"Wij kunnen de haat niet onbeantwoord laten", Noorse premier Erna Solberg herdenkt 10 jaar na bloedige aanslagen
In Noorwegen zijn er de hele dag herdenkingsmomenten. Het land staat stil bij de twee zware terreuraanslagen waarbij tien jaar geleden 77 mensen vermoord werden door een terrorist met nazi-sympathieën, Anders Breivik. Het ging om de bloedigste dag in Noorwegen sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.
De Noorse premier Erna Solberg had vanochtend in de hoofdstad Oslo een ontmoeting met mensen die indertijd konden ontsnappen en met familieleden van de slachtoffers. Ze werd vergezeld door kroonprins Haakon Magnus en diens vrouw Mette-Marit. Voor de kroonprinses is de herdenking meer dan een formaliteit: haar stiefbroer werd gedood tijdens de aanslag op het eiland Utøya tien jaar geleden.
BEKIJK: Noorwegen herdenkt de slachtoffers van 10 jaar geleden. Lees verder onder de video.
"Wij kunnen deze haat niet onbeantwoord laten", zei premier Solberg, "ieder van ons moet een barrière zijn tegen onverdraagzaamheid en haat".
Premier Solberg had ook een boodschap van hoop: de voorbije tien jaar is er veel gedaan om de veiligheidsdiensten in staat te stellen dergelijke aanslagen te voorkomen en is de strijd tegen extremisme allerhande opgevoerd. Toch werd enkele jaren geleden een aanslag tegen een moskee in Oslo verijdeld en is onlangs een monument ter herdenking van de aanslagen van tien jaar geleden met slogans beklad.
Vanmiddag heeft Jens Stoltenberg, huidig NAVO-secretaris-generaal en tien jaar geleden premier van Noorwegen, gewaarschuwd tijdens een speech in de kathedraal van Oslo. "Tien jaar geleden hebben wij de haat beantwoord met liefde, maar de haat is nog altijd onder ons", zei Stoltenberg. Ook voor hem is de herdenking speciaal: de zware autobom die tien jaar geleden in Oslo ontplofte, stond vlak bij het kantoor van Stoltenberg toen die premier van Noorwegen was.
De haat is nog altijd onder ons
Steven Decraene sprak voor "Het journaal" met Dana Barzingi, een overlevende van de aanslag:
Noorwegen staat de hele dag in het teken van herdenkingen. Op de televisie zijn deze ochtend de namen van de 77 doden voorgelezen en rond de middag werden de kerkklokken in heel het land geluid. Er was een speciale misviering in de kathedraal van Oslo. Koning Harald was daarbij aanwezig.
In de late namiddag is er nog een herdenking op het eiland Utøya -waar tientallen jongeren werden vermoord. Kroonprins Haakon heeft overlevenden en familieleden van de slachtoffers ontmoet en er werden bloemen neergelegd tijdens een ceremonie. Het was op dat eiland dat de meeste doden vielen toen de terrorist Breivik het vuur opende op groepen jongeren. Vanavond is er een concert in Oslo en om acht uur vanavond zal koning Harald een toespraak houden.
Tien jaar geleden ontplofte een zware autobom nabij het kantoor van toenmalig premier (en huidig NAVO-topman) Jens Stoltenberg. Die werd niet gewond, maar acht mensen kwamen om en tientallen anderen raakten gewond. Enkele uren later richtte dezelfde dader een bloedbad aan onder jongeren op het eiland Utøya, waar de jongerenafdeling van de sociaaldemocratische partij een zomerkamp organiseerde.
De dader, de extreemrechtse activist Anders Breivik, gaf zich daarna over. Hij handelde uit haat tegen de multiculturele maatschappij en tegen links en bracht herhaaldelijk de Hitlergroet tijdens zijn proces. Breivik zit nu minstens 21 jaar in de cel. Bij de aanslagen vielen 77 doden.
