De koepel van de Moskee van de sjah in de Iraanse stad Isfahan stond al zo'n 12 jaar in de steigers.
AFP or licensors

Restauratie van iconische moskee in Iran oogst kritiek: vorm en kleur van koepel lijken niet meer te kloppen

Geen mooi golvende, blinkende, blauwgroene koepel meer, wel een haast gedeukt exemplaar in een soort afgewassen groen: er lijkt iets te zijn misgelopen tijdens de restauratie van de iconische Moskee van de sjah in de Iraanse stad Isfahan, stellen critici en erfgoedactivisten. Intussen geven de verantwoordelijken dat ook met zoveel woorden toe.

De Moskee van de sjah in de Iraanse stad Isfahan, die dateert uit de 17e eeuw, is een waar architecturaal pareltje, met een grootse toegangspoort (iwan) en een 52 meter hoge blauwgroene koepel met bloemenpatroon. De site is beschermd als Unesco-werelderfgoed. 

Zoals zoveel oude gebouwen had het gebouw nood aan een opfrissing. Daarom wordt er al zo'n 12 jaar gewerkt aan de restauratie van de iconische koepel. Maar nu de stellingen geleidelijk aan worden weggehaald, lijkt er toch iets te zijn misgelopen, zo tonen foto's die de ronde doen op sociale media. 

Het meest opvallend is de onregelmatige vorm van de koepel: in plaats van een mooie golvend exemplaar krijg je nu een koepel met knikken en deuken te zien. 

Ook de kleur van de tegels lijkt volgens observatoren niet meer te kloppen: waar de koepel vroeger veeleer blinkend en turquoise was, lijkt die nu mat groen te zijn. Critici wijzen ook op ontbrekende of foutief geplaatste tegels, waardoor het bloemenpatroon niet overal meer klopt. 

Gewicht van de stelling

De problemen zouden volgens experten mogelijk het gevolg zijn van een foutieve plaatsing van de stelling, waardoor de druk op sommige plekken van de koepel te hoog werd. Er wordt ook gespeculeerd over de vraag of de tegels op een verkeerde manier behandeld en/of geschilderd zijn.

In de Iraanse pers werd de manke restauratie voorgelegd aan verschillende mogelijke verantwoordelijken voor het project, maar aanvankelijk gingen daar de handen de lucht in. Door één ambtenaar werd gewag gemaakt van "Photoshop-trucjes". Een andere noemde de kritiek "irrelevant" en stelde dat eventuele defecten zullen worden aangepakt, als die er al zouden zijn. Intussen lijkt de officiële boodschap te zijn dat de bovenkant van de koepel inderdaad schade heeft opgelopen, maar dat "het werk nog niet af is".

Trots van het sjiisme in de islamwereld

De "Masjid-e Shah" of Koningsmoskee is een architecturaal wonder en een van de hoogtepunten van de rijke Perzische beschaving. Het prachtige -monument versierd met turquoise geglazuurde tegels werd gebouwd op bevel van Shah Abbas (1587-1629), een heerser van de Safaviden-dynastie die tussen de 16e en 18e eeuw over Perzië heerste en Isfahan uitbouwde tot een hoofdstad met wereldfaam. 

Die Safaviden maakten het "twaalver-sjiisme" tot officiële godsdienst van Iran wat het tot nu toe gebleven is. Onder hen was Perzië een grootmacht in de regio tussen het Turks-Ottomaanse (soennitische) rijk en dat van de Mogol-heersers in India (islamitische vorsten, maar met hindoe-meerderheid). Abbas  bouwde ook goede contacten uit met Europese mogendheden en dan vooral Engeland. Na de revolutie van 1979 verwijst het islamitische regime naar de moskee als de "Masjid-e Imam" of moskee van de imam (Khomeini).

Meest gelezen