2018 Invision

Jan-Jaap van der Wal over hetze rond Dave Chappelle op Netflix: "Goede comedian zoekt grote vragen van deze tijd op"

De kans is een pak groter dat een comedian controverse uitlokt wanneer zijn humor op televisie wordt getoond, dan wanneer mensen naar een theatershow gaan kijken. Presentator en comedian Jan-Jaap van der Wal spreekt naar eigen zeggen uit ervaring, wanneer hij het heeft over de kritiek op de Amerikaanse komiek Dave Chappelle, wiens show op Netflix de kritiek krijgt transfoob te zijn. "Een goede comedian zoekt net de grote vragen of netelige kwesties van deze tijd op, en dat doet Chappelle erg goed."

"Dave Chappelle is écht een grote naam in comedyland, die al lang meedraait, en na een pauze terug is van weggeweest", vertelt collega-komiek Jan-Jaap van der Wal. "Zijn show "The closer" is het sluitstuk van de 6 shows die hij de afgelopen 3 jaar heeft gemaakt. Voor een comedian is dat ongezien veel materiaal op korte tijd, dus je moet die shows in zijn geheel eigenlijk zien als een kunstwerk."

"Hij legt in "The closer" linken met eerder shows, en zo merk je dat zaken die met gender te maken hebben hem enorm raken. En dat is exact wat een goede comedian in deze tijd moet doen, volgens mij: de grenzen opzoeken van wat toelaatbaar en smaakvol is", vindt van der Wal. 

De grenzen opzoeken van wat toelaatbaar en smaakvol is: dat is exact wat een goede comedian moet doen in deze tijden.

Jan-Jaap van der Wal, comedian en presentator van "De ideale wereld" (Canvas)

Dat er net over de "The closer" zo veel controverse is ontstaan, omdat Chappelle zich volgens critici bijzonder negatief zou uitlaten over transpersonen, begrijpt de Nederlandse komiek/presentator dus niet. 

"Als comedian kan ik zeggen dat we in principe altijd de intentie hebben om mensen te laten lachen. Iemand als Chappelle wil ook mensen prikkelen, en iets laten gebeuren in zijn zaal. Zijn publiek lacht effectief ook."

"En uit het laatste verhaal in zijn show - over een vriendin van hem, een transpersoon die zelfmoord heeft gepleegd - kan je net moeilijk concluderen dat Chappelle transfoob is. Maar als je al met een gemengd gevoel naar zijn show begint te kijken, of afknapt op een bepaald stuk, dan haakt een televisiekijker onderweg af, terwijl je in een theater de hele show ziet." 

De context van een theaterzaal ("waar een publiek bewust naar een comedian kijkt die ze aan het werk willen zien", aldus van der Wal) is ook helemaal anders dan een anoniem televisiepubliek, zo ondervond van der Wal zelf ook al. "Ik censureer mezelf niet op televisie, maar ik weet uit ervaring dat de kans veel groter is dat ik me moet verantwoorden voor iets wat ik in een tv-programma zeg, of dat ik me voor zaken moet excuseren. Het risico van het vak, dat moet ik er maar bij nemen."

Voor uitspraken op televisie moet ik me veel vaker verantwoorden of excuseren: dat is het risico van het vak, dat ik erbij moet nemen.

Jan-Jaap van der Wal, comedian en presentator van "De ideale wereld" (Canvas)

Omdat het hier gaat over de VS, en de show via Netflix een groot publiek bereikt, is de kritiek navenant, zegt Van der Wal. "Maar ook deze storm zal overwaaien. In elk geval: als je op televisie naar een comedyshow kijkt: doe het dan van begin tot einde, zodat je het hele verhaal meehebt."

Of kijkwaarschuwingen soelaas kunnen bieden, om televisiekijkers actief te waarschuwen voor bepaalde inhoud van comedyshows, met icoontjes in beeld bijvoorbeeld: daar is van der Wal niet van overtuigd. 

"We leven in een gespannen tijd, en mensen die boos willen worden vinden vrij snel een reden om dat te doen. Daar gaat de show van Dave Chappelle ook net over. Spannende comedy probeert net antwoorden te zoeken op de grote vragen van deze tijd, ondanks alles. Dat Chappelle dat ook aandurft: daar kan ik alleen maar respect en lof voor hebben", besluit van der Wal.

Aan het hoofdkantoor van Netflix in Los Angeles zijn demonstranten samengekomen om te protesteren tegen de comedyshow en de uitspraken van Chappelle. De aanwezigen nemen het niet dat Netflix de serie blijft aanbieden.

Videospeler inladen...

Meest gelezen