"Zorg staat op instorten en lange wachtrijen aan crematoria": China-correspondente schetst ijzingwekkend beeld van coronagolf

Vervaeke is de afgelopen dagen in opdracht van de Nederlandse krant de Volkskrant naar de provinciestad Linyi in de Shandongprovincie getrokken om ter plaatse poolshoogte te nemen. De meeste buitenlandse journalisten beperken zich tot de grote steden zoals Peking of Shanghai. "Intussen bereiken ons steeds meer berichten dat ook in de provinciesteden de situatie ernstig is", legt Vervaeke uit in "De ochtend" op Radio 1. "Door de beperkte informatie van de overheid heb je geen andere optie dan zelf te gaan kijken."

In een ziekenhuis in Linyi zag ze met eigen ogen hoe dramatisch de coronasituatie er is. Ze omschrijft het als "de ineenstorting van het zorgsysteem". "Er is een tekort aan alles: aan ambulances, aan bedden, aan verpleegkundigen en aan dokters", legt ze uit. "Je ziet een watervalsysteem: waarbij bijvoorbeeld een ambulance een patiënt naar het ziekenhuis brengt, maar niet opnieuw kan uitrijden, omdat er voor die patiënt geen plaats meer is. Of mensen worden aangesloten op een zuurstofsysteem, maar er zijn niet genoeg stopcontacten om het ook aan te zetten."

Er zijn volgens haar gigantische wachtrijen. "Ik was in een zaal bij de spoedafdeling waar mensen normaal gezien tijdelijk worden verzorgd voor ze kunnen doorstromen, maar dat doorstromen gebeurt nu niet meer", vertelt ze. "Je ziet 30 bedden met ernstig zieke patiënten, maar slechts enkele artsen. Voortdurend gingen er alarmen af van hart- en zuurstofmonitoren, maar er is nauwelijks iemand om de patiënten ook echt op te volgen."

In Linyi is Vervaeke ook een kijkje gaan nemen bij het lokale crematorium. Op eerdere beelden op sociale media was te zien, dat er in de provinciestad zo’n groot tekort aan brancards was dat straathekken werden gedemonteerd om lichamen te vervoeren. "Een deel van het personeel zat ziek thuis, waardoor de wachtrijen enorm lang werden", zegt ze daarover. "Er stonden rijen tot ver op straat met 40 à 50 lichamen."

Intussen is de situatie er iets rustiger geworden. "Medewerkers van het crematorium hebben me verteld dat het aantal lichamen dat ze nu krijgen verdrievoudigd is in vergelijking met normaal. Het crematorium draait nu elke dag tot 10 uur ’s avonds. Er is een enorme hectiek. Het is echt geen sfeer waarin mensen waardig afscheid kunnen nemen."

De Chinese gezondheidsautoriteiten benadrukken dat ze altijd transparant zijn geweest over het aantal coviddoden. Officieel zijn er vandaag 5.500 nieuwe positieve gevallen gemeld en slechts één sterfgeval. Gezien het aantal lichamen in het crematorium van Linyi alleen al, lijkt dat een grove onderschatting. Volgens buitenlandse experts zouden nu ongeveer 9.000 mensen per dag bezwijken aan de gevolgen van het coronavirus.

Volgens verschillende studies van het Chinese Center for Disease Control, Fudan University, het Britse onderzoeksbedrijf Airfinity en het Amerikaanse Institute of Health Metrics and Evaluation zouden in China de komende maanden tot 2 miljoen doden kunnen vallen aan de gevolgen van het coronavirus.

De forse stijging van het aantal besmettingen in China is het gevolg van het schrappen van het zogenoemde "zerocovidbeleid". Daarbij werden bij de minste besmetting een wijk tot zelfs volledige steden in lockdown geplaatst. Die hevige maatregelen hadden groot protest uitgelokt de afgelopen maanden en zijn van de ene dag op de andere dag erg versoepeld.

Tegelijk is de vaccinatiegraad in het land, zeker bij de oudere bevolking, erg laag. De Chinese vaccins zijn ook niet van dezelfde kwaliteit als degene die wij gebruikt hebben. Door dat jarenlange zerocovidbeleid is er bovendien nauwelijks groepsimmuniteit in de Chinese bevolking. Hierdoor is het aantal besmettingen in korte tijd enorm snel kunnen stijgen.

"De onvrede over het lossen van het zerocovidbeleid is erg groot", zegt Vervaeke daarover. "Het is moeilijk voor gewone Chinezen om kritiek te hebben op de overheid, maar iedereen die ik erover sprak was het duidelijk oneens met het beleid", vertelt ze. "De winter is het verkeerde moment ervoor, het is te plots gebeurd, met onvoldoende voorbereiding."

Verschillende landen nemen intussen maatregelen door bijvoorbeeld Chinese reizigers opnieuw een testplicht op te leggen. Dat is onder meer het geval in de Verenigde Staten, maar ook in Italië en nu ook in Spanje. Ons land is dat voorlopig niet van plan. Europees overleg gisteren voor uniforme maatregelen, is op niets uitgedraaid.