Rondvraag toont aan: te vroeg voor nieuwe verkiezingen, maar hoe loopt dat als het wel zo ver komt? 

Er is op dit moment geen meerderheid in het federaal parlement om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Dat bevestigt een rondvraag van VRT NWS bij alle fractieleiders in de Kamer. Enkel Vlaams Belang en PVDA willen op dit moment nieuwe verkiezingen, en Jean-Marie Dedecker. N-VA blijft als enige vaag. Maar wat is er precies nodig voor u opnieuw naar het stemhokje moet? “Het is eigenlijk nog niet zo simpel”, weet grondwetsspecialiste Patricia Popelier (UAntwerpen).

“Mensen hebben al gekozen”, en met nieuwe verkiezingen zal het “niet gemakkelijker” worden. “Als politici het niet weten, vraag het dan eens terug aan de bevolking.” Moeten we binnenkort opnieuw naar de stembus? De meningen daarover zijn verdeeld, rond de keukentafel en in het parlement, nu een regering met PS en N-VA onmogelijk blijkt.

We vroegen alle partijen en onafhankelijke parlementsleden of ze op dit moment zouden instemmen met nieuwe verkiezingen. In de praktijk gaat dat over de ontbinding van de Kamer. Wat blijkt? Op dit moment is daarvoor nog steeds geen meerderheid. 

Slechts een vijfde van de Kamerleden zou nu instemmen met verkiezingen. Ook de N-VA, die na aandringen vaag blijft, kan niet zorgen voor een meerderheid.

Als alle opties uitgeput zijn om een regering te vormen, dan “zullen we wel in overleg gaan met andere fracties om uiteindelijk tot nieuwe verkiezingen te komen”, benadrukt fractieleider Peter De Roover (N-VA). 

Het alternatief

Alle Franstalige partijen zouden op dit moment tegen verkiezingen stemmen, behalve de uiterst linkse PTB. De argumenten daarvoor zijn duidelijk: zonder de N-VA zijn er nog “andere mogelijkheden”, zegt de PS-fractieleider Ahmed Laaouej.

De PS mikt nu op de zogenoemde “Vivaldi-coalitie” (liberalen, socialisten, groenen en CD&V). Eenzelfde argument horen we bij MR, Ecolo, CDH en DéFI, maar ook bij Groen. Verkiezingen zouden “de tegenstellingen nog groter maken”, vreest fractieleider Meryame Kitir van de SP.A.  

Voor de Vlaamse partijen Open VLD en CD&V is zo’n Vivaldi-coalitie niet vanzelfsprekend. Open VLD-fractieleider Egbert Lachaert zei eerder dat die coalitie “nooit uitgesloten” is, en verkiezingen zijn dan ook nog niet aan de orde. Lachaert herhaalt dat er een regering moet komen met de huidige uitslag, hoe moeilijk ook. CD&V daarentegen blijft hameren op een regering met een meerderheid in beide landsdelen, waarvoor de N-VA nodig is. 

De uitersten

Enkel de partijen aan de uitersten van het politieke spectrum willen op dit moment écht voor verkiezingen gaan. Het toont meteen aan wie er vooral te winnen heeft bij een nieuwe stembusgang.

Vlaams Belang diende al een voorstel in om alle artikelen van de grondwet “voor herziening vatbaar te verklaren” (zie hierboven), wat een grote staatshervorming mogelijk maakt. Ook de PVDA wil de komende week een voorstel indienen “als het politiek circus blijft duren”, zegt voorzitter Peter Mertens. 

Het land

Als het bij een verdere blokkering wel tot verkiezingen komt, kan daarvan wel eens het voortbestaan van België afhangen, benadrukken verschillende partijen. “De burger zal dan weten dat zijn stem mee bepaalt of we verdergaan met deze onwerkbare staatsstructuur”, zegt De Roover van N-VA. “Dat mag ik hopen”, reageert onafhankelijk parlementslid Jean-Marie Dedecker.

Ook de MR spreekt van “een optimalisatie van de staatsstructuur” als het tot verkiezingen komt, aldus fractieleider Benoît Piedboeuf. CD&V “wil het voortbestaan van het land niet in vraag stellen”, maar zou bij verkiezingen wel gaan voor "meer Vlaamse autonomie". In de praktijk zou daarvoor een deel van de grondwet moeten worden opengezet. Maar dat is “een voorbarige vraag” voor de PS, reageert fractieleider Laaouej.

Maar voorlopig zijn nieuwe verkiezingen dus nog niet aan de orde, “al kan het snel gaan”, drukt de N-VA ons op het hart. 

Meest gelezen