Van tropisch weer naar Belgische zomer: wat betekent dat voor u?
Er is regen op komst, maar hoeveel?
"Het is 100% zeker dat het in het hele land zal regenen deze week. Her en der zullen het felle buien zijn, terwijl het elders op datzelfde moment kurkdroog is. Dat is typisch voor de zomer: als het regent, dan is de neerslag erg ongelijk verdeeld, zowel in ruimte als in tijd", legt weerman Frank Deboosere uit. "Vandaar de nieuwsberichten over lokale wateroverlast, tegenover gewassen die kilometers verderop kreunen onder de droogte en snakken naar een bui."
Hoeveel neerslag er in welke regio zal vallen: dat is niet te voorspellen, zegt Deboosere. Zeker is wel dat het nagenoeg elke dag deze week ergens in ons land zal regenen. "Het zomerse weer maakt stilaan plaats voor bewolkte periodes met buien. Ook de temperaturen dalen langzaam naar 23 graden op woensdag, met dan lokaal veel neerslag en kans op onweer. Tegen het weekend halen we nog "amper" 20 graden. Volgende week wordt het opnieuw iets warmer en droger."
Brengen de regenwolken ook een muggenplaag met zich mee?
U zult ze wellicht al opgemerkt hebben in huis: de zomermaanden brengen meestal ook muggen met zich mee. Door de aanhoudende droogte zijn er nu minder muggen dan gewoonlijk, zegt Hendrik Moeremans van Natuurpunt. De voorspelde regen brengt mogelijk extra muggen voort, maar van een plaag is zelfs dan geen sprake.
"We hebben een muggenluw voorjaar achter de rug. Als er door de plaatselijke regenbuien van de komende dagen regenplassen ontstaan, waarin de muggen hun eitjes kunnen leggen en zich dus kunnen voortplanten, dan normaliseert het aantal muggen voor deze tijd van het jaar. De omstandigheden zijn voor hen dan optimaler dan nu, maar dat leidt zeker nog niet tot een plaag", legt hij uit. "Het precieze weer is van doorslaggevend belang: muggen hebben zowel warmte als vocht nodig. Er wordt regen voorspeld, maar niemand heeft een kristallen bol."
Blijft het sproeiverbod nog van kracht?
Vorige week woensdag besliste Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) om tijdelijk een zogenoemd "sproeiverbod" in te voeren. Om tijdens deze periode van aanhoudende droogte de verspilling van drinkwater tegen te gaan, mogen we tijdelijk geen zwembaden meer vullen, onze auto wassen of ons gazon sproeien. Nu er regen voorspeld is, wordt deze maatregel mogelijk in de loop van de week bijgestuurd, al is er nog niets concreets beslist, klinkt het op het kabinet-Schauvliege.
"Er zijn twee redenen waarom we vorige week een sproeiverbod hebben ingevoerd: enerzijds was het al droog, waardoor natuurlijke watervoorraden snel slonken, en anderzijds was er door de hitte een enorme piek in het verbruik van drinkwater", legt haar woordvoerder Jan Pauwels uit. "Die tijdelijke piek in het waterverbruik is, nu het minder heet is, alweer genormaliseerd. Gelijkaardige pieken zien we trouwens vaak in de zomer."
"We houden de weerkaarten in de gaten, om te kijken wanneer en hoeveel het zou regenen. Dan weten we hoe snel de waterstanden kunnen stijgen. Onze experts bekijken in welke mate en op welk moment het sproeiverbod kan worden bijgestuurd. Dat hangt van de neerslag van de komende dagen af."
Is de aanhoudende droogte hiermee voorbij?
Het gaat in de loop van deze week dus overal in ons land wel regenen, zegt Deboosere, maar dat zal niet voldoende zijn om de aanhoudende droogte in 1-2-3 op te lossen. "Qua neerslaghoeveelheid staan we maanden achter, dat valt niet in enkele dagen in te halen. Extreme droogte kunnen we enkel doorbreken met langdurige depressies. Droogte verdwijnt even geleidelijk en traag als ze komt."
Om de kurkdroge bodem opnieuw te normaliseren, is er nood aan wat Deboosere "malse regen" noemt. "Dagen, en zelfs weken aan een stuk zou het moeten regenen voor onze natuur. Neerslag die nu op een kurkdroge bodem valt, kan immers niet doorsijpelen in de bodem. Hij spoelt rechtstreeks weg. Als er hevige neerslag valt op korte tijd, dan zijn er zelfs vrij snel overstromingen mogelijk omdat het regenwater dan snel en oppervlakkig wordt afgevoerd."
Wat met de uitgedroogde natuur en gewassen?
De aanhoudende droogte is niet bepaald een zege voor de natuur. Heel wat gazons liggen er bleek en verdord blij, en ook de landbouw hoopt op regen, om de oogst bepaalde gewassen niet verloren te laten gaan. "Momenteel hebben vooral de broccoli, bloemkool en spinazie het moeilijk. Het gaat om groenten die veel water nodig hebben, en klassiek geoogst worden om ingevroren te worden of conserven van te maken, legt Annemarie Van Geenberghe van de Boerenbond uit.
"Er wordt wel regen voorspeld deze week, maar dat lost de problemen niet meteen op. Die groenten worden vaak geteeld in de Westhoek, en laat dat net de regio zijn waar momenteel het minste water voorhanden is, hoewel het daar net hard nodig is. Naast de droogte moeten de West-Vlaamse boeren ook rekening houden met een provinciaal captatieverbod, waardoor ze geen grondwater kunnen oppompen om extra te sproeien. In andere regio's is het probleem minder groot, want het hangt ook deels van de bodem af", klinkt het. "Een zandgrond houdt geen water vast, een leem- of kleigrond wel."
Ook typische zomergewassen komen door het extreme weer stilaan in de gevarenzone. "We zien dat de tarwe in bepaalde regio's al aan het afrijpen is, terwijl dat normaal pas eind juli gebeurt, waarna er een maand later geoogst kan worden. Eens die rijping al begonnen is in een droge periode, gaan de planten bij regen nog onvoldoende water opnemen."
