100.000 Belgen kregen herfstbooster die (wellicht per abuis) als oud coronavaccin is geregistreerd
Zo'n 100.000 Belgen hebben een herfstbooster gekregen die per vergissing is geregistreerd als een prik met het oude coronavaccin. Dat blijkt uit cijfers van gezondheidsinstituut Sciensano. Wellicht kregen ze wel degelijk een prik met het nieuwe vaccin dat aan de omikronvariant is aangepast, maar is die verkeerd gelabeld. Toch sluit de Taskforce Vaccinatie niet uit dat sommige mensen alsnog een prik met het oude vaccin hebben gekregen.
Sinds 12 september kan je je opnieuw laten vaccineren tegen het coronavirus met een zogenoemde herfstbooster: een herhalingsprik die het immuunsysteem een boost geeft. Daarvoor worden nieuwe vaccins gebruikt die zijn aangepast aan de omikronvarianten. Of dat was althans de belofte.
Uit de vaccinatiecijfers blijkt nu dat zo'n 100.000 Belgen mogelijk toch nog een oud vaccin hebben gekregen. Het was data-expert Joris Vaesen die op Twitter de kat de bel aanbond. Hij ontdekte enkele weken geleden al dat de oorspronkelijke coronavaccins ook nog worden ingezet. Het gaat om de coronavaccins van Pfizer en Moderna die gebaseerd zijn op de oorspronkelijke variant van het coronavirus.
Bijna 3 miljoen Belgen hebben intussen een herfstprik laten zetten, maar 100.000 van hen zouden dus mogelijk nog een oud vaccin hebben gekregen. Het cijfer wordt ook bevestigd door de Taskforce Vaccinatie. "We vermoeden dat er vooral iets misgaat bij het registreren van de vaccins", nuanceert woordvoerder Gudrun Briat. "Dat is een probleem dat steeds terugkeert bij de overgang naar een nieuw type vaccin."
"De aangepaste vaccins krijgen daardoor verkeerdelijk het label van origineel vaccin. Maar er zullen ongetwijfeld ook effectief wel vaccins zijn toegediend die nog niet waren aangepast. Hoeveel er dat precies zijn, weten we niet en zullen we wellicht ook niet meer kunnen achterhalen."
De oorspronkelijke Wuhanvariant van het coronavirus circuleert al lang niet meer in ons land. Daarom ontwikkelden zowel Pfizer als Moderna aangepaste omikronvaccins. De vaccins die sinds 12 september bij de meeste Belgen als herhalingsprik worden toegediend, zijn aangepast aan de omikronsubvariant BA.1.
Sinds 3 oktober levert Pfizer ook nog nieuwere vaccins, aangepast aan de omikronsubvarianten BA.4 en BA.5. Vlaanderen ontvangt sinds de week van 3 oktober ongeveer 400.000 van die nieuwe vaccins per week. De vaccinatiecentra moeten wel eerst de al ontdooide voorraad BA.1-vaccins gebruiken. Op welke dag welk vaccinatiecentrum overstapt naar de nieuwste coronavaccins is onvoorspelbaar. Je kan ook zelf niet kiezen welk vaccin je krijgt.
Wat als je toch nog zo'n origineel vaccin hebt gekregen?
"Zowel het originele als de nieuwere versie beschermt even goed tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname", zegt viroloog Steven Van Gucht. "Op dat vlak maakt het dus niet veel uit welk vaccin je hebt gekregen."
"Wanneer je enkel kijkt naar de besmetting en milde symptomen, dan denken we dat de nieuwere versie waarschijnlijk iets beter zal werken, omdat die beter aangepast is aan omikron. Al zal dat effect waarschijnlijk ook maar tijdelijk zijn", zegt Van Gucht.
"Mensen die een oud vaccin hebben gekregen, hoeven zich dus geen zorgen te maken. De herhalingsprik zal zijn werk gedaan hebben en het immuunsysteem versterkt hebben, dat is het allerbelangrijkste. Binnenkort circuleert er misschien weer een andere variant en dan is de hele discussie sowieso achterhaald."
Hoe weet ik welk vaccin ik heb gekregen?
Dat kan door te surfen naar mijngezondheid. Daar moet je eerst inloggen met een identiteitskaartlezer of itsme. Onder de categorie "gezondheidsgegevens" klik je dan op "mijn vaccinaties".
Je krijgt dan een overzicht met de datum en merknaam van de gebruikte vaccins. Aan de naam kan je mogelijk al herkennen welk vaccin er is toegediend. Staat er bijvoorbeeld "adapted 1", dan gaat het om een aangepast coronavaccin tegen omikron BA.1. De CNK-code geeft meer duidelijkheid. Joris Vaesen onderzocht welke code overeenkomt met welk vaccin.
CNK 4293254, 4476651, 4476669 en 4470696 staat bijvoorbeeld voor het Pfizervaccin tegen de oorspronkelijke Wuhanvariant. CNK 4623641 staat voor de aangepast prik tegen BA.1. CNK 4623567 staat voor het Pfizer-vaccin tegen BA.4 en BA.5.
De volledige lijst met CNK-codes staat op onderstaande tweet van Joris Vaesen:
Voor alle duidelijkheid: als je een aangepast vaccin hebt gekregen, dat verkeerdelijk werd geregistreerd als origineel vaccin, dan zal er op Mijn Gezondheid ook staan dat je een origineel vaccin hebt gekregen. Helemaal zeker ben je dus nooit. Tenzij je het op voorhand vraagt aan de dokter of verpleegkundige.
Ook 101 Belgen kregen het vaccin van Johnson & Johnson toegediend als tweede booster, 83 mensen kregen dat van Novavax. Beide vaccins worden enkel nog gebruikt als alternatief voor mensen die allergisch reageren op de vaccins van Pfizer en Moderna.