Het spoor krijgt de komende tien jaar 35 miljard euro van de federale overheid
De federale overheid gaat op tien jaar tijd ongeveer 35 miljard euro investeren in het spoorverkeer. Dat is één van de maatregelen uit het federale luik van het nationaal energie- en klimaatplan voor de periode 2021-2030, dat de ministerraad vrijdag goedkeurde. Volgens Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu volstaat dat echter niet. Hij had liever gezien dat bijvoorbeeld de belastingen op energie dalen.
Ons land moet tegen eind dit jaar een nationaal energie- en klimaatplan plan indienen bij de Europese Commissie. Dat gebeurt in principe in een samenwerkende vennootschap: het Belgische plan is de optelsom van de federale en regionale plannen en moet uiteindelijk toelaten dat de uitstoot van broeikasgassen met 35 procent daalt tegen 2030 en dat het aandeel hernieuwbare energie naar 32 procent stijgt. Belgie bleef in het vorige plan steken op 18,3.
En dus moest het opnieuw. Dé grote lijn in het plan blijft wel overeind: er meer - veel meer - geld naar het spoor vloeien. De komende 10 jaar zal België daarom 35 miljard euro in het spoor investeren. Dat plan strookt alvast met een wens van Sophie Dutordoir, ceo van de NMBS, die in oktober nog vroeg om investeringsplannen die over tien in plaats van (zoals nu) over drie jaar lopen. Daarna moet dat wel nog vastgelegd worden in een beheersovereenkomst en zoals bekend is dat een probleem: zo'n contract bestaat al jaren niet meer, zelfs al moet dat eigenlijk.
Maar de investeringen in het spoor dus, zowel voor personen- als vrachtverkeer. Dat is een onderdeel van de negen assen die federaal energieminister Marie Christine Marghem ziet. Het plan spreekt bijvoorbeeld van een vergroening van het federale wagenpark, meer laadpunten voor elektrische wagens, én er zou een plan komen om de subsidies voor fossiele brandstoffen tegen 2030 te laten uitdoven.
Dat laatste moet zowat de meest opmerkelijke verandering aan het oorspronkelijke (en door Europa) afgekeurde plan zijn. Maar mét armslag: als de bevoorradingszekerheid in het gedrang komt, kunnen die subsidies blijven bestaan.
Volgens de Bond Beter Leefmilieu is dit niet voldoende. Expert Mathias Bienstman betreurt vooral dat de federale regering één van haar krachtigste instrumenten, de fiscaliteit, niét inzet. "Men zou er voor kunnen zorgen dat elektriciteit goedkoper wordt. Zodat je daarmee makkelijker de woning kunt verwarmen, of wagens en fietsen opladen. Tegelijkertijd zou je fossiele brandstoffen duurder kunnen maken, maar dat gebeurt niet. Er komt ook geen grondige hervorming van de salariswagens. Men blijft bij de gekende maatregelen: investering in windenergie op zee en bij de NMBS."