Videospeler inladen...

170 deelnemers en focus op groene topics: wat u moet weten over het staatsbezoek van Filip en Mathilde aan Portugal 

Koning Filip en koningin Mathilde gaan op staatsbezoek naar Portugal. Iets na 8 uur vanmorgen is het regeringsvliegtuig vertrokken van op Melsbroek naar Lissabon, met in hun kielzog een delegatie van meer dan 170 deelnemers, onder wie politici, zakenmensen en academici. Woensdagavond vliegen ze terug vanuit Porto. Twee steden in drie dagen. Wat gaan ze er doen? Wie mag er mee? Wat levert zo’n staatsbezoek ons op? En komt er een ‘Marcelfie’ van onze koning met president Marcelo Rebelo de Sousa?

1. Waarom willen wij naar Portugal?

Videospeler inladen...

Portugal is meer dan het land van wijn en vakantie. Meer dan het land van olijfolie. Start-ups floreren in de hoofdstad Lissabon, waardoor het snel ‘the place to be’ aan het worden is voor technologiebedrijfjes en innovatie.

Tech hub Lissabon

Ook grote gevestigde waarden, zoals technologiebedrijf Google, autobouwer Mercedes Benz of webwinkel Zalando, hebben er onlangs ‘hubs’ geopend, die focussen op digitale en technologische ontwikkeling. Portugal presenteert zich intussen als een van de meest competitieve economische bestemmingen wereldwijd. En dat terwijl het land zeven jaar geleden nog een noodlening nodig had van Europa.

Sinds 2015, onder de linkse premier António Costa, is Portugal gegroeid tot bijna een economisch wonder, dat focust op innovatie en aantrekken van business. Die business komt niet vanzelf, de overheid helpt daarin, met financiële stimulansen. Zo zijn er beurzen voor start-ups, belastingvermindering voor buitenlandse investeringen, een gunstig belastingregime voor expats.

Zeker bezoek waard

En dus is het zeker een bezoek waard van ons land. Nog meer als dat een staatsbezoek kan zijn, met een koning en koningin aan het hoofd van een delegatie van 170 deelnemers.

Het laatste staatsbezoek van ons land aan Portugal dateert van 1999. Net geen twintig jaar geleden gingen koning Albert en koningin Paola er op driedaags bezoek. Zelf verwelkomden zij de Portugezen in 2005 in ons land.

En Filip is er ook al enkele keren officieel geweest. De laatste keer was in 1998, toen bezocht hij als kroonprins de Wereldtentoonstelling in Lissabon. En zoals vele Belgen zijn Filip en Mathilde ook al op vakantie geweest in Portugal.

Romantische connectie

De koninklijke familie deelt ook een romantisch verleden met Portugal. Een neef van de eerste koning der Belgen, Leopold I, trouwde met koning Maria II van Portugal, in 1835. Portugal is intussen geen monarchie meer. In 1910 werd het een republiek, na een revolutie.

Ons koningspaar legt twee staatsbezoeken af per jaar, eentje binnen Europa en eentje daarbuiten. Het vorige staatsbezoek was naar Canada, in maart van dit jaar. Vorig jaar gingen ze naar de Deense hoofdstad Kopenhagen, en naar India.

2. Wie mag mee naar Portugal?

Videospeler inladen...

In totaal zijn er meer dan 170 deelnemers. Wie het meest in het oog zullen springen, behalve de koning en de koningin, zijn de zeven toppolitici: er gaan zes ministers en één staatssecretaris mee.

Behalve minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders en Staatssecretaris voor Buitenlandse Handel Pieter De Crem tekenen ook alle ministers-presidenten van de regio’s en gewesten present. Dat was ook zo bij het vorige staatsbezoek naar Canada, in maart van dit jaar.

61 bedrijfsleiders, 18 academici

Naar goede gewoonte sinds Filip koning is, gaan er ook veel zakenmensen mee op staatsbezoek, in totaal 61 bedrijfsleiders. Voor hen is het staatsbezoek een handelsmissie. Die bedrijfjes kunnen jong zijn, pas opgericht dit jaar bijvoorbeeld, maar even goed gevestigde waarden.

Veel van de bedrijven die meegaan, zetten in op duurzaamheid. Zo gaat het bedrijfje For Good mee, dat een app ontwikkeld heeft om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Maar ook de klassieke bedrijven zijn daarmee bezig. De chocolatier Guylian bijvoorbeeld, bekend van de zeevruchten, zoekt volop naar duurzame ingrediënten, ter vervanging bijvoorbeeld van palmolie.

Behalve de bedrijfswereld neemt de koning graag ook de academische wereld mee. Achttien rectoren of bazen uit de academische wereld zijn van de partij.

3. Wat gaan we daar doen?

Videospeler inladen...

Het bezoek dat het meest in het oog springt, is dat aan Oceanário, een van de grootste en meest indrukwekkende aquariums ter wereld, gebouwd voor de Wereldtentoonstelling in 1998. Het is een uithangbord voor Lissabon, samen met de Oceano Azul Foundation, die zich inzet voor de bescherming van de oceaan.

Filip en Mathilde gaan daar niet vooral naar beestjes kijken, maar wel horen hoe het aquarium en zijn stichting zich inzet voor de bescherming van de oceaan. Hoe Portugal bijvoorbeeld plasticvervuiling aanpakt, en hoe het een ‘blauwe’, milieuvriendelijke economie wil stimuleren.

Groene topics troef

Dit is een staatsbezoek dat duidelijk focust op groene topics. Ook met seminaries voor de meegereisde delegatie over afval en water, over waterzuivering en afvalverwerking, over bouwen met minder afval, over circulaire economie. Topics die veel mensen bezighouden, en waar dus ook het paleis van wakker ligt, en wat ze willen stimuleren.

Zowel de circulaire economie als de aanpak van oceaanvervuiling zijn speerpunten voor Vlaanderen, dat tijdens dit bezoek wil onderzoeken of en hoe ze daarrond kunnen samenwerken met Portugal.

De les van bosbranden

Ook het vorige staatsbezoek binnen Europa, naar Denemarken, kleurde groen. Logisch, aangezien Kopenhagen als eerste Europese hoofdstad uitstootneutraal wil zijn tegen 2025, en daar volop naartoe werkt. Met een switch van koning auto naar koning fiets, de herontwikkeling en opkuis van de haven, met minder fabrieken en meer groene zones en recreatie, zo proper dat je erin kan zwemmen.

Dat Portugal meer en meer gebeten is door duurzaamheid en circulaire economie is ook niet onlogisch. De droge hete zomers brengen meer en meer bosbranden die het land en zijn inwoners teisteren. En dus groeit het besef dat Portugal bijvoorbeeld zijn bosbeheer moet aanpassen om jaarlijkse branden te voorkomen.

Innovatie en verleden

De koning praat ook met start-ups in Porto en met maatschappelijk verantwoorde ondernemers in Lissabon, terwijl de koningin in Lissabon het meest innovatieve biomedische centrum voor research en kankertherapie van Portugal bezoekt, en een sociaal project opgestart door een Belgische.

Traditiegetrouw is er op het staatsbezoek ook een streepje cultuur, met een museumbezoek in Porto en een concert van een Belgisch ensemble, aangeboden aan het Portugese staatshoofd door ons koningspaar.

En ook het oorlogsverleden wordt herdacht, met een krans aan het Monument voor de Doden van de Groote Oorlog. Portugese soldaten vochten in 1918 zij aan zij met de onze om België te bevrijden. Honderden van hen gaven hun leven.

Atypische premier

Maar een staatsbezoek begint altijd met protocol, en ontmoetingen op het hoogste niveau. Het koningspaar en de ministers worden op de eerste dag met toeters en bellen verwelkomd, onder meer door de Portugese president Marcelo Rebelo de Sousa en premier António Costa.

Costa is premier sinds 2015, voordien was hij burgemeester van Lissabon. Hij is als socialistisch regeringsleider atypisch in Europa. Hij voert met zijn minderheidsregering een succesvol links beleid, terwijl de rest van Europa leunt naar rechts.

Dankzij maatregelen als omscholingssubsidies voor ondernemers, en hogere pensioenen en minimumlonen, konden de Portugezen uit de crisis rechtkrabbelen.

‘Marcelfie’ met de president?

Ook de Portugese president springt uit de band. Hij zal Filip en Mathilde meenemen naar een pittoreske buurt in Lissabon voor een ritje met de tram. En ’s avonds nodigt hij hen uit voor het staatsbanket.

Marcelo Rebelo de Sousa is een kleurrijk figuur. Net geen zeventig jaar, een expert in politieke wetenschappen en staatsrecht. Hij was ooit nog journalist. In 1989 is hij in de rivier de Taag gedoken om te bewijzen dat ze niet vervuild was, toen hij burgemeester van Lissabon wou worden.

Deze zomer heeft hij een app gelanceerd, waarmee je een selfie kan nemen met hem erbij: een ‘Marcelfie’. Uitkijken of er zo eentje opduikt met ons koningspaar.

4. Brengt zo’n staatsbezoek ook iets op?

Videospeler inladen...

Dat is wel de bedoeling. De overheden onderzoeken waar ze kunnen samenwerken en leren van elkaar. Maar de bedrijven en universiteiten die mee zijn, willen vooral business doen met Portugese tegenhangers.

En die business kan nog wel een boost gebruiken. Qua export naar Portugal bijvoorbeeld: Op dit moment zijn er 1452 Belgische ondernemingen die exporteren naar Portugal. Portugal is pas onze 28e voornaamste importeur van Belgische goederen, maar een halve procent van alle Belgische export ging vorig jaar naar Portugal.

Economische boost welkom

Zeker op een moment dat Portugal bezig is aan zijn opmerkelijke economische opmars, en openstaat voor buitenlandse investeringen en die stimuleert, kan dat beter.

Sowieso worden er tijdens zo’n staatsbezoek altijd contracten en samenwerkingsakkoorden getekend. Meestal van deals die al in de lucht hingen en sneller rond raken dankzij het staatsbezoek. Maar even belangrijk zijn de nieuwe contacten die worden gelegd, de deuren die de face-to-face contacten openen voor nieuwe business.

VIDEO: koning Filip en koningin Mathilde beginnen aan staatsbezoek in Portugal

Videospeler inladen...

Meest gelezen