"Oudste boom van Westhoek" vanaf zondag te bezichtigen in Couthofbos in Poperinge
In het Couthofbos in Poperinge kan je vanaf zondag de wellicht oudste boom van de Westhoek gaan bekijken. De boom is bijna 230 jaar oud en heeft een omtrek van 5 meter. Uniek voor de Westhoek, die platgebombardeerd werd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het Couthofbos wordt zondag opengesteld voor het publiek. Het bos maakte vroeger deel uit van domein 't Couthof van wijlen graaf Henri d'Udekem d'Acoz, de oom van koningin Mathilde.
Het Couthofbos ligt tegenover het beschermde kasteel 't Couthof. Het kasteel en het bos naast en achter het kasteel zijn nog altijd in adelijke handen, maar het Couthofbos werd in 2014 aangekocht door het Agentschap Natuur en Bos. Jarenlang lag het dus op privédomein, maar vanaf zondag kan iedereen het bos ontdekken.
"Nu zondag is er de plechtige opening", zegt boswachter Erwin Verfaillie. "We hebben een wandelpad ingericht om de leuke plekken te ontdekken. Het Couthofbos was altijd een bos met naam en faam. Het afgesloten en koninklijk karakter wekte mysterie op."
Het Couthofbos bleef gespaard van de vele bombardementen tijdens de Eerste Wereldoorlog en bevat als enige bos in de Westhoek nog enkele zeer oude bomen. "De bommen geraakten niet tot hier, waardoor een aantal dikke bomen overblijven van meer dan 200 jaar oud. Voor de Westhoek is dat echt uniek."
Eén boom, een zomereik, zou maar liefst 229 jaar oud zijn. "Er werd onderzoek gedaan met kleine boringen om het aantal jaarringen te achterhalen, waardoor we uitkomen bij het jaar 1795. Waarmee hij de oudste is. Hij heeft een omtrek van 5 meter. In ons land is dat niet zo uitzonderlijk, maar wel in een regio die platgebombardeerd werd tijdens de Eerste Wereldoorlog."
De boom blijkt ook bijzonder sterk te zijn. "Hij overleefde een blikseminslag en er zit wat dood hout in. We gaven hem wat extra zonlicht door enkel bomen in de omgeving te kappen. Hij is nog gezond genoeg en gaat hopelijk nog jaren mee. Zo’n boom kan tot 500 jaar oud worden."
Zeldzame vogels en bosvleermuis
De vele oude bomen in het Couthofbos trekken heel wat dieren aan, zoals de boomkruiper, boomklever, grote bonte specht, groene specht en de veel zeldzamere middelste bonte specht. "Ook unieke kraamkolonies van de franjestaart en bosvleermuis voelen zich er thuis en zijn bijzonder voor de streek. Op de oudste boom alleen al zitten meer dan 1.000 dieren, voornamelijk vleermuizen, insecten en vogels. Ze vinden beschutting in de vele natuurlijke holtes."
Nog in het Couthofbos vind je 'de Galge", een beschermd bouwwerk. "In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, werden er nooit mensen opgehangen. De vroegere baron had ooit een labyrint aangelegd met deze neogotische arcade als oriëntatiepunt."
Verder is er ook nog de motte, een heuvel afgesloten door water. "Er zijn verschillende theorieën. Op de motte stond mogelijk ooit bebouwing. Of er is ook een vermoeden dat daar in de middeleeuwen konijnen werden gekweekt die door het water niet konden ontsnappen."
Domein 't Couthof tijdens WO I
Doordat de bommen tijdens de oorlog niet tot het bos geraakten, gebruikten de geallieerden het bos om te oefenen. In 1916 werd een oefenmijngang gebouwd, die met 700 kilogram springstof tot ontploffing werd gebracht, als voorbereiding op de Mijnenslag bij Mesen op 7 juni 1917. Op een luchtfoto uit 1918 zijn 2 mijnkraters van de ontploffingen te zien. De kraters hadden een diameter van zo'n 25 meter. Na de oorlog werden ze weer dichtgemaakt.
Wat verder naar de Gapaard toe werden ook galerijen in de grond ingegraven, zodat soldaten konden leren afluisteren wat er onder de grond gebeurde. Op het kasteeldomein zelf werd vanaf juli 1916 het Elisabethhospitaal ingericht. Soldaten van het Britse leger verbleven ook in tentenkampen rond de omliggende boerderijen.
