Ongeluk of moordcomplot? Spraakmakende docu over vliegtuigcrash Hammarskjöld vanavond op Canvas
Canvas zendt vanavond "Cold case Hammarskjöld" uit, een documentaire over de mysterieuze vliegtuigcrash die in 1961 het leven kostte aan Dag Hammarskjöld, de toenmalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Was het een ongeluk, of toch een moordcomplot?
Op 18 september 1961, bijna dag op dag 58 jaar geleden, stort boven Zambia een vliegtuig neer met aan boord de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Dag Hammarskjöld. In totaal zal de vliegtuigcrash het leven kosten aan 16 personen, maar wás het wel een ongeluk?
De Deense filmmaker Mads Brügger heeft jaren onderzoek verricht naar de zaak Hammarskjöld, samen met de Zweedse privédetective Göran Bjorkdahl. Hun bevindingen die vanavond te zien zijn op Canvas leiden ook naar Jan Van Risseghem, een Belgische huurling uit het Katangese leger. Van Risseghem zelf kan niet worden ondervraagd, hij stierf in 2007.
VRT NWS kreeg eerder dit jaar nog een interview met Van Risseghem in handen, waarin hij vertelt over zijn periode in Katanga. Die podcast kunt u hieronder beluisteren:
Wat deed Hammarskjöld in Afrika?
In 1960, amper enkele weken na de onafhankelijkheid van Congo scheurt de rijkste provincie Katanga zich af, met hulp vanuit België. Het mijnbouwbedrijf Union Minière (nu Umicore) heeft grote belangen in de regio en probeert die veilig te stellen. Wanneer Katanga huurlingen aantrekt om een eigen leger uit te bouwen komen de Verenigde Naties tussenbeide, op vraag van Congo. Dag Hammarskjöld pendelt zelf verschillende keren naar België en Afrika voor overleg over deze Congocrisis.
Hammarskjöld wil een wapenstilstand afdwingen en de onafhankelijkheid van de provincie Katanga ongedaan maken, maar maakt daarmee machtige vijanden. Amerika en de Sovjet-Unie staan tegenover elkaar, met de bodemschatten van Katanga als inzet. Op 17 september 1961 vliegt Hammarskjöld naar Moïse Tshombé, de president van Katanga, maar zijn vliegtuig stort 's nachts neer boven Zambia. 16 mensen, waaronder de secretaris-generaal, komen om. Het officiële rapport spreekt van een ongeval.
De zaak blijft anno 2019 nog altijd voer voor discussies, en ook in de documentaire "Cold case Hammarskjöld" belanden de makers meer dan eens op een dood spoor.
Bekijk hieronder de trailer van de documentaire die vanavond te zien is op Canvas, en daarna nog 30 dagen op VRT NU:
De documentaire "Cold case Hammarskjöld" is zondag 15 september om 21.55 uur te zien op Canvas. De docu blijft daarna nog 30 dagen te bekijken via VRT NU.