacht het resultaat. Als hij echter een machtsvacuüm nalaat, kan dat tot nog meer geweld en tot verlies van Amerikaanse invloed leiden. Rusland, China en Iran zullen daar dan ongetwijfeld van willen profiteren ten koste van het Westen.
Dringende NAVO-zitting over situatie in Irak
Als gevolg van de toenemende spanningen in het Midden-Oosten heeft Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, een "dringende" zitting van de Noord-Atlantische Raad gepland, morgen om 15 uur. In de raad zetelen de ambassadeurs van de 29 NAVO-lidstaten. Het is het belangrijkste bestuursorgaan van de organisatie.
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier:
