Wie is terreurgroep National Thowheed Jamaath (NTJ), die de schuld krijgt van de aanslagen in Sri Lanka?

Er is nog niet zo veel bekend over de NTJ en het is niet duidelijk of ze in staat is om een terreurgolf op die schaal uit te voeren. Volgens de politie zijn alle daders intussen geïdentificeerd en komen die allen uit Sri Lanka. Het is dus niet direct een internationale jihadgroep zoals IS of Al Qaeda die de aanslagen heeft uitgevoerd, maar zelfmoordterroristen kunnen bij voorkeur ook als "lokaal kanonnenvoer" worden gebruikt. De aanslagen zijn evenwel nog altijd niet opgeëist.

De National Thowheed Jamaath (of Tawhid Jamaat) was tot nu toe enkel bekend van vandalisme tegen boeddhistische beelden, iets wat heel erg op de zenuwen werkt van de grote boeddhistische meerderheid in wat een van de meest religieuze landen ter wereld wordt genoemd. Abdul Razik, de topman van de NTJ, werd in 2016 wel opgepakt op beschuldiging van "racisme".

Of die beweging in staat is tot dergelijke gecoördineerde en vrijwel gelijktijdige gruweldaden op die schaal zoals gisteren, is evenwel te betwijfelen. Meteen komt dan de "internationale link" naar boven die de regering in Colombo vandaag ook aanhaalt. De "modus operandi" van de terroristen van gisteren lijkt inderdaad uit de handboeken van netwerken zoals IS of Al Qaeda te komen. Zijn lokale NTJ-leden dan ingezet als uitvoerders en zelfmoordterroristen, dan is het inderdaad best mogelijk dat de hele terreurgolf gepland is door "veteranen" van IS of Al Qaeda. Zo erg veel groepen die ervaring hebben met dat soort grootschalige aanslagen, zijn er immers niet op de wereld.

Sri Lanka kennen we vooral van de bloedige burgeroorlog tussen de door boeddhistische Singhalezen gedomineerde regeringen en de LTTE of "Tamil Tijgers", de rebellenbeweging van de hindoeïstische Tamil-minderheid. Die oorlog is precies tien jaar geleden geëindigd met de nederlaag van de LTTE.

(Lees verder onder de foto).

Nu hadden die "Tamil Tijgers" ook wel een reputatie inzake zelfmoordterreur en gooide in het verleden ook een extremistische boeddhistische JVP met bommen. Moslimterreur is echter nieuw in Sri Lanka. De moslimminderheid omvat nog geen 10 procent van de bevolking en was tijdens de oorlog zowel de boksbal van de boeddhistische meerderheid als die van de hindoe-Tamils.

De voorbije jaren is er door radicale boeddhisten zoals de Boda Bala Sena (BBS) in Sri Lanka een haatcampagne gevoerd tegen de moslims, waarbij vrouwen met hoofddoeken worden lastiggevallen, dorpen en moskeeën in brand worden gestoken en doden vallen. Die BBS heeft overigens goede banden met de extremistische boeddhistische monnik Wirathu in Myanmar, het land waar de overwegend islamitische Rohingya-minderheid de vorige jaren met bruut geweld weggeveegd is.

Het bloedbad van gisteren kan dan een propagandastunt zijn van IS of Al Qaeda die op die manier "hun geloofsgenoten in Sri Lanka" willen "wreken". Door het kleine aantal moslims is het onrealistisch om te denken dat die de macht zouden kunnen overnemen of zich in een bepaald gebied kunnen afscheiden.

De grootste schrik zit nu wellicht bij de Sri Lankaanse moslims zelf, die vrezen voor wraakacties van andere bevolkingsgroepen. Overigens hebben veel moslims in het land eerder al afstand genomen van de NTJ, maar dat zal woedende "lynch mobs" wellicht niet overtuigen.

(Lees verder onder de foto).

Het tegen elkaar opzetten van mensen of chaos creëren, is nu echter wel waar IS, Al Qaeda en soortgenoten goed in zijn. Bovendien komen de aanslagen op een ogenblik dat de economie niet zo goed boert. Vorig jaar heeft het land een noodkrediet van 1,5 miljard dollar gekregen van het Internationaal Muntfonds om de bijeengestapelde schuldenlast op te vangen.

Toerisme was sinds het einde van de burgeroorlog een van de belangrijkste bronnen van inkomsten en dat kan nu een forse knauw krijgen. De uitvoer van thee en edelstenen daarentegen zal daar minder last van hebben. In Sri Lanka was er de voorbije jaren toch al een machtsstrijd tussen president en premier aan de gang en de gebeurtenissen van paasdag 2019 zullen die politieke instabiliteit mogelijk nog verder opjutten. 

Onze reporter Stijn Vercruysse in Sri Lanka: "In de hele regio groepjes radicale moslims actief"