Na WO I duikt auteur Stefan Hertmans nu in WO II: "De laatste getuigen sterven en daar komen de boeken"
Vandaag verschijnt "De opgang", de nieuwe roman van Stefan Hertmans waarin het levensverhaal van Willem Verhulst wordt beschreven. Verhulst is SS'er én de vorige eigenaar van de Gentse woning waar Stefan Hertmans jarenlang woonde. Net zoals in de bijzonder succesvolle roman "Oorlog en terpentijn" verweeft Hertmans een persoonlijk verhaal met een veel groter (oorlogs)verleden. Ruth Joos sprak met de auteur, op een coronaveilige afstand. Bekijk of beluister het gesprek hier.
Zeven jaar nadat Stefan Hertmans zich met "Oorlog en terpentijn" diep in de aarde van de Eerste Wereldoorlog heeft gewenteld, komt de gevierde auteur met "De opgang", een donkere collaboratiegeschiedenis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Opnieuw is er een persoonlijke link tussen de schrijver en de geschiedenis: een huis in Gent.
Ik preek niet, ik geef geen zedenles. Ik wil laten zien
In "De opgang" vertelt Stefan Hertmans het verhaal van "een huis en zijn bewoners". In 1979 koopt de auteur een huis in het Patershol in Gent, later komt hij tot de ontdekking dat het huis tijdens de oorlogsjaren bewoond werd door Willem Verhulst, een SS'er. Hertmans wil de man leren begrijpen: "Voor de derde keer ben ik niet de schrijver op zoek naar geschiedenis, maar bots ik op een geschiedenis op zoek naar een schrijver."
Bekijk hieronder hoe Stefan Hertmans zelf Willem Verhulst beschrijft:
"De opgang" volgt na "Oorlog en terpentijn" en "De bekeerlinge" hetzelfde, vertrouwde recept. Opnieuw combineert Hertmans historische feiten en uitgebreide research, aangevuld met de verbeelding van de auteur: "Ik preek niet, ik geef geen zedenles. Ik wil als schrijver laten zién. Het zijn dat soort individuele verhalen die mensen kunnen veranderen."
Bekijk hier hoe Stefan Hertmans hoopt dat z'n boek collaboratie bespreekbaar maakt:
De geschiedenis recht in de ogen kijken, is voor de betrokkenen nog altijd zeer moeilijk. Ook voor onze maatschappij blijft de omgang met de collaboratie en de repressie een zeer pijnlijk gegeven. "Je krijgt een soort estafette van schuld", volgens Stefan Hertmans. "Dit is de politieke tragedie van een gezin."
het stamelende begin van een poging tot verklaren
De schrijver heeft daarom even getwijfeld om de personages een andere naam te geven, maar dan vreesde hij dat het anonieme verhaal kracht zou verliezen. Hertmans sprak met de nabestaanden en kreeg toestemming om dit verhaal te vertellen. Ze zullen ook aanwezig zijn op de boekpresentatie in Vooruit in Gent.
Bekijk hier hoe deze roman voor Stefan Hertmans het sluitstuk vormt van een trilogie:
Al bestaan de personages echt, toch blijft "De opgang" boven alles een roman, besluit Hertmans: "Ik wilde - op mijn manier - één klein stukje van de puzzel helemaal begrijpen. Een mens kan heel snel corrupt worden. Dit is een stamelend begin van een poging tot verklaren."
Beluister hieronder het integrale gesprek of download de podcast:
Auteur Stefan Hertmans duikt in WOII, een gesprek
"De opgang", de nieuwe roman van Stefan Hertmans verschijnt vandaag bij De Bezige Bij. Het boek wordt feestelijk gepresenteerd in Vooruit in Gent. Die boekpresentatie is uitverkocht, maar kunt u wel digitaal volgen via de website van kunstencentrum Vooruit.