Toneelhuis in Antwerpen dreigt subsidies te verliezen: "We vechten voor elke job die hier zit"

Het was een apart beeld gisteravond op het podium van de Bourlaschouwburg in Antwerpen, de thuisstek van het toneelgezelschap Toneelhuis. Een 80-tal medewerkers stond er op het podium omdat ze vrezen voor hun job.  Het subsidiedossier 2023-2027 kreeg een negatief pré-advies van de beoordelingscommissie. Daardoor dreigen ze hun subsidies te verliezen van de Vlaamse overheid. 

"We hadden deze storm niet zien aankomen", zegt Jan Rombouts, voorzitter van de raad van bestuur, "het negatief advies is als een donderslag bij heldere hemel ingeslagen bij makers, directie en personeel. Dit is nog maar een pré-advies, uiteindelijk zal de minister beslissen, maar wij zullen hem moeten overtuigen. Het gaat over ongeveer 87 vaste medewerkers, maar er zijn ongeveer evenveel losse medewerkers, dus we spreken al gauw over zo'n 150 mensen. "

Het negatieve advies van de commissie wordt nu overgemaakt aan Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA). Die beslist uiteindelijk welke gezelschappen er geld krijgen en hoeveel. Het Toneelhuis zal het dossier nu verder motiveren. Dan volgt er een tweede advies. De definitieve beslissing valt eind juni. "Ik wil niet geloven dat dit zou gebeuren", zegt Jan Rombouts, "we zouden gekortwiekt zijn."  Toneelhuis krijgt ook nog subsidies van de stad Antwerpen, maar die zouden niet genoeg zijn om alle personeelsleden in dienst te houden. 

"Ik ben even erg geschrokken als zij", zegt schepen voor Cultuur Nabilla Ait Daoud. "Het kwam als een donderslag bij heldere hemel. Ik zag wel dat de onrust bij de medewerkers gisteren omgezet werd in hernieuwde strijdvaardigheid. Ik zal hun dossier ook op het juiste moment verdedigen bij de minister van Cultuur, zoals ik dat ook doe voor andere cultuurinstellingen." 

Extra subsidies van de stad zitten er niet meteen in. "We geven elk jaar 2,74 miljoen aan het Toneelhuis. Die middelen liggen vast tot 2025." 

Zowel de algemeen directeur als de artistiek directeur van Toneelhuis hebben ondertussen wegens ziekte een stap teruggezet. Koen Roofthooft wordt zakelijk leider ad interim. En 5 makers nemen de artistieke leiding op zich: Olympique Dramatique, FC Bergman, Lisaboa Houbrechts, Gorges Ocloo en Benjamin Abel Meirhaeghe. 

"We hebben onze tijd genomen om een repliek te schrijven op het eerste, negatieve advies van de beoordelingscommissie," zegt Tom Dewispelaere die mee de artistieke leiding op zich neemt van Toneelhuis.  "Ik zit soms gesprekken te voeren over de dagelijkse werking van ons huis, en tegelijkertijd een stuk te bewerken voor het volgende seizoen. Maar dat doen we omdat er teveel op het spel staat. Nu moeten we ervoor zorgen dat we het schip laten varen, later kunnen we analyseren en reflecteren." 

De partij Groen vraagt intussen het ontslag van de raad van bestuur van het Toneelhuis. "Wij vinden het onbegrijpelijk dat er een negatief advies is gekomen op de subsidieaanvraag. De raad van bestuur draagt hierin een grote verantwoordelijkheid", aldus Antwerps gemeenteraadslid voor Groen Niel Staes. Volgens Groen is er al lang sprake van "mismanagement" bij het Toneelhuis en is dit de druppel die de emmer doet overlopen. 

"De raad van bestuur heeft niet genoeg haar best gedaan om een goed dossier op te stellen.  Ze hebben er maar iets meer dan een maand tijd voor voorzien. Zo'n aanvraag is op leven en dood. Dat de raad van bestuur dat niet fatsoenlijk doet voor zo'n cultuurmonument als het Toneelhuis in Antwerpen, is onvergeeflijk. Daarom vragen we hun ontslag", zegt Staes. 

Cultuurschepen Ait Daoud wil zover niet gaan. "Ik wil nu geen politieke spelletjes spelen op de kap van meer dan 70 theatermakers, voor en achter de schermen, voor wie de toekomst vandaag onzeker lijkt. Ik wil vandaag focussen op de toekomst van het Toneelhuis."