Nu kerstvakantie ten einde loopt: wat moet je precies doen als je terugkomt uit het buitenland?

Terwijl in de meeste landen de coronacijfers weer stijgen, doet België het de laatste tijd relatief goed: onze cijfers zitten al een poosje in dalende lijn. Om dat zo te houden en te voorkomen dat het coronavirus - en zeker de nieuwe mutatie ervan - vanuit het buitenland ons land wordt binnengebracht, werden de regels voor wie terugkeert uit het buitenland deze week aangescherpt, minstens tot 15 januari.

Concreet gelden deze regels voor iedereen - Belgen en niet-Belgen - die meer dan 48 uur lang in een rode zone in het buitenland heeft verbleven. Alleen voor mensen met een kritische functie in een essentiële sector, mensen die om professionele redenen in het buitenland verbleven en buitenlandse studenten die examens moeten afleggen worden uitzonderingen gemaakt. 

Feitelijk moeten dus de meeste mensen die nu uit het buitenland terugkeren zich aan deze regels houden, want vrijwel alle Europese landen zijn rode zones. Wie wil nagaan of hij in een rode zone is geweest, kan dat via deze kaart.

Het eerste wat je moet doen, nog voor je weer voet op Belgische grond zet, is het Passenger Locator Form invullen. Dit formulier kan je zowel online als op papier invullen. Online vind je dit formulier hier.

Wie het formulier op papier invult, moet dit 48 uur voor vertrek inscannen en mailen naar PLFBelgium@health.fgov.be. Wie met het vliegtuig of per boot naar België reist, kan dit document afgeven bij het instappen. 

Als je het formulier online hebt ingevuld, moet je bij het inchecken of boarden de activatiecode tonen die je hebt gekregen nadat het formulier hebt ingevuld. 

Als je na een verblijf van meer dan twee dagen met de auto, met de (motor)fiets, te voet… uit het buitenland komt, moet je ook kunnen bewijzen dat je het formulier hebt ingevuld. De politie controleert dit met steekproeven aan de landsgrenzen.

Als je het bovenstaande formulier hebt ingevuld, zal je twee sms’jes krijgen: één met de melding dat je zeven dagen in quarantaine moet gaan en - vanaf 2 januari - ook nog een sms’je met een code om je te laten testen. 

Wie na een verblijf van meer dan 48 uur in een rode zone naar België terugkeert, moet zich voortaan namelijk twee keer laten testen: op dag 1 en dag 7 na terugkomst. Eerder moest je je maar één keer laten testen, op dag 7, maar toen moest je wel 10 dagen in quarantaine gaan. Nu is dat (minstens) 7 dagen. Maar daarover hieronder meer.

Wie met het vliegtuig terugkeert uit het buitenland kan zich laten testen op Brussels Airport en op de luchthaven van Charleroi. Treinreizigers kunnen zich laten testen in het treinstation Brussel-Zuid. Op deze drie plaatsen wordt extra testcapaciteit voorzien.

Daarnaast kunnen reizigers die terugkeren uit het buitenland een afspraak maken om zich te laten testen in lokale testcentra. Een overzicht van deze centra vind je via de overheidswebsite info-coronavirus.be. 

Om je te laten testen in zo’n centrum, moet je wel eerst even een afspraak maken. Dat kan eenvoudig via dit online formuliertje, waar je ook meteen een centrum in je buurt kan kiezen.

Naar schatting komen er dit weekend 50.000 à 100.000 reizigers terug uit het buitenland. Om de toevloed van mensen die getest moeten worden op te vangen wordt de capaciteit van de testcentra komend weekend uitgebreid.

Het is evenwel niet zeker of alle reizigers zaterdag en zondag getest kunnen worden, zegt Roel Van Giel van huisartsenvereniging Domus Medica. “Doordat alle plaatsen volzet zijn, kan het misschien tot maandag duren voor je je kan laten testen.”

Van Giel vraagt nadrukkelijk om niet te bellen naar de huisarts of de wachtdiensten voor een afspraak, maar online een afspraak te maken in een testcentrum.

Beluister hier de uitleg van Roel Van Giel van Domus Medica:

Zoals hierboven ook al vermeld werd, moet je na een verblijf van meer dan 48 uur in een rode zone zeker 7 dagen in quarantaine gaan. Als je na dag 7 een negatieve PCR-test krijgt, mag je uit quarantaine gaan. 

Waarom moet je nu in quarantaine gaan? Wel, je bent het meeste besmettelijk enkele dagen voor je eventuele symptomen krijgt, op het moment dus dat je nog niet weet dat je ziek bent. In de dagen voordien kan je dus onbewust en ongewild anderen in je omgeving besmetten.

In quarantaine gaan, dat betekent jezelf zoveel mogelijk afzonderen: niet buitenshuis werken (telewerk kan wel) en niet naar school gaan. Verwittig daarom op tijd je werkgever en/of de school. 

Wie niet kan telewerken kan overigens niet terugvallen op tijdelijke werkloosheid. Alleen voor wie voor het werk naar het buitenland is moeten gaan, kan tijdelijke werkloosheid worden ingeroepen. 

Om toch betaald te worden voor de dagen dat de werknemer niet komt werken kan in onderling overleg tussen werkgever en werknemer afgesproken worden om openstaande vakantiedagen (of overuren/recuperatiedagen) op te nemen. Desnoods wordt het onbetaald verlof.