Het levende lijk van de Vlaamse regering
De Vlaamse regering blijft wanhopig op zoek naar een akkoord over stikstofreductie. En de regeling waarbij oud-parlementsvoorzitters Siegfried Bracke (N-VA) en Herman De Croo (Open VLD) een extra vergoeding ontvingen bovenop hun pensioen, blijft de gemoederen beroeren.
1. De Vlaamse regering is op sterven na dood
Alweer is een stikstofdeadline die door minister-president Jambon is gesteld, niet gehaald. Ook na dit weekend is er geen stikstofakkoord. Door de crisis waarin de Vlaamse regering is verzeild, zit ze feitelijk vast in een staat van lopende zaken (of geblokkeerde zaken). Nieuwe akkoorden lijken helemaal uitgesloten en ook de dagelijkse werking is nu geblokkeerd.
N-VA en Open VLD spelen met de idee van een debat in het parlement. De minister-president zei dat twee van de drie partijen het akkoord immers hebben goedgekeurd. "Er is geen eensgezindheid, maar wel een ruime meerderheid", stelde Jambon vast. Bij de stemming na zo'n debat zullen alle regeringspartijen kleur moeten bekennen.
Wie niet akkoord gaat, die moet de regering dan maar verlaten, redeneren N-VA en Open VLD. Zo wordt de druk op CD&V vergroot, maar die reageert laconiek en zegt dat de twee andere partijen hen er maar moeten uitzetten, en dus zelf op zoek moeten naar een alternatieve meerderheid. De vraag is wat er gebeurt wanneer er een stemming is waarbij CD&V tegen een voorstel stemt, en waar geen constructieve motie wordt ingediend die een nieuwe regering aanbiedt. Dat is allemaal onbekend terrein, een constitutioneel imbroglio, maar in de praktijk is deze regering intussen klinisch dood.
De Vlaamse regering kan niet vallen, en daar rekent CD&V op. Vervroegde verkiezingen zijn uitgesloten, er kan alleen een wissel van de meerderheid plaatsvinden met een zogenaamde motie van wantrouwen die de zittende regering vervangt door een nieuwe, met andere partijen en namen van nieuwe ministers. Maar dat is nog nooit gebeurd, er wordt geschermd met contacten bij Vooruit en Groen, maar CD&V rekent op de onwaarschijnlijkheid. Er wordt eventueel gespeeld met een minderheidsregering, waarbij N-VA en Open VLD per thema op zoek moeten naar een meerderheid, en ook dat zou een Vlaamse primeur zijn. Maar tot aan het moment dat één van die scenario's zich voltrekt, zit de Vlaamse regering feitelijk in een staat van lopende zaken, maar eentje waarin alles geblokkeerd zit.
2. Is de extra vergoeding voor Kamervoorzitters onwettig of niet?
Veel ophef ook over de extra vergoeding die de twee oud-kamervoorzitters, Siegfried Bracke en Herman De Croo, hebben opgestreken, bovenop hun pensioen. Volgens Peter De Roover van N-VA gaat het om een systeem dat eerst door de ambtenaren werd geïnstalleerd en vervolgens door politici werd gekopieerd, volgens Raoul Hedebouw gaat het om een systeem dat voor de politici werd bedacht en dan door de ambtenaren is gekopieerd.
Grondig onderzoek - desnoods met een parlementaire onderzoekscommissie - zal dat moeten uitwijzen, en ook de vraag of de vergoeding nu onwettig is of niet moet eigenlijk nog worden onderzocht. Herman De Croo zegt op Facebook dat hij niets onwettigs heeft gedaan. "Die vergoeding maakt deel uit van de begroting. Die begroting is goedgekeurd door de Kamer en gepubliceerd in het Staatsblad. Bijgevolg is dat een wet." Maar volgens Peter De Roover kan je "perfect legaal te veel krijgen". En een lijntje in de begroting is volgens hem geen vrijgeleide om de wettelijke plafonnering van de hoogste pensioenen te omzeilen.
Herman De Croo stort het bedrag dat ie ontvangen heeft, zo'n 125.000 euro, door aan een goed doel, dat van de Stichting tegen Kanker. Een idee dat op een koude steen valt bij de oud-collega's, want daardoor is er zelfs een deel van dat bedrag fiscaal aftrekbaar. Volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever moet De Croo het onderzoek afwachten, want wanneer de regeling toch onwettig blijkt te zijn, dan moet hij het geld aan de overheid teruggestorten.
Bart De Wever gaf in "De zevende dag" ook toe dat politici zichzelf in het verleden veel te riante uittredingsvergoedingen hebben uitbetaald. Een "uittredingscultuur" noemde hij het, maar hij aarzelde om man en paard te noemen.
Toch heeft hij geen ongelijk: in 2014 kreeg Mieke Vogels van Groen een uittredingsvergoeding van 432.000 euro bruto, net als de Vlaams Belanger, Pieter Huybrechts, die 414.000 euro opstreek. In 2019 kreeg Jo Vandeurzen van CD&V een uittredingsvergoeding van 136.000 euro, Eric Van Rompuy van dezelfde partij 477.000. En het hoogste bedrag duikt op bij Jose Happart, die parlementsvoorzitter is geweest en in 2009 530.000 euro bruto kreeg als uittredingsvergoeding. De liberalen Sven Gatz, en jawel Herman De Croo, deden op een bepaald moment afstand van die "gewone" uittredingsvergoeding. Van die uittredingscultuur is de huidige omstreden regeling nog een late uitwas, zegt De Wever.
3. Raoul Hedebouw, de Robespierre van de Wetstraat
Herman De Croo heeft al gereageerd, maar van de andere oud-Kamervoorzitter is er nog altijd geen reactie. In dat opzicht was er een heel markante opmerking in het interview van N-VA-voorzitter Bart De Wever in het VTM-Nieuws. De Wever zei dat hij zijn hart vasthield voor een reactie van Siegfried Bracke, omdat hij vreesde dat, mocht Bracke iets zeggen uit boosheid omdat hij nu moet boeten voor een systeem waar iedereen van heeft geprofiteerd, Bracke wel eens dingen zou kunnen zeggen die "niet goed overkomen". Op de vraag of Bart De Wever zijn oud-partijgenoot dan niet in de hand had, zei hij laconiek: "Maar neen, helemaal niet, ik heb daar niets aan te zeggen". De waarschuwing om de woorden te wikken en te wegen is op die manier wel doorgegeven aan Bracke die nog altijd in Zuid-Afrika verblijft.
De vaststelling blijft dat politici de enige beroepsgroep vormen die zelf beslissen hoeveel ze verdienen met belastinggeld, en waarbij de enige controle bestaat uit een groep van andere politici die ook genieten van dezelfde regels. Het maakt een partij als PVDA groot, die tekeer gaat als een Robespierre van de Wetstraat, alsmaar harder pleitend voor meer zuiverheid. Want PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw zei in "De zevende dag" letterlijk dat hij "de lonen van 6.000 euro wil afschaffen, net als de pensioenregeling en de uittredingsvergoedingen".
De vraag is of PVDA daarmee niet het kind met het badwater aan het weggooien is? En niet te vergeten, in de strijd om de zuiverheid is ook Robespierre uiteindelijk weggezuiverd.