Hoge bloeddruk, meteen twee medicijnen slikken in plaats van één?
Volgens nieuwe richtlijnen van Europese experts zouden mensen met hoge bloeddruk beter meteen een combinatie van twee bloeddrukverlagers krijgen, in plaats van één nu. Op die aanbeveling komt kritiek. Huisartsenvereniging Domus Medica raadt haar artsen niet aan ze te volgen. "Je gaat niet alleen meer mensen meer medicatie geven, maar je stelt ze ook meer bloot aan nevenwerkingen."
Hoge bloeddruk, veel mensen kampen ermee. Je voelt het doorgaans niet, maar het kan wel ernstige gevolgen hebben, zeker als je ook te veel weegt, te weinig beweegt, te veel drinkt, rookt... Hoge bloeddruk kan op termijn je hart en bloedvaten aantasten en wordt een "stille doder" genoemd. Er is sprake van verhoogde bloeddruk vanaf een waarde van 14/9, waarbij de 14 staat voor bovendruk (de kracht die het hart uitoefent op de bloedvaten als het hart samentrekt) en de 9 voor onderdruk (de kracht die het hart uitoefent als het ontspant).
Veel mensen met een verhoogde bloeddruk nemen medicatie. Vorige zomer publiceerden de European Society of Cardiology en de European Society of Hypertension nieuwe richtlijnen voor de behandeling van hoge bloeddruk. Volgens die richtlijnen zouden patiënten die medicatie nodig hebben, het best meteen een combinatie van twee bloeddrukverlagers krijgen, in plaats van te beginnen met één bloeddrukverlager, zoals vroeger.
"Minder bijwerkingen"
"Het rapport stelde nieuwe kennis over preventie en behandeling van hoge bloeddruk op punt", zegt Paul Dendale, professor en cardioloog aan het Jessa Ziekenhuis in Hasselt en voorzitter van de Europese Vereniging voor Preventieve Cardiologie. "Anders dan in het vorige rapport uit 2013 stellen de schrijvers nu dat het voor de meeste patiënten aangewezen is meteen te starten met 2 bloeddrukverlagers. En dat in plaats van met 1, en dan na een tijdje op te drijven naar 2 als het onvoldoende aanslaat."
Als je start met een lage dosis van twee medicijnen, ga je minder bijwerkingen hebben dan als je start met één medicijn wat je later fors moet opdrijven
De belangrijkste reden volgens Dendale is dat elk medicijn maar in beperkte mate effect heeft. "Bloeddrukverlagers zijn geen wondermiddel, je gaat niet ineens van een heel hoge naar een lage bloeddruk. Veel patiënten blijken toch een combinatie nodig te hebben." Hij wijst op de bijwerkingen. "Als je start met een lage dosis van twee medicijnen, ga je minder bijwerkingen hebben dan als je start met één. Als je één medicijn neemt en je moet de dosis na een tijd verdubbelen, dan zal het effect niet verdubbelen, maar je hebt wel kans op veel meer bijwerkingen."
Daarnaast spelen volgens Dendale ook therapietrouw (mensen houden een behandeling vol, nvr) en de snelheid waarmee medicatie effect heeft, een rol.
Domus Medica: "Te weinig bewijs"
Het gaat om richtlijnen, niet om een verplichting. Huisartsenvereniging Domus Medica raadt haar leden aan om gewoon de bestaande richtlijnen te blijven volgen. "We zien voorlopig onvoldoende bewijs", zegt dokter Nicolas Delvaux. "De richtlijnen zijn vooral theoretisch. Als je enkel hoge bloeddruk wil behandelen, zien we te weinig cijfers die aantonen dat het beter is om te starten met twee medicijnen."
"Wanneer start je met medicatie? Hoge bloeddruk behandel je niet an sich omdat dát een probleem is, maar omdat het op termijn kan leiden tot andere problemen. Meestal zijn het ook die problemen waarvoor je behandeld wordt. Patiënten die alleen maar een verhoogde bloeddruk hebben al meteen twee medicijnen laten slikken, dan ga je niet alleen méér medicijnen voorschrijven, maar ook meer mensen blootstellen aan de bijwerkingen daarvan", zegt Delvaux.
Als arts is het belangrijk om te kijken naar de patiënt die voor je zit. Wat zijn zijn klachten, welke behandeling past het beste? Een beetje à la tête du client.
Als arts is het belangrijk om te kijken naar de patiënt die voor je zit. "Een beetje à la tête du client. Wat zijn de klachten, heeft hij aandoeningen gerelateerd aan hoge bloeddruk, wat zijn zijn leefomstandigheden? Welke behandeling past het beste? Kan je eerst de andere risicofactoren aanpakken, de levensstijl veranderen bijvoorbeeld, voor je start met medicatie? In sommige gevallen kan een beleid waarbij je meteen start met twee medicijnen, net wel aangewezen zijn. De belangrijkste boodschap is om als arts en als patiënt overeenstemming te vinden."
"Richtlijnen gaan over richten, niet verplichten", zegt ook professor Paul Dendale. "Die richtlijnen zijn geschreven met een globale bevolking voor ogen. Maar elke patiënt is anders. Je kan als arts nog altijd perfect met maar één medicijn beginnen. Stel dat je een patiënt hebt met heel lichte verhoging, of een patiënt die al meerdere maagbloedingen heeft gehad. Dan is het perfect te verantwoorden dat je die richtlijnen niet volgt."