39 was dit jaar het "lucky number" in de Britse loterij: bestaan er winnende nummers?
17 keer zat nummertje 39 dit jaar bij de winnende getallen bij de Britse lottotrekking. Is dat abnormaal vaak of niet? En kan deze kennis helpen in de toekomst? "Helaas, lottoballetjes hebben geen geheugen", zegt Rudi Penne, hoogleraar wiskunde aan de Universiteit Antwerpen, in "De wereld vandaag".
De organisatie achter de Britse loterij wist te achterhalen dat het nummer 39 dit jaar 17 keer voorkwam bij de winnende getallen bij de lottotrekking. Daarna volgden 21, 13, 50 and 58. Nummer 8 liet je beter links liggen, want dat kwam maar 5 keer voor in jackpottrekkingen.
Een cijfer dat 17 keer voorkomt in een winnende reeks, is dat abnormaal veel of weinig? "Gezien het aantal keer dat dat spel gespeeld wordt per jaar - twee keer per week in het Verenigd Koninkrijk, dus een goeie 100 keer - en er 59 getallen zijn waartussen je mag kiezen, is dat niet abnormaal. We verwachten een gemiddelde van 10", legt Rudi Penne, hoogleraar wiskunde aan de universiteit van Antwerpen, uit. "17 keer is dus een goeie score, maar het is logisch dat er verschillen tussen zitten."
Lucky number
Bestaat er zoiets als winnende getallen? "Als het spel volledig willekeurig is, niet natuurlijk. We verwachten dat een getal 10 keer voorkomt en er zijn afwijkingen. Voor 100 edities van de Britse lotto ligt deze standaardafwijking rond 3. Het zou tegelijk heel abnormaal zijn mocht ieder getal exact 10 keer voorkomen, het toeval is veel grilliger dan dat. Als een getal een jaarscore zou hebben van 20 of 25, dan kan je dat een uitschieter noemen. Stel dat bepaalde uitschieters te veel voorkomen, dan moet er gekeken worden of er iets aan de hand is", gaat Penne verder.
BELUISTER - Gesprek met Rudi Penne, hoogleraar Wiskunde aan de Universiteit Antwerpen in "De wereld vandaag"
Bij de Britse loterij kwam cijfer 39, 17 keer voor: hoe uitzonderlijk is dat?
Wie vaak op de lotto speelt, zal zich afvragen: kan ik hier iets mee voor de volgende keer? "Helaas niet, die balletjes hebben geen geheugen. Het getal 8 was maar 5 keer voorgekomen, maar het is niet zo dat dat volgend jaar zal compenseren. Als je data bekijkt over honderden jaren, dan zal ieder getal al na enkele tientallen jaren ongeveer evenveel keer voorkomen. Mensen hebben dan de neiging om te denken dat cijfers die nu minder goed gescoord hebben, dat ze die later vaker moeten gebruiken. Dat is heel menselijk om zo te denken. Kanstheorie voorspelt geen toekomst, het legt enkel patronen van het toeval bloot over een aantal gegevens in een grote tijdspanne", besluit Penne.