Burgemeesters vragen inwoners om meer respect: "Op Facebook zie je agressie die er vroeger niet was"

Burgemeesters en schepenen zijn zowat 24/7 aanspreekbaar over hun lokaal beleid, maar vragen om dan wel met respect en fatsoen te worden behandeld. Dat was de boodschap van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) op haar Startfeest in de Antwerpse Koningin Elisabethzaal.

"Een politicus weet dat hij of zij kritiek zal krijgen", zegt VVSG-voorzitter en Genks burgemeester Wim Dries. "Dat mag ook, maar binnen de grenzen van het fatsoen."

Nu bijna overal het nieuwe gemeente- of stadsbestuur de eed heeft afgelegd, zijn 300 burgemeesters, 1.300 schepenen en 7.398 gemeenteraadsleden "klaar om erin te vliegen", stelt de VVSG.

In de vorige bestuursperiode hing echter één op de acht Vlaamse gemeenteraadsleden zijn mandaat vroegtijdig aan de wilgen.

"Te weinig appreciatie speelt daarbij een rol", denkt de VVSG. Bijna de helft van de burgemeesters en OCMW-voorzitters werd trouwens al geconfronteerd met agressie, vooral verbaal en op sociale media, zo blijkt uit een VVSG-bevraging.

De VVSG roept dus op tot een meer respectvolle benadering van lokale bestuurders. In het Radio 1-programma "De wereld vandaag" getuigden twee burgemeesters over de agressie die ze ervaren. 

Katja Gabriëls, burgemeester van Berlare (Open VLD), werd twaalf jaar geleden burgemeester en merkt de afgelopen jaren dat ze steeds meer beschimpt wordt op sociale media. “Op Facebook zie je nu een soort agressie die er vroeger niet was.”

Vooral in de aanloop naar de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen zag Gabriëls het verbale geweld toenemen in Facebookgroepen van inwoners.  “Mensen die je vroeger niet aanspraken, hangen daar nu de held uit.”

Soms zijn dat persoonlijke aanvallen, zegt Gabriëls. “Tegenwoordig heeft iedereen over alles een mening, en dat is ook goed. Maar er moeten ook onderwerpen zijn waarover geen meningen gegeven moeten worden. Op pietluttigheden komen dan honderden reacties. Dat is niet altijd nodig.”  

Gabriëls heeft daarom na 15 oktober besloten om twee maanden weg te blijven van Facebook. Sinds kort deelt ze opnieuw dingen op de sociaalnetwerksite, maar dingen lezen, doet ze uit zelfbescherming nog altijd weinig. “Als het nodig is, word ik wel op andere manier geïnformeerd.” De burgemeester gaat het dus uit de weg, “omdat het negatieve energie is die nergens toe dient.”

Lies Laridon, burgemeester van Diksmuide (CD&V) heeft de mentaliteit de afgelopen jaren ook zien veranderen. “Vroeger kwam men op het stadhuis als men iets te zeggen had. Men kwam het gewoon zeggen of stuurde een mailtje. Nu smijt men gewoon alles op Facebook.”  Laridon staat daarvoor open, maar ze vindt dat vele zaken complexer zijn dan in een paar slogans uitgelegd kunnen worden op Facebook.

Net als Gabriëls negeert Laridon niet op persoonlijke aanvallen. “Als je soms domme trut of gans genoemd wordt, lees je dat beter niet. Ik laat dat gewoon overwaaien (...) Men moet maar op een beschaafde manier communiceren.” Als het over haar beleid gaat, antwoordt de burgemeester soms wel. Ze laat het soms ook even rusten omdat ze niet te impulsief wil reageren.

Beide burgemeesters relativeren het online gekibbel ook. “Het zijn altijd dezelfde 20 personen die het debat beheersen, terwijl het overgrote deel van de bevolking niet zo denkt”, stelt Katja Gabriëls vast. Beiden zien ze dat er ook vaak een vorm van zelfregulering is, waarbij agressievelingen aangesproken worden op hun grove reacties. “Misschien is er zelfs een kantelmoment gekomen waarbij het ergste voorbij is”, besluit Gabriëls hoopvol.

Beluister het gesprek met burgemeesters Katja Gabriëls (Berlare, Open VLD) en Lies Laridon (Diksmuide, CD&V) uit "De wereld vandaag":