Van oude vliegtuigmotoren tot nooddieselgeneratoren: hoe Engie Electrabel 1.100 megawatt stroom verzamelde
Om het gat in onze stroomvoorziening te dekken heeft Engie Electrabel ondertussen 1.143 megawatt extra stroom verzameld. Dat is een pak meer dan de 750 die het oorspronkelijk had beloofd. Maar het moest daarvoor erg ver gaan: zo houdt het nu ook zijn turbojets klaar. Dat zijn oude vliegtuigmotoren, die al vanaf de jaren '60 worden ingezet.
De turbojet straalmotor is het ultieme wapen van Electrabel tegen een mogelijk stroomtekort. Electrabel heeft die motoren al heel lang: de oudste dateren uit 1967. Ze zijn gelijkaardig aan de straalmotoren die eind de jaren '50 in de Boeing 707 werden geplaatst. De 707 is één van de eerste passagiersvliegtuigen met straalmotoren. De productie van het vliegtuig stopte eind de jaren '70. Momenteel heeft Electrabel nog 9 van die turbojets.
Die turbojets zijn eigenlijk niet meer van deze tijd. Ze maken erg veel lawaai en slurpen heel veel kerosine. Bovendien zijn ze erg vervuilend.
Maar je kan er dus ook stroom mee maken, zij het op een heel dure, inefficiënte en erg vervuilende manier. Electrabel heeft ze momenteel allemaal nodig om het stroomgat te dichten als het écht koud wordt. En dat is een probleem: ééntje heeft zonet zijn milieuvergunning verloren: een straalmotor uit 1971, opgesteld in het kleine Waalse dorpje Deux-Acren. Electrabel heeft het Waals Gewest gevraagd om de vergunning te verlengen, want het kan de extra power van die turbojet best gebruiken wanneer het echt koud wordt. Een turbojet kan in geen tijd 17 megawatt extra stroom leveren: dat is zoveel als 8 normale windturbines.
Turbojets zijn een heel dure, inefficiënte en erg vervuilende manier om stroom te maken.
Electrabel gebruikt de turbojets al langer. Ze draaien bijna elk jaar wel een keer. Dat is redelijk verontrustend. Want als je zo'n oude, dure en vervuilende technologie al moet inzetten zonder dat je kerncentrales uitliggen, dan zit je elektriciteitssysteem op de limiet. Het is dan ook een extreme maatregel. Maar in zijn jacht op de ontbrekende megawatts had Electrabel gelukkig ook nog andere pistes.
Zo valt op dat de 1.143 megawatt niet helemaal uit nieuwe noodcentrales bestaat. Maar liefst 540 megawatt komt uit de afschakeling van grote stroomconsumenten. Electrabel zal op de kritieke momenten zijn grootste klanten, dat zijn grote bedrijven uit de (petro)chemie of staalnijverheid, vragen hun fabrieken een paar uur stil te leggen. Maar het uitleggen van fabrieken is een heel dure optie, duurder dan om het even welke energiecentrale. Want de betrokken bedrijven zullen dan geen producten en winst kunnen maken en worden daar natuurlijk (fors) voor vergoed. Het afschakelen van bedrijven is trouwens niet nieuw: het is effectief al gebeurd, tijdens grote koudegolven.
De 1.143 megawatt bestaat bijna voor de helft uit stroom die er niet meer is
Omdat het overgebleven park niet zou volstaan, sleepte Electrabel nog allerlei noodgroepen aan, en het zocht daarbij echt de limieten op. Zo contacteerde het de vastgoedgroep die op het punt stond de oude steenkoolcentrale van Langerlo af te breken. De sloopvergunning lag al klaar. Maar Electrabel vroeg de twee gasturbines op het terrein tijdelijk te sparen: die waren nog bedrijfsklaar. En het betaalde BayerAgriculture (Monsanto) om zijn kleine wkk-gasturbine in de Antwerpse haven opnieuw op te starten: nog eens 44 megawatt erbij. Verder zal het ook nog ruim 100 megawatt aan extra noodgeneratoren op diesel of gas laten aanrukken, onder meer in Drogenbos, Vilvoorde, Langerlo, Awirs, Saint-Ghislain en Vielsalm.
750 megawatt had Electrabel dus eind september beloofd aan minister Marghem. Maar als je alles bij elkaar telt, heeft het dus al 1.143 megawatt verzameld. En als de milieuvergunning van de Waalse turbojet in Deux-Acren in orde raakt, komt er nog eens 17 megawatt bij. Plus nog 20 van een extra dieselgroep nabij Gent.
Milieu- en klimaatdoelstellingen moeten wijken voor onze angst voor een stroomtekort.
Voor al die ingrepen krijgt Electrabel in Vlaanderen zelfs een vrijstelling van de milieuvergunning. De Vlaamse regering vaardigde daarvoor midden oktober een nooddecreet uit. Ook Wallonië probeert zo snel mogelijk milieuvergunningen toe te kennen. En haastig opgemaakte federale KB’s zorgen ervoor dat de exploitatievergunningen zo snel mogelijk worden afgeleverd. Milieunormen zijn nu even minder belangrijk, net als onze bezorgdheid over de CO2-uitstoot van al die dieselgroepen. Milieu- en klimaatdoelstellingen zijn momenteel even ondergeschikt aan onze angst voor een stroomtekort.
Bekijk hier het volledige interview met professor Johan Driesen.
