Doek valt over jarenlange fraudezaak tegen textielgigant Beaulieu: familie-De Clerck koopt proces af met 50 miljoen euro
De 6 verdachten in de zaak-Beaulieu hebben een minnelijke schikking getroffen met het parket-generaal. De zes, onder wie leden van de familie-De Clerck, betalen 50 miljoen euro en moeten dus niet meer voor de strafrechter verschijnen. Daarmee komt er na 30 jaar een einde aan een van de bekendste fraude-saga's in ons land. Maar wat is Beaulieu precies, en waar gaat de zaak over? En wie is de familie-De Clerck, die in de zaak centraal staat?
Vorige week werd de minnelijke schikking tussen de zes verdachten en het parket-generaal ondertekend, schreef De Tijd vanmorgen al. De Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling moest de schikking nog definitief goedkeuren, en dat is vanmiddag dan ook gebeurd. De schikking gaat over een witwas-dossier dat in 2014 werd opgestart naar (onder meer) enkele kinderen van de West-Vlaamse familie-De Clerck. Het dossier ging voort op een fraudedossier uit de jaren 90. Want de Beaulieu-fraude-saga gaat al lang terug, tot al zeker eind jaren 80.
Vorige zomer was er al het gerucht dat er een minnelijke schikking werd getroffen, maar dat bleek toen te voorbarig. Onze redactie verneemt dat de minnelijke schikking ongeveer 50 miljoen euro bedraagt, het parket houdt het op "enkele tientallen miljoenen".
Jarenlange procedureslag
Eind jaren 80 wordt Beaulieu-oprichter Roger De Clerck schuldig bevonden omdat hij winsten naar het buitenland had versluisd zodat hij er geen belastingen op moest betalen. Maar hij kreeg geen straf omwille van zijn sociale rol en impact. “De Clerck staat aan het hoofd van belangrijk industrieel complex dat werk geeft aan duizenden werknemers”, klonk het toen in de uitspraak. Nog eind jaren 80 worden twee van zijn zonen opgepakt in het Verenigd Koninkrijk omdat ze tapijten verhandeld zouden hebben met zwart geld. Vader De Clerck legde grof geld op tafel, en de zaak was afgewend.
Maar begin jaren 90 is er geen ontkomen meer aan. Het parket start nieuwe dossiers op: 150 huiszoekingen, bijna 1.000 verhoren en 300.000 dossierpagina’s zijn het resultaat. Maar de familie-De Clerck stuurt een leger advocaten, er volgt een ware procedureslag en pas 10 jaar na de eerste huiszoeking is het dossier klaar. Justitie doet er daarna (ook na vele procedureslagen, waaronder wrakingsverzoeken voor rechters) nog 5 jaar over om te bepalen wie van de tientallen verdachten nu voor de rechter moeten komen. In 2007 wordt ons land door Europa veroordeeld omwille van de trage werking. Resultaat: België moet de familie De Clerck 20.000 euro schadevergoeding betalen. De wereld op zijn kop, zo lijkt het wel.
In de jaren 90 al verdeelt Roger De Clerck zijn bedrijf onder zijn zes kinderen - Jan, Luc, Mieke, Dominiek, Ann en Francis. Ook zij kwamen in het vizier in het dossier van de jaren 90, en de afgelopen decennia troffen verschillende onder hen al schikkingen met het gerecht en de belastingsdiensten. Zoon Jan (en zijn vrouw) bijvoorbeeld, zij zouden een deal gesloten hebben met de belastingsinspectie voor tientallen miljoenen euro's. De twee zouden daardoor lang "scheef bekeken zijn" in de familie, omdat deals sluiten met het gerecht of overheidsdiensten "not done" was.
Wat is Beaulieu en wie zijn de De Clerck's?
Beaulieu is een textielgigant, met name in de productie en verkoop van tapijten. Het is de befaamde Roger De Clerck (ook wel "boer Clerck" genoemd, naar zijn roots in een boerenfamilie) die het bedrijf opricht en uitbouwt tot een wereldspeler. Boer Clerck is bekend omdat hij strak de touwtjes in handen houdt in zijn bedrijf, en veel gedaan krijgt van de Belgische staat, zoals de miljoenen subsidies die hij krijgt voor de overname van fabrieken die hij kort daarna sluit. In een Panorama uit 1988 zegt hij daarover dat “er veel gezegd en geschreven wordt”. “Wij zweten ook veel voor de staat he”, aldus een grijnzende De Clerck.
Begin jaren 90 start het gerecht fraudedossiers op tegen Roger De Clerck en zijn familie. Hij zou daarover gezegd hebben dat het gerecht (en ook journalisten) “wilde zwijnen zijn, die tegen een eik schuren”. De eik, dat was hij en zijn familie. De Clerck verdeelde zijn bedrijf onder zijn zes kinderen, onder wie verschillende ook in aanraking kwamen met het gerecht en de belastingsdiensten.
De kleinzoon van Roger De Clerck, Anthony “Anthonyke” De Clerck (de zoon van Jan), was begin jaren 90 wekenlang voorpaginanieuws omdat hij ontvoerd werd. De zaak liep goed af omdat de familie losgeld betaalde. Roger De Clerck overleed in 2015, op 91-jarige leeftijd. De familie-De Clerck staat in de top 30 rijkste families van ons land, met een geschat vermogen van ongeveer 1,3 miljard euro.
De fraudedossiers draaien – in grote lijnen – om belastingsontduiking, over het doorsluizen van kapitaal en winsten naar het buitenland, zodat er geen belastingen op betaald moeten worden. Volgens het gerecht treedt de Libanese zakenfamilie Khatchadourian daarbij op als stroman. Volgens de familie-De Clerck zijn zij verkopers en vertegenwoordigers van het bedrijf in het buitenland, maar volgens het gerecht zijn zij niet meer dan tijdelijke geldkluizen.
Omdat ook het Belgisch gerecht beseft dat de redelijke termijn voor een strafproces overschreden zou kunnen worden en omdat er nieuwe elementen zijn, wordt er in 2014 een nieuw witwasdossier tegen Beaulieu en de familie-De Clerck opgestart. In 2018 wordt het eerste dossier (dat dus in de jaren 90 ontstond) geklasseerd.
2014: doorstart
Het in 2013-2014 opgestarte strafdossier breit wel verder op de fraude uit de jaren 90 maar focust zich op de constructies (via aandelen van Luxemburgse vennootschappen) die werden opgezet om het geld dat bij de familie Khatchadourian was ondergebracht, terug naar België te krijgen. Onder de 6 verdachten in het dossier (oorspronkelijk waren er 7, maar 1 iemand werd eerder buiten vervolging gesteld) zijn enkele kinderen van Roger De Clerck: Francis De Clerck (de toenmalige topman van Beaulieu), Luc De Clerck, en zus Ann De Clerck. Ook de echtgenoot van die laatste, Stefaan C., is een van de verdachten. Ook de Libanese zakenlui en een voormalige raadsheer van de familie zijn onder de 6.
Pittig detail: de verdachten werden in 2013 "verklikt" door andere leden van de familie-De Clerck, die een klacht neerlegden. Ook zij werden in de onderhandelingen over de schikking betrokken, valt af te leiden uit het persbericht van het Openbaar Ministerie. "De onderhandelingen namen tijd in beslag maar resulteerden in een akkoord tussen de betrokken twistende familieleden over de vergoeding van het nadeel, en tussen de zes verdachten en het openbaar ministerie over een proportionele geldboete. Het gaat in totaal om een bedrag van meerdere tientallen miljoenen euro, dat integraal naar de Staatskas gaat", aldus het persbericht. Wie welke bijdrage heeft geleverd aan het bedrag is niet duidelijk.
Proces afkopen: kan dat wel?
Ja, dat kan, via de zogenaamde afkoopwet kunnen verdachten met het parket een schikking overeenkomen. Drie jaar geleden werd die afkoopwet hervormd, na een vernietiging van het Grondwettelijk Hof. Er moet nu altijd een rechter (in deze de kamer van inbeschuldigingsstelling) bekijken of de schikking voldoet aan de vereisten, en of het overeengekomen bedrag volstaat. Er is veel kritiek op de afkoopwet omdat het “klassenjustitie” in de hand zou werken. Want: wie genoeg geld op tafel kan leggen, kan er dus voor zorgen dat hij geen proces krijgt.
Langs de andere kant zijn er ook argumenten voor de afkoopwet te vinden. Ze wordt voornamelijk toegepast in technisch moeilijke en ingewikkelde dossiers (zoals fiscale fraude-dossiers). Er wordt in die zaken vaak handig gebruik gemaakt van procedurekwesties, en om te voorkomen dat de zaken op niets uitdraaien of verjaren, kan een schikking worden getroffen. Op die manier worden fraudeurs getroffen waar het pijn doet – in de portemonnee – en het geld gaat naar de Belgische staatskas.
Bekijk hier ook het verslag uit "Het Journaal":
