Zijn klimaatactivisten vandalen? “We moeten extremen opzoeken, zoals schilderijen bekladden, om media-aandacht te krijgen” 

Is tomatensoep op een Van Gogh gooien de beste manier om de aandacht op het klimaat te vestigen, of doen die acties meer kwaad dan goed? "Er mag zeker buiten de lijntjes gekleurd worden om het klimaat onder de aandacht te brengen, maar het is belangrijk dat de boodschap zo niet verloren gaat", zegt co-voorzitter van Groen Nadia Naji in #BelRiadh. Klimaatactivisten zijn het daar niet mee eens, want vinden dat de media-aandacht de problematiek net meer op de kaart zet. 

In het tweewekelijkse online-praatprogramma #BelRiadh gaat VRT-journalist Riadh Bahri in gesprek met jongeren over de maatschappelijke thema's die hen bezighouden. In deze aflevering vragen jongeren zich af of jezelf vastkleven aan een schilderij de manier is om het klimaat te redden.  

Is burgerlijke ongehoorzaamheid de oplossing?

"Ik ben wel voor rebels actievoeren, zeker als het gaat over het klimaat", begint co-voorzitter van Groen Nadia Naji. "Maar, de vraag is wel: wanneer ga je over de grens en verlies je de boodschap? Er wordt nu te veel over de actie gesproken, en het klimaat moet net onder de aandacht komen." Iets waar Gil, ook lid van jong-NVA, het mee eens is. "Burgerlijke ongehoorzaamheid moet kunnen, maar deze acties zijn niet gericht genoeg. We moeten meer kijken naar landen buiten de Europese Unie. Het zijn landen zoals Rusland, China en de Verenigde Staten die hun uitstoot moeten beperken. Daar gaat een schilderij beschadigen niet mee helpen." 

Iets wat Luka, lid van Extinction Rebellion wel snapt, maar ze ziet geen andere uitweg. "Het doel heiligt in dit geval de middelen. We hebben het geprobeerd op de rustige manier, maar we hebben deze media-aandacht nodig om het debat aan te zwengelen." Ook Wouter Mouton, die zichzelf tegen "Meisje met de Parel" van Vermeer vastkleefde, voelt dat de aandacht nodig is. "We willen dat politici hun verantwoordelijkheid nemen en we voelen dat burgerlijke ongehoorzaamheid de enige weg is."

BEKIJK - Nadia Naji kan haar in de boodschap van de klimaatactivisten vinden, maar wat denkt ze over hun methode?

Videospeler inladen...

Woensdagavond werd er ook actie gevoerd aan het M HKA in Antwerpen. Een samenwerking tussen het museum en Extinction Rebellion om het recht op burgerlijke ongehoorzaamheid te verdedigen. "Een veel betere actie", klinkt het bij studente kunstwetenschappen Klara. "Zo maak je van kunstenaars je bondgenoot. De focus ligt op de boodschap en niet op het shockeffect." Naji vond de acties van klimaatspijbelaars ook krachtiger. "Ze waren zelfs de reden dat ik in de politiek stapte. Zij hebben zoveel mensen op de been gebracht. Iets waar in de media ook wekenlang over gesproken werd, en waar het hoofdzakelijk over de boodschap ging." 

Waarom kunst viseren?

Een vraag waar studente kunstwetenschappen Klara mee zit, en ongetwijfeld nog mensen: waarom viseren de klimaatactivisten de cultuursector en kunst? "De cultuursector zit al in jullie kamp en op die manier wrijf je hen alleen maar tegen de haren in. Als je campagne voert tegen de autosector, dan kan ik de link snappen, maar nu zien mensen het alleen maar als vandalisme." 

BEKIJK - Klara vindt dat de klimaatactivisten zichzelf in de voet schieten door de kunstsector te viseren

Videospeler inladen...

Wouter Mouton verdedigt zich. "We doen heel veel acties waar er een duidelijke link is, maar die komen gewoon niet onder de aandacht. We moeten de extremen opzoeken zodat de media mee zijn." Ook Luka ziet een duidelijke gelijkenis. "De aarde is ook een meesterwerk, net zoals een kunstwerk. Bij de aarde is de beschermende laag van het glas er al lang af en is de eerste verflaag zelfs al beschadigd." 

Een kunstwerk beschadigen voor het klimaat, dat heeft natuurlijk gevolgen. Zo belandde Mouton 3 weken in de Nederlandse gevangenis. Iets wat hij er zelf graag bijneemt. "Het is geslaagd door de persaandacht. Ik heb nog nooit zoveel telefoontjes gekregen. En niet alleen over de actievorm, maar ook over de klimaatproblematiek." 

De klimaattop in Egypte als oplossing?

Duidelijk niet iedereen is het eens met de aanpak van de klimaatactivisten, maar zij kaatsen de bal terug en doen een oproep om met een beter plan te komen. "We leven in een wereld waar sociale media niet weg te denken zijn. Waarom kunnen jullie daar niet actiever op zijn en daar de aandacht opeisen?" vraagt Klara zich af. 

BEKIJK - Klimaatactiviste Luka vraagt zich af hoe er op een andere manier aandacht kan gaan naar het klimaat:

Videospeler inladen...

Een andere oplossing kan de klimaattop in Egypte zijn waar Naji voor een week aanwezig was. "Niet alle klimaatactivisten vinden dat een goede zaak, maar het is wel daar dat je oog in oog kan staan en samen tot een plan kan komen. De uitkomst van de COP was heel teleurstellend, daar kunnen we niet omheen, maar alle activisten daar aanwezig hebben wel de koppen bij elkaar gestoken." Ook Tom van Fridays For Future zag het nut van de COP 27. "We kunnen niet op de politici wachten, maar de COP is wel de plek waar we verandering kunnen afdwingen door zelf met ideeën te komen." 

BEKIJK - Hoe kan een klimaattop zo georganiseerd worden dat er echt resultaten volgen?

Videospeler inladen...

"Politici worden vaak als het zwarte schaap gezien en activisten als het witte schaap, maar we moeten ook snappen dat het heel moeilijk is om met alle landen achter dezelfde regels te staan. De eerste stappen worden al gezet door samen te komen", vindt ook Klara. Daar wil Naji dan ook mee afsluiten: "We staan duidelijk allemaal achter dezelfde boodschap, we moeten nu manieren vinden op het hoger op de agenda te zetten bij iedereen." 

BEKIJK - De aflevering van #BelRiadh over of klimaatactivisten iets bereiken door tomatensoep over schilderijen te gooien:

Videospeler inladen...

Meest gelezen